Tłumaczenie, interpretacja, gra – studium przypadku
PDF

Słowa kluczowe

gry językowe
tłumaczenie
Porgy and Bess

Jak cytować

Jabłoński, A. (2023). Tłumaczenie, interpretacja, gra – studium przypadku. Homo Ludens, (1(15), 33–47. https://doi.org/10.14746/HL.2022.15.2

Abstrakt

Tłumaczenie to aktywność, w trakcie której, podobnie jak w procesie interpretacji jej konkretnego efektu w postaci tekstu docelowego, ze szczególną wagą ujawniają się odniesienia do różnych kontekstów źródłowych i docelowych. Na tym tle pouczająca może być analiza rozmaitych przypadków lepszego lub mniej przekonującego dostosowania tekstu docelowego do rzeczywistości jego odbioru. Proponowane studium przypadku służyć ma w założeniu opisowi procesów tłumaczenia i interpretacji w kategoriach specyficznych gier językowych, według modelu zaproponowanego niegdyś przez Stanisława Barańczaka – o z grubsza ustalonych zasadach, obowiązujących nawet mimo różnego stopnia ich produktywnego odniesienia do obiektów pozajęzykowej rzeczywistości. Odmienne rozpoznanie owych zasad skutkuje powstaniem różnych tłumaczeń, jak ukazano na analizowanym przykładzie.

https://doi.org/10.14746/HL.2022.15.2
PDF

Bibliografia

AllTheLyrics.com (2021). It Ain’t Necessarily So. Online: <https://www.allthelyrics.com/lyrics/george_gershwin/it_aint_necessarily_so-lyrics-156161.html>. Data dostępu: 14 listopada 2021.

Austin, J. L. (1962). How to Do Things with Words: The William James lectures delivered at Harvard University in 1955. Oxford: Clarendon Press.

Barańczak, S. (2004). Ocalone w tłumaczeniu. Szkice o warsztacie tłumacza poezji z dodatkiem Małej antologii przekładów-problemów. Kraków: Wydawnictwo „a5”.

Berger, P. L., Luckmann, Th. (1983). Społeczne tworzenie rzeczywistości (tłum. J. Niżnik). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Berne, E. (1999) W co grają ludzie. Psychologia stosunków międzyludzkich (tłum. P. Izdebski). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bronski Beat (1984). It Ain’t Necessarily So. W: Age of Consent [CD]. London: London Records.

Caillois, R. (1997). Gry i ludzie (tłum. A. Tatarkiewicz, M. Żurowska). Warszawa: Wolumen.

Fisher, B. D. (red.) (2000). Porgy and Bess, Opera in Three Acts. Boca Raton, FL: Opera Journey.

Furia, Ph. (1996). Ira Gershwin: The Art of the Lyricist. New York: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195115703.001.0001

Garfinkel, H. (1974). Routine Grounds of Everyday Activities. W: D. Sudnow (red.), Studies in Social Interactions (s. 1–30). New York – London: The Free Press.

Geppert, E. (1986). Nie przejmuj się. W: Edyta Geppert Recital – Live [CD]. Warszawa: Pronit.

Goffman, E. (1956). The Presentation Self in Everyday Life. Edinburgh: University of Edinburgh Social Sciences Research Centre.

Guiraud, P. (1974). Semiologia (tłum. S. Cichowicz). Warszawa: Wiedza Powszechna.

von Hippel, E. (2005). Democratizing Innovation. Cambridge – London: MIT Press. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/2333.001.0001

Huizinga, J. (1985). Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury (tłum. M. Kurecka, W. Wirpsza). Warszawa: Czytelnik.

Jabłoński, A. (2013). Homeostaza tekstu. Tłumaczenie i komunikacja międzykulturowa w perspektywie polsko-japońskiej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Jabłoński, A. (2021). Niekoniecznie. Niepublikowane tłumaczenie tekstu It Ain’t Necassarily So.

Kick, R. (2007). Everything You Know About God Is Wrong: The Disinformation Guide to Religion. New York: Disinformation Company.

Mathews, G. (2000). Global Culture/Individual Identity. London – New York: Routledge.

Miller, G. A., Galanter, E., Pribram, K. H. (1960). Plans and Structure of Behavior. New York: Holt, Rinehart and Winston. DOI: https://doi.org/10.1037/10039-000

Noonan, E. (2012). The Strange Career of Porgy and Bess. Chapel Hill: University of North Carolina Press.

Opara, S. (2009). Tyrania złudzeń. Studia z filozofii polityki. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie „Muza”.

Schank, R. C., Abelson, R. P. (1977). Scripts, Plans, Goals, and Understanding: An Inquiry into Human Knowledge Structures. Hillside: Lawrence Erlbaum Associates.

Shalit, J. (1985). The Glory of Gershwin. Essex: International Music Publications Ltd.

Tekstowo (2021). Nie przejmuj się. Online: <https://www.tekstowo.pl/piosenka,edyta_geppert,nie_przejmuj_sie.html>. Data dostępu: 14 listopada 2021.

Venuti, L. (1995). The Translator’s Invisibility – A History of Translation. London – New York: Routledge.

Wikipedia (2021a). It Ain’t Necessarily So. Online: <https://en.wikipedia.org/wiki/It_Ain%27t_Necessarily_So>. Data dostępu: 14 listopada 2021.

Wikipedia (2021b). Bronski Beat. Online: <https://en.wikipedia.org/wiki/Bronski_Beat>. Data dostępu: 14 listopada 2021.

Yngve, V. H. (1975). Human Linguistics and Face-to-Face Interaction. W: A. Kendon, R. M. Harris, M. R. Key (red.), Organization of Behavior in Face-to-Face Interaction (s. 47–62). The Hague – Paris: Mouton Publishers. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110907643.47

YouTube (2021). Edyta Geppert, „Nie przejmuj się”. Online: <https://www.youtube.com/watch?v=GbB0PQ_v4kU>. Data dostępu: 18 listopada 2021.