Słowa kluczowe
inclusion
peer relationships
school achievement
disability
Jak cytować
Abstrakt
Integrative/inclusive education has become a reality, but its effects on students with disabilities are not always obvious. The paper, which is based on the analysis of available research, shows multidimensional determinants of the success of school integration/inclusion of students with disabilities. The authors focused on the main aspects: school achievement and peer relationships which shape the situation of these students.
Bibliografia
Apolinarska M., Dryżałowska G., Kleszczewska-Pyra E., Analiza funkcjonowania systemu kształcenia integracyjnego w szkołach podstawowych, [w:] Integracja dzieci niepełnosprawnych w przedszkolu i szkole (Raport z badań), IFiS PAN, Warszawa 1994, s. 131-191.
Baraniewicz D., Uwarunkowania akceptacji uczniów w klasie integracyjnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2009.
Barłóg K., Adaptacja nauczycieli nauczania początkowego do pracy z dziećmi z odchyleniami od normy, Wydawnictwo WSP, Rzeszów 1998.
Barłóg K., Efekty procesu integracji dzieci pełnosprawnych oraz z mózgowym porażeniem dziecięcym w młodszym wieku szkolnym, Wydawnictwo WSP, Rzeszów 2001.
Bartnikowska U., Żyta A., Integracja szkolna we wspomnieniach dorosłych z niepełnosprawnością – koncepcja rzeczywistość, [w:] Pedagogika specjalna – koncepcje i rzeczywistość. Konteksty pedagogiki specjalnej, red. T. Żółkowska, Wydawnictwo PRINT GROUP, Szczecin 2007, s. 523-530.
Buchnat M., Formy organizacji kształcenia dziecka z lekką niepełnosprawnością intelektualną a jego kompetencje społeczne, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2015.
Chodkowska M., Socjopedagogiczne problemy edukacji integracyjnej dzieci z obciążeniami biologicznymi i środowiskowymi, Wydawnictwo WSP TWP, Warszawa 2004.
Chodkowska M., Kazanowski Z., Socjopedagogiczne konteksty postaw nauczycieli wobec edukacji integracyjnej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2007.
Chrzanowska I., Uczeń upośledzony umysłowo w szkole ogólnodostępnej, [w:] Pedagogika specjalna szansą na realizację potrzeb osób z odchyleniami od normy, red. W. Dykcik, Cz. Kosakowski, J. Kuczyńska-Kwapisz. Olsztyn, Poznań, Warszawa 2002.
Chrzanowska I., Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2015.
Chrzanowska I., Wstęp, „Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej” 2013, nr 1, s. 7-10.
Chrzanowska I., Z badań nad efektami włączającego kształcenia uczniów niepełnosprawnych intelektualnie, [w:] Dyskursy pedagogiki specjalnej 5. Pomiędzy teorią a praktyką, red. Cz. Kosakowski, A. Krause, S. Przybyliński, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2006.
Conole G., Open Educational Resources, [w:] Designing for Learning in an Open World, Springer, New York 2013, s. 225-243.
Cullen, J.P., Gregory, J.L., Noto L.A., The Teacher Attitudes Toward Inclusion Scale (TATIS). Technical Report, Eastern Educational Research Association 2010.
Ćwirynkało K., Nauczyciele wobec zmian warunków kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE), [w:] Miejsce innego we współczesnych naukach o wychowaniu. W poszukiwaniu pozytywów, red. I. Chrzanowska, B. Jachimczak, K. Pawelczak, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2013, s. 391-402.
Ćwirynkało K., Żyta A., Przekonania nauczycieli na temat edukacji włączającej uczniów ze specjalnymi potrzebami. Raport z badań, „Szkoła Specjalna” 2015, nr 4, s. 245-259.
Dąbrowska A., Zagrożenia marginalizacją i wykluczeniem w zespole klasowym dzieci z uszkodzeniem słuchu, [w:] Praca socjalna i polityka społeczna. Obszary współdziałania wobec wykluczenia społecznego, red. K. Marzec-Holka, A. Rutkowska, M. Joachimowska, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz 2008, s. 241-248.
Dias P.C., Cadime I., Effects of personal and professional factors on teachers’ attitudes towards inclusion in preschool, „European Journal of Special Needs Education” 2016, nr 31 (1), s. 111-123.
Domagała-Zyśk E., Wspieranie ucznia z chorobą przewlekłą w środowisku szkolnym, [w:] Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w środowisku rówieśniczym, red. E. Domagała-Zyśk, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2012, s. 111-126.
Dryżałowska G., Rozwój językowy dziecka z uszkodzonym słuchem a integracja edukacyjna. Model kształcenia integracyjnego, wyd. UW, Warszawa 2007.
Estell, D. B., Jones, M. H., Pearl, R., Van Acker, R., Farmer, T. W., Rodkin, P. C., Peer groups, popularity, and social preference. Trajectories of social functioning among students with and without learning disabilities, “Journal of Learning Disabilities” 2008, t. 41, nr 1, s. 5-14.
Hall L.J., Mcgregor J.A., A Follow-Up Study of the Peer Relationships of Children with Disabilities in an Inclusive School, “The Journal of Special Education” 2000, t. 34, nr 3, s. 114-126.
Kossewska J., Uwarunkowania postaw. Nauczyciele i inne grupy zawodowe wobec integracji szkolnej dzieci niepełnosprawnych, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2000.
Lis-Kujawski A., Moje „ja” szkoła integracyjna. Zjawiska ukrytego programu w nauczaniu uczniów niepełnosprawnych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2008.
Palak Z., Uczniowie niewidomi i słabowidzący w szkołach ogólnodostępnych, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2000.
Parys K., Pilecki J., Sytuacja społeczna uczniów niepełnosprawnych w klasach integracyjnych – idee, postulaty, realia, [w:] Normalizacja środowisk życia osób niepełnosprawnych. Dyskursy pedagogiki specjalnej 4, red. C. Kosakowski, A. Krause, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2005, s. 213-220.
Rudek I., Od niechęci do akceptacji. O wychowaniu dzieci do tolerancji wobec osób niepełnosprawnych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2007.
Sadowska S., Ku edukacji zorientowanej na zmianę społecznego obrazu osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”, Toruń 2005.
Sadowska S., W stronę innego spojrzenia na szkołę jako miejsce edukacji i rozwoju ucznia z niepełnosprawnością intelektualną. Potencjalne możliwości środowiskowe związane z typem szkoły, [w:] Nauczanie uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Wybrane problemy teorii i praktyki, red. S. Sadowska, Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”, Toruń 2006, s. 29-45.
Skibska J., Uczeń z wadą słuchu w młodszym wieku szkolnym w szkole ogólnodostępnej – problemy i ich rozwiązania, [w:] Dziecko z wadą słuchu oraz Centralnymi Zaburzeniami Przetwarzania Słuchowego (CAPD). Wybrane problemy, red. J. Skibska, LIBRON, Kraków 2014, s. 27-43.
Skorek E., Stosunki koleżeńskie dzieci z zaburzeniami mowy i ich szkolne uwarunkowania, Lubuskie Towarzystwo Naukowe, Zielona Góra 2000.
Szumski G., Wokół edukacji włączającej. Efekty kształcenia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w klasach specjalnych, integracyjnych i ogólnodostępnych, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2010.
UNESCO 2012 World Open Educational Resources (OER) Congress UNESCO, Paris, June 20-22 2012; http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/CI/CI/pdf/Events/Paris%20OER%20Declaration_01.pdf [dostęp: 31.03.16].
Vaz S., Wilson N., Falkmer M., Sim A., Scott M., Cordier R., Falkmer T., Factors Associated with Primary School Teachers’ Attitudes Towards the Inclusion of Students with Disabilities, “PLoS ONE” 2015, nr 10 (8), s. 1-12.
Webster A.A., Carter M., Social relationships and friendships of children with developmental disabilities: Implications for inclusive settings. A systematic review, “Journal of Intellectual and Developmental Disability” 2007, t. 32, nr 3, s. 200-213.
Wiącek G., Raport z badań nad uwarunkowaniami powodzenia w kształceniu integracyjnym w województwie lubelskim 2007, https://www.kul.pl/files/869/gfx/Raport_z_bad_kszt_integr.pdf [dostęp 6.03.2016].
Wiącek G., Sękowski A, Powodzenie w kształceniu integracyjnym a wybrane zmienne psychospołeczne – weryfikacja modelu teoretycznego, „Roczniki Psychologiczne” 2007, t. X, 2, s. 89-110.
Wojczuk E., Trudności edukacyjne ucznia z uszkodzeniem słuchu w szkole ogólnodostępnej, [w:] „Nie głos, ale słowo…”. Przekraczanie barier w wychowaniu osób z uszkodzeniami słuchu, red. K. Krakowiak, A. Dziurda-Multan, Wydawnictwo KUL, Lublin
, s. 349-353.
Zaborniak-Sobczak M., Wspólne kształcenie uczniów z wadą słuchu i słyszących, [w:] „Nie głos, ale słowo…” cz. 2, Ku wspólnocie komunikacyjnej niesłyszących i słyszących, red. K. Krakowiak, A. Dziurda-Multan, Wyd. KUL, Lublin 2011, s. 39-53.
Zamkowska A., Pozycja społeczna dziecka słabo słyszącego w klasie integracyjnej i jej uwarunkowania, [w:] Tradycja, teraźniejszość i perspektywy w polskiej surdopedagogice, red. K. Bieńkowska, K. Wereszka, wyd. Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego, Warszawa 2014, s. 41-52.
Zervas P., Alifragkis C., Sampson D.G., A Quantitative analysis of learning object repositories as knowledge management systems “Knowledge Management & E-Learning: An International Journal (KM&EL)” 2014, nr 6(2), s. 156-170.
Zic A., Igrić L., Self-assessment of relationships with peers in children with intellecttual disability, “Journal of Intellectual Disability Research” 2001, t. 45, nr 3, s. 202-211.
Żółkowska, T. (2008) Reflections on moderate and severe intellectually disabled. Szczecin: ZAPOL.
Żyta A., Ćwirynkało K., Relacje rówieśnicze uczniów z niepełnosprawnością w nauczaniu inkluzyjnym – wybrane problemy, „Problemy Wczesnej Edukacji” 2014, t. 4, nr 27, s. 88-98.