Słowa kluczowe
deaf child
speech development
communication skills development
speech disorders
Jak cytować
Abstrakt
The article treats on complexity of speech development, communication process of child with damaged hearing. Article emphasizes factors defining different language and communication competences. Hearing impairment leads to self-expression being delayed. Mentioned delays, could be quantitative (active and passive vocabulary, subordinate to the chronological age of the child) and qualitative (numerous, different disorders of articulation, semantic errors, problems with understanding simple commands).Bibliografia
Anderson J., Reilly J., The MacArthur Communicative Development Inventory: The normative data from American Sign Language, “Journal of Deaf Studies and Deaf Education” 2002, nr 7.
Ching T., Crowe K., Martin V., Day J., Mahler N., Youn S., Street L., Cook C., Orsini J., Language development and everyday functioning of children with hearing loss assessed at 3 years of age, “International Journal of Speech-Language Pathology” 2010, nr 12(2).
Cieszyńska J., Od słowa przeczytanego do wypowiedzianego. Droga nabywania systemu językowego przez dzieci niesłyszące w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2001.
Cieszyńska J., Wczesna nauka czytania jako stymulacja rozwoju dzieci niesłyszących, [w:] Ku wspólnocie komunikacyjnej niesłyszących i słyszących, red. K. Krakowiak, A. Dziurda-Multan, Wydawnictwo KUL, Lublin 2011.
Cieszyńska J., Korendo M., Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka. Od noworodka do 6 roku życia, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2007.
Cormier K., Schembri A., Vinson D., Orfanidou E., First language acquision differs from second language acquisition in prelingually deaf signers: Evidence from sensitivity to grammaticality judgement in British Sign Language, “Cognition” 2012, nr 124.
Dryżałowska G., Rozwój językowy dziecka z uszkodzonym słuchem a integracja edukacyjna, model kształcenia integracyjnego, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
Eilers R.E., Oller D.K., Infant vocalisations and the early diagnosis of severe hearing impairment, “Journal of Pediatrics” 1994, nr 124.
Formby C., Monsen R.B., Long-term average speech spectra for normal and hearingimpaired adolescents, “Journal of the Acoustical Society of America” 1982, nr 71.
Gałkowski T., Jastrzębowska G., Kukuła M., Łukaszewicz A., Mowa dzieci niedosłyszących i głuchych, [w:] Gałkowski T., Jastrzębowska G., Logopedia – pytania i odpowiedzi, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2003.
Geppert L., Źródła trudności w przyswajaniu języka przez dzieci głuche, PWN, Warszawa 1968.
Gold T., Speech production in hearing-impaired children, “Journal of Communication Disorders” 1980, nr 13.
Góral M., Potrzeby wychowawcze małego dziecka głuchego, WSiP, Warszawa 1985.
Gunia G., Słownictwo czynne i bierne dzieci głuchych kończących szkołę podstawową, Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP, z. 100, „Prace Pedagogiczne”, VI, WN, WSP, Kraków 1986.
Gunia G., Terapia logopedyczna dzieci z zaburzeniami słuchu i mowy. Wybrane problemy teorii i praktyki surdologopedycznej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2006.
Hoff E., Language development, Cengage Learning, CA: Wadsworth, Belmont 2008.
Humphries T., Kushalnagar P., Mathur G., Napoli D.J., Padden C., Rathmann C., Smith S.R., Language acquisition for deaf children: Reducing the harms of zero tolerance to the use of alternative approaches, “Harm Reduction Journal” 2012, nr 9(1).
Humphries T., Kushalnagar P., Mathur G., Napoli D.J., Padden C., Rathmann C., Smith S.R., Ensuring language acquisition for deaf children: What linguists can do, “Language” 2014, nr 90 (2).
Kołodziejczyk R., Trudności gramatyczne u dzieci i młodzieży z uszkodzeniami słuchu, [w:] Surdologopedia. Teoria i praktyka, red. E. Muzyka-Furtak Harmonia Universalis, Gdańsk 2015.
Krakowiak K., Bariery kształcenia językowego dzieci z głęboko uszkodzonym słuchem, [w:] Głuchota a język, seria: Komunikacja językowa i jej zaburzenia, red. S. Grabias, Wydawnictwo UMCS i PZG, Lublin 1994.
Krakowiak K., O potrzebie pomocy dla rodzin wychowujących dzieci z uszkodzeniami słuchu, [w:] Rodzina: źródło życia i szkoła miłości, red. D. Kornas-Biela, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2001.
Krakowiak K., Studia i szkice o wychowaniu dzieci z uszkodzeniami słuchu, Wydawnictwo KUL, Lublin 2006.
Krakowiak K., Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami narządu słuchu, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012.
Krakowiak K., Typologia zaburzeń mowy u osób z uszkodzonym słuchem, [w:] Surdologopedia. Teoria i praktyka, red. E. Muzyka-Furtak, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk 2015.
Kurcz I., Psychologia języka i komunikacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2000.
Kurkowski Z.M., Mowa dzieci sześcioletnich z uszkodzonym narządem słuchu, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1996.
Muzyka E., Komunikacyjna sprawność społeczna dzieci niesłyszących, „Polonistyka” 2003, t. 32.
Muzyka-Furtak E., Wyrazy pochodne w słowniku dzieci z uszkodzeniami słuchu, [w:] Surdologopedia. Teoria i praktyka, red. E. Muzyka-Furtak E., Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk 2015.
Oller D.K., The emergence of the speech capacity, NJ, Erlbaum, Mahwah 2000. Oller D.K., Eilers R.E., The role of audition in infant babbling, “Child Development” 1988, nr 59.
Porayski-Pomsta J., O rozwoju mowy dziecka. Dwa studia, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2015.
Rakowska A., Rozwój systemu gramatycznego u dzieci głuchych, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków 1995.
Rakowska A., Jak porozumiewają się dzieci niesłyszące z osobami słyszącymi, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2000.
Supplement to the JCIH 2007 Position Statement: Principles and Guidelines for Early Intervention After Confirmation That a Child Is Deaf or Hard of Hearing, “American Academy of Pediatric, Pediatrics” 2013, vol. 131, nr 4.
Szczepankowski B., Niesłyszący – głusi – głuchoniemi, WSiP, Warszawa 1999.
Tye-Murray N., Articulatory organizational strategies and the roles of auditory information, “Volta Review” 1992, nr 94.
Wallace V., Menn L., Yoshinga-Itano C., Is babble the gateway to speech for all children? A longitudinal study of deaf and hard-of-hearing infants, “Volta Review” 2000, nr 100(5).
Woolfe T., Herman R., Roy P., Woll B., Early vocabulary development in deaf native signers: a British Sign Language adaptation of the communicative development inventories, “Journal of Child Psychology and Psychiatry” 2010, nr 51.
Year 2007 Position Statement: Principles and Guidelines for Early Hearing Detection and Intervention Programs Joint Committee on Infant Hearing, American Academy of Pediatric, “Pediatrics” 2007, vol. 120, nr 4.
Yoshinga-Itano C., Development of audition and speech: Implications for early intervention with infants who are deaf or hard of hearing [w:] Yoshinga-Itano C., Sedley A.L. Language, speech and social-emotional development of children who are deaf and hardof-hearing: The early years, “The Volta Review” 2000, nr 100.
Yoshinga-Itano C., Early identification, communication modality and the development of speech and spoken language skills: Patterns and considerations, [w:] Advances in the spoken language development of deaf and hard-of-hearing children, red. P. Spencer, M. Marschark, Oxford University Press, New York 2006.