Słowa kluczowe
person with disability
life situation
Jak cytować
Abstrakt
In the text, an attempt was made to analyse selected issues related to gerontology in the relationship to people with disabilities. The context of analyses is the tendency of social ageing tendencies, observed in Poland and in the world, especially in European countries. Selected areas of reflection are combined with the conviction that there is a need for research which would fill in the gap in the field of research carried out so far, focused on the issue of the broadly defined life situation of the people with disabilities in the senior years, which is in the scientific merit of Polish special needs education (pedagogics). There is a justified fear that these individuals are more likely to experience marginalisation and exclusion in many areas of life than people of similar age in the general population.
Bibliografia
Antonovsky A., Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować, IPN, Warszawa 2005.
Bień B., Sytuacja zdrowotna osób w podeszłym wieku, [w:] Geriatria z elementami gerontologii ogólnej, red. T. Grodzki, J. Kocemba, A. Skalska, Via Medica, Gdańsk 2006.
Błędowski P., Konsekwencje procesu demograficznego starzenia się ludności jako zadanie dla administracji publicznej [w:] P. Błędowski, B. Szatur-Jaworska, Z. Szweda-Lewandowska, P. Kubicki, Raport na temat sytuacji osób starszych w Polsce, IPiSS, Warszawa 2012.
Błędowski P., Szatur-Jaworska B., Szweda-Lewandowska Z., Kubicki P., Raport na temat sytuacji osób starszych w Polsce, IPiSS, Warszawa 2012.
Brzezińska A., Społeczna psychologia rozwoju, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Warszawa 2010.
Chrzanowska I., Starość z niepełnosprawnością, [w:] Człowiek i jego rodzina wobec utraty zdrowia i sprawności, red. A. Nowicka, J. Bąbka, Prymasowskie Wydawnictwo Gaudentinum, Lublin 2010.
Czerniawska O., Style życia ludzi starych, [w:] Style życia w starości, red. O. Czerniawska, Wydawnictwo WSHE, Łódź 1998.
Deklaracja Praw Osób Niepełnosprawnych (Declaration on the Rights of Disabled Persons)– 1975 r. –
http://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/RightsOfDisabledPersons.aspx [dostęp: 31.05.2014].
Deklaracja Praw Osób z Upośledzeniem Umysłowym (Declaration on the Rights of Mentally Retarded Persons) – 1971 r.
http://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/RightsOfMentallyRetardedPersons.aspx [dostęp: 31.05.2014]
Derejczyk J., Geriatria, a reforma ochrony zdrowia w Polsce, „Służba Zdrowia” 2001, nr 61-64
Frąckiewicz L., Wykluczenie i spójność społeczna wobec procesu starzenia się ludności, [w:] Zostawić ślad na ziemi, red. M. Halicka, J. Halicki, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2006
Halicka M., Rodzina – czynnik warunkujący satysfakcję życiową w starości, „Annales UMCS” 2004, 59.
Halik J., Samopoczucie osób starszych i jego uwarunkowania, [w:] Starzy ludzie w Polsce. Społeczne skutki starzenia się społeczeństwa, red. J. Halik, ISP, Warszawa 2002.
Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych. Poradnik dla pracowników pierwszego kontaktu, red. Jaszczak-Kuźmińska D., Michalska K., MPiPS, Warszawa 2010.
Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych, http://www.mpips.gov.pl/spoleczne-prawa-czlowieka/konwencja-o-prawach-osob-niepelnosprawnych/ratyfikacja-konwencji-o-prawach-osob-niepelnosprawnych-przez-polske/ [dostęp: 1.06.2014].
Korzeniowski K., Radkiewicz P., Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych. Raport z badania ogólnopolskiego 2015 r. oraz badania porównawczego z lat 2009-2015, PAN IP, Warszawa 2015.
Krause A., Żyta A., Nosarzewska S., Normalizacja środowiska społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną, WE Akapit, Toruń 2010.
Kubiak M., Ubóstwo czy wykluczenie ludzi starszych, [w:] Oblicza biedy we współczesnej Polsce, red. M. Popow, P. Kowzan, M. Zielińska, M. Prusinowska, M Chruściel, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2011.
Kubicki P., Osoby starsze na rynku usług finansowych. Analizy i zalecenia, BRPO, Warszawa 2013.
Kubicki P., Ubóstwo i wykluczenie społeczne osób starszych, www.eapn.org.pl/wp-content/uploads/…/Ubostwo-i-wykluczenie-osołb-starszych.pdf [dostęp: 24.08.2017].
Kurowska K., Szumacher I., Poczucie koherencji a otrzymywane wsparcie wśród niepełnosprawnych pracowników zatrudnionych w zakładach pracy chronionej, „Problemy Pielęgniarstwa” 2011, 19(1).
Mikołajczyk B., Międzynarodowa ochrona praw osób starszych, Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2012.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, http://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Powszechna_Deklaracja_Praw_Czlowika.pdf [dostęp: 12.02.2013].
Przemoc wobec ludzi starszych. Na przykładzie badań środowiskowych w województwie podlaskim, red. Halicka M., Halicki J., Wydawnictwo Temida, Białystok 2010.
Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 3 grudnia 1982 r. http://www.who.int/disabilities/policies/standard_rules/en/ [dostęp: 31.05.2014].
Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych (The Standard Rules on the Equalization of Opportunities for Persons with Disabilities) http://www.un.org/documents/ga/res/48/a48r096.htm [dostęp: 31.05.2014].
Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014-2050, GUS, Warszawa 2014.
Szatur-Jaworska B., Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, Wydawnictwo ASPRA-JR, Warszawa 2000.
Szmigielska B., Bąk A., Hołda M., Seniorzy jako użytkownicy Internetu, „Nauka” 2012, nr 2.
Światowy Program Działań na rzecz Osób Niepełnosprawnych (World Programme of Action Concerning Disabled Persons), ONZ 3 grudnia 1982 r. http://www.who.int/disabilities/policies/standard_rules/en/ [dostęp: 31.05.2014].
Ustawa o rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych, 27 sierpnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 123, poz. 776).
Ustawa z 19 sierpnia 1994 r., o ochronie zdrowia psychicznego, Dz. U. Nr 111, poz. 535 z późniejszymi zmianami.
Woynarska B., Edukacja zdrowotna, PWN, Warszawa 2007.
Zając L., Psychologiczna sytuacja człowieka starszego oraz jej determinanty, [w:] Starość i osobowość, red. K. Obuchowski, AB, Bydgoszcz 2002.
Zasady Ochrony Osób Cierpiących na Choroby Psychiczne oraz Poprawy Opieki Zdrowotnej http://www.un.org/documents/ga/res/46/a46r119.htm [dostęp: 31.05.2014].
Zasady Tallińskie (Tallin Guidelines for Action on Human Resources Development in the Field of Disability), http://www.un.org/documents/ga/res/44/a44r070.htm [dostęp: 31.05.2014].
Zielińska-Więczkowska H., Kędziora-Kornatowska K., Determinanty satysfakcji życiowej w późnej dorosłości – w świetle doniesień badawczych, „Psychogeriatria Polska” 2010, 7(1).
Zielińska-Więczkowska H., Ciemnoczołowski W., Kornatowski T. i wsp., Poczucie koherencji a satysfakcja życiowa słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku, „Gerontologia Polska” 2011, 19(2).
Zima M., Przemoc wobec osób niepełnosprawnych, [w:] Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych. Poradnik dla pracowników pierwszego kontaktu, red. D. Jaszczak-Kuźmińska, K. Michalska, MPiPS, Warszawa 2010.
Zrałek M., Niepełnosprawność osób starszych, [w:] Nasze starzejące się społeczeństwo. Nadzieje i zagrożenia, red. J. T. Kowaleski, P. Szukalski, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2004.
Zych A.A., Geragogika specjalna – konieczność, potrzeba czy moralny obowiązek?, w: Pedagogika społeczna w służbie rodziny (aspekt marginalizacyjny, resocjalizacyjny i psychologiczny, red. K. Gąsior, T. Sakowicz, t. 2, Świętokrzyskie Centrum Profilaktyki i Edukacji, Kielce 2005.
Zych A.A., Pedagogika osób z otępieniem jako nowy obszar geragogiki specjalnej, „LABOR et EDUCATIO” 2014, nr 2.