Słowa kluczowe
disabled child
difference
otherness
Jak cytować
Abstrakt
A certain percentage of disabled children are not raised in their biological families. It happens more and more often that the place of residence of such a child is not an institution but the adoptive or foster family. Increased prevalence of this type of families makes the study of this area of functioning of children with disabilities more and more important. The paper covers the issue of dealing with a child’s difference by their adoptive/foster parents. The difference has its source e. g. in a disability. The empirical part of the article is the result of qualitative research conducted with parents from 20 adoptive/foster families that raise a child with a disability (this is a part of a broader research project conducted by the authors with these families). The analysis of the interviews shows the ways to discover the otherness, the difference of the child, the ways to accept this otherness, and the importance they ascribe to the otherness of the child.
Bibliografia
Antoszewska B., Matka jako animator w życiu dziecka niepełnosprawnego, [w:] Współczesne problemy pedagogiki specjalnej, red. U. Bartnikowska, Cz. Kosakowski, A. Krause, Olsztyn 2008.
Bartnikowska U., Ćwirynkało K., Dziecko z niepełnosprawnością w rodzinie adopcyjnej i zastępczej. Część I – zetknięcie się z niepełnosprawnością dziecka, analiza decyzji, Kwartalnik „Szkice Humanistyczne” 2012a, XII, 2(28).
Bartnikowska U., Ćwirynkało K., Dziecko z niepełnosprawnością w rodzinie adopcyjnej i zastępczej. Część II – jakość funkcjonowania rodzin, Kwartalnik „Szkice Humanistyczne” 2012b, XII, 4(30).
Bartnikowska U., Ćwirynkało K., Rodziny adopcyjne i zastępcze dziecka z niepełnosprawnością, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2013.
Bartnikowska U., Dziecko z uszkodzonym słuchem w rodzinie zastępczej – studium przypadku, „Wychowanie na co Dzień” 2013, 1-2.
Błeszyński J.J., Kluczowe zagadnienia przysposobienia i funkcjonowania rodzin adopcyjnych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2010.
Borowicz A., Stres rodziców wychowujących dzieci z niepełnosprawnością słuchową, „Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania” 2012, 2.
Chajda E., Postawy wobec osób niepełnosprawnych, Komunikat z badań. CBOS, Warszawa 2007.
Charmaz K., Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, Warszawa 2009.
Ćwirynkało K., Ojciec w wychowaniu i rehabilitacji dziecka z niepełnosprawnością, [w:] Edukacja i socjalizacja w życiu osoby niepełnosprawnej, red. A. Klinik, D. Prysak, Oficyna Wydawnicza Humanitas, Wyższa Szkoła Humanitas, Sosnowiec 2011.
Ćwirynkało K., Rodzina zastępcza z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną. Studium przypadku, „Wychowanie na co Dzień” 2013, 1-2.
Frąckowiak T., Tożsamość człowieka upośledzonego umysłowo: niezrozumiała odmienność, kryzys indentyfikacyjny i edukacyjny dylemat, [w:] Społeczeństwo wobec autonomii osób niepełnosprawnych, red. W. Dykcik, Eruditus, Poznań 1996.
Gallant N., What works in special needs adoption, [w:] What works in child welfare, Child Welfare League of America, red. M. Kluger, G. Alexander, P. Curtis, Child Weldare League of America, Washington, DC, 2000.
Gath A., Mentally Retarded Children in Substitute and Natural Families, “Adoption and Fostering” 1983, 7.
Glidden L.M., Valliere V.L., Herbert S.L., Adopted Children With Mental Retardation: Positive Family Impact, “Mental Retardation” 1998, 26, 3.
Goffman E., Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007.
Górnicka B., „Rodzicielski świat” matek i ojców wychowujących dziecko z niepełnosprawnością, [w:] Rodzicielstwo w kontekście wychowania i edukacji, red. J. Brągiel, P.E. Kaniok, A. Kurcz, Wydawnictwo UP, Opole 2013.
Hammersley M., Atkinson P., Metody badań terenowych, Poznań 2000.
Husserl E., Nastawienie nauk przyrodniczych i humanistycznych. Naturalizm, dualizm i psychologia psychofizyczna, [w:] Fenomenologia i socjologia, red. Z. Krasnodębski, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1989.
Kazanowski Z., Przemiany pokoleniowe postaw wobec osób upośledzonych umysłowo, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2011.
Krause A., Człowiek niepełnosprawny wobec przeobrażeń społecznych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2005.
Kwaśniewska G., Rodzina dziecka z przepukliną oponowo-rdzeniową, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2005.
Lipińska-Lokś J., Skwarek B., Rodzice w obliczu niepełnosprawności dziecka, [w:] Rodzicielstwo w kontekście wychowania i edukacji, red. J. Brągiel, P.E. Kaniok, A. Kurcz, Wydawnictwo UP, Opole 2013.
McGlone K., Santos L., Kazama L., Fong R., Mueller Ch., Psychological Stress in Adoptive Parents of Special-Needs Children, „Child Welfare” 2002, LXXXI, 2.
Minnis H., Everett K., Pelosi A.J., Dunn J., Knapp M., Children in Foster Care: Mental Health, Service Use and Costs, “European Child & Adolescent Psychiatry” 2006, 15, 2.
Muszyńska E., Ogólne problemy wychowania w rodzinie dzieci niepełnosprawnych, [w:] Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, red. I. Obuchowska, WSiP, Warszawa 1999.
Ostrowska A., Niepełnosprawni w społeczeństwie 1993-2013, IFiS PAN, Warszawa 2015.
Parchomiuk M., Rodzice dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym wobec sytuacji trudnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2007.
Paulston R.G., Pedagogika porównawcza jako pole nakreślania konceptualnych map teorii paradygmatów, [w:] Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach, red. Z. Kwieciński, L. Witkowski, IBE, Edytor, Warszawa – Toruń 1993.
Pisula E., Psychologiczne problemy rodziców dzieci z zaburzeniami rozwoju, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1998.
Pisula E., Rodzice i rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
Pomoc społeczna i opieka nad dzieckiem i rodziną w 2015 roku (2016), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, pomoc_spoleczna_i_opieka_nad_ dzieckiem_i_rodzina_w_2015.pdf [dostęp: 8.07.2017].
Rosenthal J.A., Groze V., Aguilar G.D., Adoption Outcomes for Children with Handicaps, “Child Welfare” 1991, LXX, 6.
Rosenthal J.A., Outcomes of adoptions of children with special needs, “The Future of Children” 1993, 3, 1.
Sakowicz-Boboryko A., Rodzina jako realizator potrzeb rehabilitacyjnych dzieci niepełnosprawnych, Trans Humana, Białystok 2005.
Schore A., The Effects of Early Relational Trauma on Right Brain Development, Affect Regulation, and Infant Mental Health, “Infant Mental Health Journal” 2001, 22.
Twardowski A., Sytuacja rodzin dzieci niepełnosprawnych, [w:] Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, red. I. Obuchowska, WSiP, Warszawa 1999.