Abstrakt
The paper argues that gaps in knowledge attested in congenitally blind individuals may negatively affect their performance in foreign language tasks testing reading comprehension. Characteristics of a blind learner at various stages of cognitive and educational development are presented, with focus on gaps in knowledge resulting from sight impairment. The concept of pragmatic competence is first explained generally in reference to communication and then it is applied to a case of a comprehension task taken from an EFL exam (Polish “matura”, basic level). An analysis of the text indicates that despite being relatively simple in linguistic terms, comprehension tasks may pose a significant processing challenge to blind students due to a large amount of implicitly communicated information dependent on visual experience.
Bibliografia
Cozendey S., da Piedade Costa M., The audio description as a physics teaching tool, „Journal of Research in Special Educational Needs” 2016, Vol. 16 (1), s. 1031- 1034.
Czerwińska K., Pomoce dydaktyczne jako istotny element w edukacji uczniów z dysfunkcją wzroku, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo”, 2013, nr 4(22), s. 173-196.
Dłuska J., Karwowska M., Karasińska W. (red.), Świat w zasięgu ręki. Dobre praktyki w edukacji uczniów z dysfunkcją wzroku – projekt „Bliżej świata – od konkretu do abstrakcji”, SOSW nr 1 dla Dzieci i Młodzieży Słabo Widzącej i Niewidomej, Bydgoszcz, 2011.
Grice H.P., Logic and conversation, [w:] Studies in the way of words, red. H.P Grice, Harvard University Press, Cambridge, MA, 1975/89, s. 22–40.
Ifantidou E., Pragmatic competence and explicit instruction, “Journal of Pragmatics”, 2013, nr 59, s. 93-116.
Jakobson R., Poetyka w świetle językoznawstwa, przeł. K. Pomorska, „Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej”, 1960, nr 51/2, s. 431-473. http://bazhum.muzhp.pl/ [dostęp:10.11.2015].
Jaworska-Biskup K., Dlaczego warto uczyć dzieci niewidome języków obcych? Język obcy jako kompensacyjne narzędzie w procesie poznawania świata i zdobywania wiedzy na temat pojęć, [w:] Wyzwania współczesnej pedagogiki specjalnej – praktyka edukacyjna i rewalidacyjna, red. T. Żółkowska, B. Ostapiuk, M. Wlazło, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, 2010, s. 157-162.
Jaworska-Biskup K., Wpływ rozumienia pojęć przez dzieci niewidome na nauczanie języków obcych, „Szkoła Specjalna” 2009, nr 1(248), s. 25-34.
Jodłowiec M., The role of relevance theory in SLA studies, [w:] Cognitive Processing in Second Language Acquisition, red. M. Pütz, L. Sicola, John Benjamins, Amsterdam, 2010, s. 49-66.
Konarska J., Aktywność komunikacyjna dzieci niewidomych jako warunek ich prawidłowego rozwoju i zapobieganie dystansowi społecznemu, [w:] Dystans społeczny wobec osób z niepełnosprawnością jako problem pedagogiki specjalnej. Tom I. Przyczyny – Konsekwencje – Przeciwdziałanie, red. M. Parchomiuk, B. Szabała, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, 2012, s. 177-192.
Marek B., A blind child in an English classroom. “Network”, 1999, nr 2/1, s. 3-8.
Marzec A., Multiple Intelligences in Second Language Learning: Evidence from Sighted and Totally Blind Students. Rozprawa doktorska, KUL Jana Pawła II, Lublin, 2017.
Mikołajczak-Matyja N., Wiedza o obiektach i zjawiskach naturalnych w definicjach konstruowanych przez niewidomych i widzących użytkowników języka, „Szkoła Specjalna” 2006, nr 2, s. 89-103.
Olczak A., Język obcy w kształceniu zintegrowanym, [w:] Dziedziny kształcenia w klasach I-III, red. M. Magda-Adamowicz, L. Kataryńczuk-Mania, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa, 2013, s. 40-60.
Papadopoulos, K., Metsiou, K., Agaliotis, I., Adaptive behavior of children and adolescents with visual impairments, “Research in Developmental Disabilities”, nr 32, s. 1086-1096.
Papuda-Dolińska B., Dziecko z niepełnosprawnością wzroku w roli ucznia szkoły ogólnodostępnej, integracyjnej i specjalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej, Lublin, 2017.
Piskorska A., Blind Learners and Comprehension Tasks, [w:] Contemporary English Language Teaching and Research, red. M. Marczak, M. Hinton, Cambridge Scholars Publishing, Newcastle upon Tyne, 2015, s. 158-174.
Piskorska A., Krzeszowski T., Marek B., Uczeń z dysfunkcją wzroku na lekcji angielskiego. Wskazówki metodyczne dla nauczycieli, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, 2008.
Sak-Wernicka J., The guru effect in blind people’s comprehension, [w:] Applications of Relevance Theory: From Discourse to Morphemes, red. A. Piskorska, E. Wałaszewska, Cambridge Scholars Publishing, Newcastle upon Tyne, 2017, s. 103-116.
Sperber D., Wilson D., Relevance: Communication and Cognition. Blackwell, Oxford, 1986/95.
Śmiechowska-Petrovskij E., Komunikacja niewerbalna w relacji niewidomy-widzący, [w:] Współcześni ludzie wobec wyzwań i zagrożeń XXI wieku, red. H. Liberska, A. Malina, D. Suwalska-Barancewicz, Difin, Warszawa, 2014, s. 266-273.
Walthes R., Einführung in die Blinden- und Sehbehindertenpädagogik, Reinhardt Verlag, München, 2005.
Więckowska E., Edukacja nie wystarczy – potrzeby rewalidacyjne dziecka niewidomego w wieku szkolnym, [w:] Uwarunkowania i kierunki rozwoju pedagogiki specjalnej, red. B. Antoszewska, Cz. Kosakowski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, 2011, s. 123-130.
Wilson D., Sperber D., Relevance theory, [w:] Handbook of Pragmatics, red. G. Ward, L. Horn, Oxford University Press, Oxford, s. 607-632.