Słowa kluczowe
intellectual disability
lifestyles
Jak cytować
Abstrakt
Jarosław Bąbka, Lifestyles of Intellectually Disabled Adults. Interdisciplinary Contexts of Special Pedagogy, no. 26, Poznań 2019. Pp. 217–235. Adam Mickiewicz University Press. ISSN 2300-391X. e-ISSN 2658-283X. DOI: https://doi.org/ 10.14746/ikps.2019.26.10
The purpose of the paper is to show lifestyles of intellectually handicapped adults in the context of the Andrzej Siciński concept. The paper presents the results of research carried out following the interpretive trend, in the hermeneutic-phenomenological perspective, using the dialogue method. The study shows that the disabled manifest habits indicating a blocked, withdrawal as well as a here-and-now-oriented style. The analysed persons exhibited a searching style only in a small extent. There were no statements indicating a change-oriented style. The respondents adapted passively to the conditions of their lives, they were reluctant to speak about the future and about the need to change something in their own lives. The analysis and interpretation of the research results revealed three incompatible areas: (1) culture patterns (the way of thinking, norms of functioning in a particular community), (2) resources of their environment, and (3) resources of an individual, which explains why the lifestyles of intellectually handicapped people analysed in the study were oriented towards passive adaptation rather than to development and changes.
Bibliografia
Ablewicz K., Hermeneutyczno-fenomenologiczna perspektywa badań w pedagogice, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1994.
Abbot S., Mcconkey R., The barriers to social inclusion as perceived by people with intellectual disability, “Journal of Intellectual Disability Research” 2006, 10, pp. 275 –287.
Adler A., Sens życia, transl. by M. Kreczowska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
Borowska-Beszta B., Etnografia stylu życia kultury dorosłych torunian z zaburzeniami rozwoju, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2013.
Bramston P., Chipuer H., Pretty G., Conceptual principles of quality of life: an empirical exploration, “Journal of Intellectual Disability Research” 2005, 49, pp. 728–733.
Brzezińska A., Dorosłość – szanse i zagrożenia dla rozwoju, [in:] Szanse i zagrożenia rozwoju w okresie dorosłości, ed. by A. Brzezińska, K. Appelt, J. Wojciechowska, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 2002, pp. 11–22.
Brzezińska A., Współzależność kontekstu rozwoju stylu życia i struktury Ja, [in:] Nauka. Humanistyka. Człowiek. Prace dedykowane Profesor Krystynie Zamiarze w czterdziestolecie pracy naukowej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2005, pp. 57–74.
Chrzanowska I., Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2015. Cytowska B., Trudne drogi adaptacji. Wątki emancypacyjne w analizie sytuacji dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnym społeczeństwie polskim, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2012.
Czerwiński, Pojęcie stylu życia i jego implikacje, [in:] Styl życia. Koncepcje i propozycje, ed. by A. Siciński, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976, pp. 33–70.
Fatyga B., Szkic o konsumpcyjnym stylu życia i rzeczach jako dobrach kultury, [in:] Socjologia i Siciński. Style życia – Społeczeństwo obywatelskie – Studia nas przyszłością,ed. by P. Gliński, A. Kościański, Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2009, pp. 148–159.
Gajdzica Z., Edukacyjne konteksty bezradności społecznej osób z lekkim upośledzeniem umysłowym, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2008.
Hall I., Strydom A., Richards M., Hardy R., Bernal J., Wadsworth M., Social outcomes in adult hood of children with intellectual impairment: evidence from a birth cohort, “Journal of Intellectual Disability Research” 2005, 49, pp. 171–182.
Jałowiecka A., Styl życia a wartości [in:] Styl życia. Koncepcje i propozycje, ed. by A. Siciński, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976, pp. 205–240.
Kijak R., Seksualność człowieka z niepełnosprawnością intelektualną a rodzina, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
Konecki K., Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2000.
Krause A., Człowiek niepełnosprawny wobec przeobrażeń społecznych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2004. Krause A., Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalne, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2004.
Krause A., Żyta A., Nosarzewska S., Normalizacja środowiska społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2010.
Łukasiewicz P., Dialog jako metoda, „Teksty” 1979, 5, pp. 105–121.
Modrzewski J., Socjalizacja uczestnictwo społeczne – stadium socjopedagogiczne, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2007.
Obuchowski K., Adaptacja twórcza, Książka i Wiedza, Warszawa 1985.
Obuchowski K., Galaktyka potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2000.
Piaget J., Równoważenie struktur poznawczych, transl. by Z. Zakrzewska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1981.
Pomorska M., Funkcjonowanie dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w rolach społecznych, master’s thesis written under the guidance of dr hab. J. Bąbka, Zielona Góra 2016.
Ramik-Mażewska I., Style życia kobiet z niepełnosprawnością intelektualną. Studium socjopedagogiczne, Wydawnictwo Naukowe FREL, Warszawa 2018.
Siciński A., Styl życia – problemy pojęciowe i teoretyczne, [in:] Styl życia, Koncepcje i propozycje, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976, pp. 15–32.
Siciński A., Styl życia. Kultura, Wybór. Szkice, Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2002.
Simmel G., Filozofia pieniądza, transl. by A. Przyłębski, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2012.
Taubert P., Lebensstile und Mediennutzung. Theoretische Grundlagen und empirische Umsetzung, Martin Meidenbauer Verlagsbuchhandlung, München 2006.
Theunissen G., Plaute W., Handbuch Empowerment und Heilpädagogik, Lambertus Verlag, Freiburg 2002.
Wilson N.J., Jaques H., Johnson A., Brotherton M.L., Social inclusion. From social exlusion to supported inclusion: adults with intellectual disability discuss their lived Experiences of a structured social group, “Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities” 2017, 30, pp. 874–858.
Veblen T., Teoria klasy próżniaczej, transl. by Ferntzel-Zagórska, Wydawnictwo Muza, Warszawa1998.
Wehmeyer M.L., Garner N.W., The impact personal characteristics of people with intellectual and developmental disability on self-determination and autonomous functioning, “Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities” 2003, 16,
pp. 255–265.
Zakrzewska-Manterys E., Upośledzeni umysłowo. Poza granicami człowieczeństwa, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytet Warszawski, 2010.
Żuraw H., Udział osób niepełnosprawnych w życiu społecznym, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2008.