Słowa kluczowe
inclusive education
pupil with special educational needs
public educational system
Jak cytować
Abstrakt
One of the key issues within the area of issues related to contemporary special education is inclusive education. The purpose of the presented article is to analyse the key entities participating in the teaching and upbringing of pupils in the public educational system – the roles, tasks, professional qualifications, predispositions and personality traits of teachers of pupils with special educational needs. The article also presents results of research carried out by the author among teachers at public schools in the Silesian Voivodeship.
Bibliografia
Al-Khamisy D., Kształcenie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w powszechnym systemie oświatowym, [in:] Dydaktyka specjalna w przygotowaniu do kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Podręcznik akademicki, ed. by J. Głodkowska, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2012, pp. 113–139.
Barłóg K., Wspomaganie rozwoju dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w różnych formach edukacji wczesnoszkolnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2008.
Crispiani P., System rehabilitacji i edukacji osób niepełnosprawnych we Włoszech, [in:] Społeczno-pedagogiczne konteksty niepełnosprawności, ed. by T. Żółkowska, wolumina@pl, Szczecin 2011, p. 123.
Chrzanowska I., Nauczanie inkluzyjne w doświadczeniach polskich – podstawy prawne i społeczne uwarunkowania, „Studia Edukacyjne” 2014, no. 30, pp. 109–117.
Cybulska R., Derewlana H., Kacprzak A., Pęczek K., Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w świetle nowych przepisów prawa oświatowego, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2017.
Cytowska B., Przegląd badań empirycznych nad inkluzją w edukacji, „Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych” 2016, no. 22/1, pp. 189–213.
Dróżka W., Triangulacja badań. Badania empiryczne ilościowo-jakościowe, [in:] Podstawy metodologii badań w pedagogice, ed. by S. Palka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2010, pp. 124–135.
European Agency for Development In Special Needs Education, Key principles for promoting quality in inclusive education – Recommendations for Policy Makers, Odense, Denmark 2009, pp. 14–19.
Firkowska-Mankiewicz A., Szumski G., Idea integracyjnego kształcenia i edukacji włączającej w polskiej pedagogice, [in:] „Pedagogika specjalna, podręcznik akademicki” vol. 2, ed. by D.D. Smith, A. Firkowska-Mankiewicz, G. Szumski, Wydawnictwo
Akademii Pedagogiki Specjalnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, pp. 319–346.
Flanczewska-Wolny M., Wolny J., Pedagog specjalny-asystent ucznia z niepełnosprawnością w szkole ogólnodostępnej w opiniach nauczycieli, [in:] Wybrane konteksty i wyzwania współczesnej pedagogiki specjalnej, ed. by K. Barłóg, Wydawnictwo
Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2017, pp. 228–241.
Gajdzica Z., Opinie nauczycieli szkół ogólnodostępnych na temat edukacji włączającej uczniów z lekkim upośledzeniem umysłowym w kontekście toczącej się reformy kształcenia specjalnego, [in:] Uczeń z niepełnosprawnością w szkole ogólnodostępnej, ed. by Z. Gajdzica, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanitas, Sosnowiec 2011, pp. 56–79.
Głodkowska J., W poszukiwaniu modelu edukacji włączającej, „Meritum” 2009, no. 2, pp. 5–8.
Hornowska E., Testy psychologiczne – teoria i praktyka, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2007, pp. 25–32.
Janiszewska-Nieścioruk Z., (Nie)dojrzałość proinkluzyjnych zmian w kształceniu osób z niepełnosprawnością, „Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej” 2016, no. 22, pp. 47–59.
Korneluk M., Nazarczuk M., Zakładane i realizowane funkcje nauczycieli wspomagających w klasie integracyjnej, „Student Niepełnosprawny. Szkice i Rozprawy” 2008, no. 8(1), pp. 189–215.
Krause A., Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2011.
Kruk-Lasocka J., Dostrzec dziecko z perspektywy edukacji włączającej. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2012.
Krzemińska D., Rzedzicka K.D., O przygotowaniu zawodowym pedagogów specjalnych – krajobraz (bez)zmian?, „Niepełnosprawność” 2009, no. 1, pp. 113–124.
Lechta V., Pedagogika inkluzyjna, [in:] Pedagogika. T. 4, Subdyscypliny i dziedziny wiedzy o edukacji, ed. by B. Śliwerski, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, Gdańsk 2010, pp. 321–335.
Lipkowski O., Pedagogika specjalna, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1981.
Mitchell D., Sprawdzone metody w edukacji specjalnej i włączającej. Strategie nauczania poparte badaniami, Wydawnictwo Harmonia Universlis, Gdańsk 2016.
Regulation of the Polish Minister of National Education of August 9th, 2017 on the conditions of organisation of education, upbringing and care for children and youths who are disabled, socially unadapted and threatened by lack of social adaptation, § 5 p. 4, § 6, § 7 Polish Journal of Laws of 2017, item no. 1578.
Regulation of the Polish Minister of National Education of August 25th, 2017 on the mode of keeping of documentation of teaching, education and care work by public preschools, schools and institutions, as well as the types of such documentation,
§ 18, § 19 Polish Journal of Laws of 2017, item no. 1646.
Rutkowski M., Bidziński K., Szkoła ogólnodostępna przestrzenią spotkania nauczycieli i pedagogów specjalnych – realizatorów idei edukacji włączającej, „Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej” 2018, no. 29, pp. 43–65.
Sekułowicz M., Nowe standardy kształcenia nauczycieli – ich cel, rola, zadania i dylematy realizacyjne, <https://www.kul.pl/files/581/Wydzial/KRK/dobre_praktyki/FREiSW/Sekulowicz.pdf> [access: 19.05.2019].
Szumski G., współ. Firkowska-Mankiewicz A., Wokół edukacji włączającej. Efekty kształcenia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w klasach specjalnych, integracyjnych i ogólnodostępnych, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki
Specjalnej, Warszawa 2010.
Szumski G., Edukacja włączająca – niedokończony projekt, „Ruch Pedagogiczny” 2014, no. 4, pp. 127–139.
Uberman M., Mach A., Kompetencje nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej w szkole ogólnodostępnej w pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 2016, vol. XXXV, issue 3, pp. 165–185.
UNESCO, Policy Guidelines on Inclusion In Education, UNESCO, Paris 2009, pp. 7–9.
Zacharuk T., Włączająca edukacja, [w:] Encyklopedia Pedagogiczna XXI w., vol. VII, ed. by T. Pilch, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2008, pp. 167–173.
Zamkowska A., Kompetencje nauczyciela wymagane w pracy z uczniem z niepełnosprawnością umysłową w procesie edukacji inkluzyjnej, [in:] Kompetencje pedagoga specjalnego. Aktualne wyzwania teorii i praktyki, ed. by Z. Palak, A. Bujnowska,
Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2008, pp. 79–88.