Słowa kluczowe
teacher of students with visual impairments
teacher assistant
blind students
visually impaired students
Jak cytować
Abstrakt
The text contains an analysis of the competence of a special education teacher, with particular emphasis on the competence of one working as a teacher assistant with blind and visually impaired students. It attempts to answer the question of what competence a teacher assistant should have. On the one hand, this competence must be a response to the current needs of students with visual impairments, their teachers and parents. In line with the current approach to inclusive education, the teacher assistant who works with visually impaired students should be equipped with a whole array of competences, especially a number of highly specialised ones. On the other hand, taking into account e.g. creative and ethical competences, universities educating future teachers of the kind are not able to equip graduates with full competences.
Bibliografia
Al.-Khamisy D., Edukacja włączająca edukacją dialogu. W poszukiwaniu modelu edukacji ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (Inclusive Education as the Education of Dialogue. In Search of a Model of Education for Students with Special Educational Needs), Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warsaw 2013.
Byra S., Kazanowski Z., Postrzeganie kompetencji zawodowych nauczyciela w edukacji inkluzyjnej – próba pomiaru (The Perception of Teacher’s Professional Competence in Inclusive Education – An Attempt at Measurement), [in:] W poszukiwaniu indywidualnych dróg wspierających wszechstronny rozwój osób z niepełnosprawnością (In Search of Individual Approach to Support the Comprehensive Development of People
with Disabilities), eds. B. Szczupał, A. Giryński, G. Szumski, Wydawnictwo APS, Warsaw 2015, pp. 247–260.
Chrzanowska I., Nauczanie inkluzyjne w doświadczeniach polskich – podstawy prawne i społeczne uwarunkowania (Inclusive Teaching in the Polish Experience – Legal and Social Conditions), „Studia Edukacyjne” 2014, no. 30, pp. 109–117.
Czerwińska K., Miler-Zdanowska K., Tyflopedagog we współczesnej przestrzeni edukacyjnej (Teacher of Students with Visual Impairments in Contemporary Educational Space), [in:] Tyflopedagogika wobec współczesnej przestrzeni edukacyjnorehabilitacyjnej (Teaching Students with Visual Impairments Against the Background of Contemporary Educational and Rehabilitation Space), eds. K. Czerwińska, M. Paplińska, M. Walkiewicz-Krutak, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warsaw 2015, pp. 12–43.
Dycht M., Edukacja i wspieranie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i rozwojowymi w placówkach oświatowych w Polsce (Education and Support for Students with Special Educational and Developmental Needs in Educational Institutions in Poland), [in:] Dzieci z trudnościami rozwojowymi w młodszym wieku. Indywidualne
programy edukacyjno-terapeutyczne w procesie wspierania dzieci (Children with Developmental Handicaps at a Younger Age. Individual Educational and Therapeutic Programs in the Process of Supporting Children), ed. E. Śmiechowska-Petrovskij, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warsaw, 2017, pp. 11–36.
Gasik J., Pedagog specjalny w kształceniu uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (Special Education Councellor in the Education of Students with Special Educational Needs), [in:] Dydaktyka specjalna w przygotowaniu do kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (Special Education in Preparation for the Education of Students with Special Educational Needs), eds. J. Głodkowska, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warsaw 2010, pp. 250–273.
Giedyk-Miko J., Oczekiwania wobec nauczyciela oraz jego roli w środowisku wiejskim – w świetle wypowiedzi studentów pedagogiki urodzonych i wychowanych na wsi Expectations Towards the Teacher and His or Her Role in the Rural Environment – In the Light of the Statements by Students of Pedagogy Born and Raised in Rural Areas), „Rozprawy Społeczne” 2014, vol. VIII, no. 3, pp. 48–56.
Głodkowska J., Dydaktyka specjalna. Od wzorca do interpretacji Special Education. From Standard to Interpretation, PWN, Warsaw 2017, pp. 40–41.
Janiszewska-Nieścioruk Z., Zaorska M., Prowłączające zmiany w systemie polskiej edukacji – nowe możliwości, ograniczenia i wyzwania (Pro-integrative Changes in the Polish Educational System – New Opportunities, Limitations and Challenges). „Interdyscyplinarne konteksty pedagogiki specjalnej” 2014, no. 4, pp. 9–28.
Konieczna-Kucharska M., Miękkie i twarde kompetencje nauczycieli (Soft and Hard Competences of Teachers), „Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie” 2015, no. 19, pp. 229–241, <http://www.zim.pcz.pl/znwz> [access: 28.05.2019].
Kupisiewicz M., Pedagog specjalny – człowiek o wyjątkowych predyspozycjach osobowościowych, profesjonalista posiadający rozległą, interdyscyplinarną wiedzę i umiejętności (Special Education Teacher – A Person with Exceptional Personality Traits, a Professional with Extensive, Interdisciplinary Knowledge and Skills), „Studia z teorii wychowania” 2016, vol. VII, no. 4(17), pp. 173–184.
Kwiatkowski S., Znaczenie kształcenia społeczno-emocjonalnego w rozwijaniu kluczowych kompetencji współczesnych nauczycieli (The Significance of Socio-emotional Education in the Development of Key Competences of Contemporary Teachers), [in:] Kompetencje interpersonalne w pracy współczesnego nauczyciela (Interpersonal Competences in a Modern Teacher Work), eds. S.T. Kwiatkowski, D. Walczak, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warsaw 2017, pp. 125–158.
Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej (Introduction to General Education). Żak, Warsaw 1996.
Paplińska M., Edukacja graficzna uczniów z niepełnosprawnością wzroku odzwierciedlona w IPETach – ważny czy pomijany obszar wsparcia (Graphic Education of Students with Visual Impairment reflected in IPETs – Important or Omitted Areas of Support), [in:] Jest człowiek z niepełnosprawnością. Pola refleksji (A Person with a Disability. Fields of Reflection), eds. B. Antoszewska, I. Myśliwczyk, Wydawnictwo Naukowe SILVA RERUM, Poznań–Olsztyn 2017, pp. 205–229.
Paplińska M., Walkiewicz-Krutak M., Visual impairment as a consequence of brain tumour: difficulties experienced by the child in spatial orientation, and in the cognitive, social and communication areas, „Człowiek-Niepełnosprawność-Społeczeństwo” 2018, no. 2(40), pp. 15–27.
Paplińska M., Witczak-Nowotna J., Kompleksowa diagnoza dziecka niewidomego, jego sytuacji w domu i szkole – studium przypadku (Comprehensive Diagnosis of a Blind Child, Situation at Home and at School. A Case Study), [in:] Diagnoza i metody wspomagania rozwoju (Diagnosis and Methods of Development Assistance), eds. B. Antoszewska, M. Wójcik, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn 2015, pp. 71–89.
Paplińska M., Witczak-Nowotna J., Tyfloedukacja jako element budowania integracji społecznej uczniów niewidomych i słabowidzących w edukacji włączającej (Teaching Students with Visual Impairments as Part of Building Social Integration of Blind and Visually Impaired Students in Inclusive Education), [in:] Tyflopedagogika
wobec współczesnej przestrzeni edukacyjno-rehabilitacyjnej (Teaching Students with Visual Impairments Against the Background of Contemporary Educational and Rehabilitation Space), eds. K. Czerwińska, M. Paplińska, M. Walkiewicz-Krutak, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warsaw 2015, pp. 114–134.
Rutkowski M., Kompetencje diagnostyczne, planistyczne, realizacyjne i ewaluacyjne w pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – w ocenie własnej nauczycieli uczących w placówkach specjalnych oraz integracyjnych (Diagnostic, Planning, Implementation and Evaluation Competences in Working with Students
with Special Educational Needs – The Own Assessment of Teachers in Special and Integrative Institutions), „Pedagogika. Badania, dyskusje, otwarcia”. Dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Implikacje dla teorii i praktyki (Children and Youth with Special Educational Needs. Implications for Theory and Practice), issue 3/2014, pp. 47–64.
Rutkowski M., Bidziński K., Nauczyciele szkoły ogólnodostępnej – realizatorzy idei edukacji włączającej – w poszukiwaniu źródeł zawodowego wsparcia (Teachers of Public School – Implementers of the Idea of Inclusive Education – In Search of Sources of Professional Support), [in:] Jest człowiek z niepełnosprawnością. Pola refleksji (A Person with a Disability. Fields of Reflection), eds. B. Antoszewska, I. Myśliwczyk, Wydawnictwo Naukowe SILVA RERUM, Poznań-Olsztyn 2017, pp. 167–186.
Sadowska S., O władzy nauczycielskiej — jasne i ciemne strony władzy w kontekście integracji (On Teacher’s Power – The Bright and Dark Sides of Power in the Context of Integration), [in:] Od tradycjonalizmu do ponowoczesności (From Traditionalism to Postmodernity), eds. E. Górniewicz, A. Krause, Wydawnictwo UWM, Olsztyn 2002, pp. 289–298.
Skałbania B., Nauczyciel jako aktor szkolnej codzienności – aspekty dramaturgii i władzy (Teacher as an Actor of Everyday School Life. Aspects of Drama and Power), [in:] Nauczyciel we współczesnej edukacji. Diagnoza-Rozwój-Zmiana (Teacher in Modern Education. Diagnosis – Development – Change), eds. M Kamińska, Z.P. Kruszewski, A. Gretkowski, B. Skałbania, Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica in Płock, Płock–Warsaw 2016, pp. 139–347.
Szynkowska Z., Program nauczania a kompetencje nauczyciela (The Curriculum vs. Teacher Competence), [in:] Kompetencje zawodowe nauczycieli a problemy reformy edukacyjnej (Professional Competences of Teachers and Problems with Educational Reform), ed. E. Sałata, Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, Radom 2001.
Śmiechowska-Petrovskij E., Kompetencje nauczycieli uczniów niewidomych i słabowidzących w zakresie wspomagających technologii informacyjno-komunikacyjnych (Competences of Teachers of Blind and Partially Sighted Students with Respect to Assistive Information and Communication Technologies), „Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej”. Niepełnosprawności złożone i sprzężone – konteksty normalizacji oraz psychospołecznej aktywizacji (Complex and Interlinked Disability – Contexts of Standardisation and Psychosocial Activation), 2016, no. 21, pp. 106–120.
Wolan-Nowakowska M., Znaczenie kompetencji społecznych w pracy pedagoga specjalnego (The Importance of Social Competence in the Work of a Special Needs Teacher), „Lubelski rocznik pedagogiczny” 2016, vol. XXXV, issue 3, pp. 153–163.
Kompetencje diagnostyczne i terapeutyczne nauczyciela (The Diagnostic and Therapeutic
Competence of the Teacher), eds. D. Wosik-Kawala, T. Zubrzycka-Maciąg, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2011.
Zaorska M., Rola i miejsce pedagoga specjalnego w kreowaniu działalności edukacyjno- terapeutycznej (The Role and Place of Special Needs Counselor in Creating Educational and Therapeutic Activity). “Acta Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika” 2012, vol. XXVIII (405), pp. 13–23.
Zaorska M., Tyflopedagogika wobec wyzwań rozwoju współczesnej nauki i cywilizacji (Teaching Students with Visual Impairments in the Face of the Developmental Challenges of Modern Science and Civilization), [in:] Tyflopedagogika wobec różnorodności współczesnych wyzwań edukacyjno-rehabilitacyjnych (Teaching Students with Visual Impairments in the Face of the Diverse Challenges of Modern Education and Rehabilitation),
eds. K. Czerwińska, K. Miler-Zdanowska, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warsaw 2017, pp. 12–23.
Żółkowska T., Normalizacja – niedokończona teoria praktyki (Standardisation – The Unfinished Theory of Practice), „Niepełnosprawność” 2011, no. 5, pp. 85–93, <http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Niepelnosprawnosc/Niepelnosprawnosc-r2011-t-n5/Niepelnosprawnosc-r2011-t-n5-s85-93/Niepelnosprawnosc-r2011-t-n5-s85-93.pdf> [28.05.2019].