Abstrakt
Current scientific publications present different paradigms of masculinity, but research in this area is a relatively new perspective. However, the specific nature of the everyday experience of people with intellectual disability is still neglected and unrecognised. The aim of this article is to show the concept of masculinity from the perspective of men with intellectual disability. The research is placed in the stream of qualitative research using a case study as a method. The subject of the research covers the statements of men with intellectual disability concerning masculinity. The analysis of the research material obtained from 12 interviews allowed for the identification of four types of masculinity.
Bibliografia
Antoszewska B., Ćwirynkało K., Wiedza na temat płci i identyfikacja płciowa młodzieży z lekką niepełnosprawnością intelektualną, “Szkice Humanistyczne” Quarterly, vol. XII, no. 1 (vol. 27), 2012, pp. 115–130.
Apanowicz P., Metodologia ogólna, Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej “BER NARDINUM”, Gdynia 2002.
Arcimowicz K., Obraz mężczyzny w polskich mediach. Prawda Fałsz Stereotyp, GWP, Gdańsk 2003.
Auderska S., Łempicka H., Skorupka Z. (ed.), Mały słownik języka polskiego, PWN, Warsaw 1996.
Badinter E., XY Tożsamość mężczyzny, Wydawnictwo W.A.B., Warsaw 1993.
Banks, N., Sexually harmful behaviour in adolescents in a context of gender and intellectual disability: Implications for child psychologists,“Educational & Child Psychology”, 31(3), 2014, pp. 9–21.
Bem-Lipsitz S., Gender schema theory: A cognitive account of sex typing, “Psychological Review” 1981, 88, 4, pp. 354–364.
Bem-Lipsitz S., Androgynia psychiczna a tożsamość płciowa, [in:] P. Zimbardo (ed.), Psychologia i życie, Warsaw 1997, pp. 435–438.
Bem-Lipsitz S., Męskość, kobiecość. O różnicach wynikających z płci, Gdańsk 2000.
Biddulph S., Męskość, Wydawnictwo Rebis, Poznań 2004.
Brannon L., Psychologia rodzaju. Kobiety i mężczyźni: podobni czy różni, GWP, Gdańsk 2002.
Chodorow N., Osobowość płci a reprodukcja macierzyństwa, [in:] A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (ed.), Współczesne teorie socjologiczne, vol. 2, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warsaw 2006, pp. 1206–1209.
Connell R.W., Messerschmidt J., Hegemonic masculinity. Rethinking the concept. “Gender & Society”, Vol. 19, No. 6, 2005, pp. 829–859.
Conod L., Servais L., Sexual life in subjects with intellectual disability, “Salud públi ca Méx” 2008; 50: suppl. 2.
Cross S.E., Markus H.R., Płeć w myśleniu, przekonaniach i działaniu: podejście poznawcze, [in:] Wojciszke B., (ed.), Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenie na różnice, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne; Gdańsk 2004, pp. 48–80.
Ćwirynkało K., Borowska-Beszta B., Bartnikowska U., Masculinity and Intellectual Disability: A Review of Theoretical Concepts and Research, https://www.researchgate.net/profile/Beata_BorowskaBeszta/publication/309160593_Masculinity_and_Intellectual_Disability_A_Review_of_Theoretical_Concepts_and_Research/links/58021c1008ae6c2449f7c70a/Masculinity-and-Intellectual-Disability A-Review-of-Theoretical-Concepts-and-Research.pdf, as for 20.09.2020.
Donnelly K., Twenge J.M., Masculine and feminine traits on the bem sex-role inven tory, 1993–2012: A cross-temporal meta-analysis, ”Sex Roles” 2016, pp. 1–10.
Dulko S., ABC... płci. “Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych”. 52(1 (258)), pp. 5–10, 2003.
Friedman C., Arnold C., Owen A., Sandman L., “Remember Our Voices are Our Tools: “Sexual Self-advocacy as Defined by People with Intellectual and Devel opmental Disabilities. “Sexuality and Disability”, 32(4), 2014, pp. 515–532. Garfinkel H., Studia z etnometodologii, PWN, Warsaw 2007.
Huston A.C., The development of sex typing: themes from recent research, “Devel opmental Reviev”, no. 5, 1985, pp. 1–17.
Kijak R., Seks i niepełnosprawność – doświadczenia seksualne osób z niepełnosprawnością intelektualną, OW Impuls, Cracow 2010.
Kijak R., Macierzyństwo i ojcostwo osób niepełnosprawnych intelektualnie, “Niepełnosprawność i Rehabilitacja” 2013, no. 3, pp. 136–145.
Kijak R., Seksualność człowieka z niepełnosprawnością intelektualną a rodzina. Wydawnictwa Lekarskie PZWL, Warsaw 2014.
Kijak R., Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną jako partnerzy małżonkowie i rodzice, OW Impuls, Cracow 2016.
Kessler S.J., Mckenna W., Gender: An ethnomethodological approach, NY: John Wiley & Sons. New York 1978.
Kościelska M., Czy i jak wspomagać rozwój poczucia tożsamości seksualnej u osób z niepełnosprawnością intelektualną?, [in:] M. Kościelska, B. Aouil (ed.), Człowiek niepełnosprawny. Rodzina i praca, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2004.
Kuczyńska A., Płeć psychologiczna Podstawy teoretyczne, dane empiryczne oraz narzędzia pomiaru, “Przegląd Psychologiczny” 1992, 2, pp. 237–247.
Kwiatkowska A., Siła tradycji i pokusa zmiany, czyli o stereotypach, [in:] J. Miluska, P. Boski (ed.), Męskość i kobiecość w perspektywie indywidualnej i kulturowej, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warsaw 1999, pp. 143–172.
Mayes R., Sigurjónsdóttir H.B., Becoming a Mother – Becoming a Father, [in:] G. Llewellyn, R. Traustadóttir, D. McConnell, H.B. Sigurjónsdóttir (ed.), Parents with Intellectual Disabilities. Past, Present and Futures Oxford 2010, JohnWiley & Sons Ltd., pp. 17–31.
Mandal E., Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000.
Mandal E., Kobiecość i męskość, Wydawnictwo Akademickie “Żak”, Warsaw 2003.
Mandal E., Poczucie jakości życia w małżeństwie kobiet i mężczyzn, [in:] A. Bańka (ed.), Psychologia jakości życia, Poznań 2005, pp. 151–162.
Mandal E., Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią, Katowice 2004.
Mejnartowicz D., Seksualność osób z zespołem Downa, [in:] Wieczne dzieci czy dorośli. Problem seksualności osób z niepełnosprawnością intelektualną, J. Graban (ed.), Stowarzyszenie Rodzin i Opiekunów Osób z Zespołem Downa Bardziej kochani, Warsaw 2002.
Melosik Z., Kryzys męskości w kulturze współczesnej, Wydawnictwo Wolumin, Poznań 2002.
Miluska J., Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklu życia, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1996.
Ostrowska A., Niepełnosprawni w społeczeństwie 1993–2013, Wydawnictwo IFiS PAN, Warsaw 2015.
Pichalski R., Potrzeby seksualne młodzieży szkolnej z lekkim upośledzeniem umysłowym (w porównaniu z młodzieżą w normie intelektualnej, J. Głodkowska, A. Giryński (red.), Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną – uwalnianie od schematów i uprzedzeń, APS, Warsaw 2005.
Rubacha J., Metodologia badań nad edukacją, Wydawnictwa Akademickie i Profe sjonalne, Warsaw 2008.
Rushbrooke E., Muyrra C., Townsend S., The Experiences of Intimate Relationships by People with Intellectual Disabilities: A Qualitative Study. “Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities”, 27(6), 2014, pp. 531–541.
Siewicz K., Wpływ przekazu medialnego na współczesny wzorzec męskości a implikacje dla edukacji, “Kultura-media-teologia” no. 15, 2013, pp. 8–21.
Strykowska M., Regulacyjna funkcja tożsamości płciowej kobiet a ich praca zawodowa, “Kolokwia Psychologiczne”, 1, 1992, pp. 121–136.
Suwada K., Męskości opiekuńcze. Zaangażowanie w ojcostwo a rekonstrukcja modeli męskości, “Miscellanea Anthropologica et Sociologica” 2017, 18(2), pp. 77–90.
Wilson N.J., Parmenter T.R., Stancliffe R.J. Shuttleworth R.P., Conditionally Sexual: Men and Teenage Boys with Moderate to Profound Intellectual Disability. “Sexuality and Disability”, 29, 2011, p. 275–289.
Wilson N.J., Parmenter T.R., Stancliffe R.J., Shuttleworth R.P., From diminished men to conditionally masculine: sexuality and Australian men and adolescent boys with intellectual disability, “Culture, Health & Sexuality” 15(6), 2013, pp. 738–751.
Wojciechowska Z.A., Kobiece i męskie wzory (re)konstrukcji biografii w perspektywie zmiany zawodowej, Wydawnictwo UW, Warsaw 2018.
Wojciszke B., Sprawczość i wspólnotowość. Podstawowe wymiary spostrzegania społecznego. GWP, Gdańsk 2010.
Yin K.R., Studium przypadku w badaniach naukowych. Projektowanie i metody, Wydawnictwo UJ, Kraków 2015.