Abstrakt
Psychoeducation is currently used in many areas of life, including psychiatry. It is difficult to imagine the modern process of treating people with mental disorders without the use of psychoeducation as a necessary, permanent element of this process, in addition to pharmacotherapy and psychotherapy. Psychoeducational programs are used primarily in the treatment of people with schizophrenia spectrum disorders and those suffering from bipolar affective disorder (BPAD). These programs are not only directed to the patient, but they are also addressed to their family members and friends. The article presents the possibilities of using selected psychoeducational programs, including the PEGASUS program, the Barcelona Psychoeducation Program and the Krakow Program for People with BPAD, as well as limitations of their application. The goals of these programs, their structure and effectiveness were also presented.
Bibliografia
Batista T.A., von Werne Baes C.H., Juruena M.F., Efficacy of psychoeducation in bipolar patients: systematic review of randomized trials, “Psychology and Neuroscience” 2011, 4(3), pp. 409–416.
Bilikiewicz A., Landowski J., Radziwiłłowicz P., Psychiatria. Repetytorium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999.
Bobińska K., Gałecki P., Zaburzenia psychiczne u osób upośledzonych umysłowo, Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2010.
Boratyńska-Dąbrowska M., Postępowanie pedagogiczne wobec dzieci z rozpoznaniem schizofrenii, [in:] ed. R. Janeczko, Kształcenie dzieci w zakładach leczniczych, WSiP, Warszawa 1991, pp. 415–422.
Cierpiałkowska L., Psychopatologia, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2009.
Chądzyńska M., Kasperek B., Spiridonow K., Zmienne kliniczne i demograficzne a jakość życia osób przewlekle chorych na schizofrenię, „Wiadomości Psychiatryczne” 2001, 4, pp. 275–281.
Chądzyńska M., Meder J., Charzyńska K., Uczestnictwo w psychoedukacji osób chorych na schizofrenię – analiza zajęć z perspektywy pacjentów, „Psychiatria Polska” 2009, volume XLIII, number 6, pp. 693–704.
Chądzyńska M., Meder J., Charzyńska K., Drożdżyńska A., Psychoedukacja dla osób chorujących na schizofrenię – wstępna analiza sposobów prowadzenia zajęć, „Postępy Psychiatrii i Neurologii” 2011, no. 20(3), pp. 201–206.
Colom F., Keeping therapies simple: psychoeducation in the prevention of relapse in affective disorders, “The British Journal of Psychiatry” 2011, 198(5), pp. 338–340.
Colom F., Vieta E., Sánchez-Moreno J., Palomino-Otiniano R., Reinares M., Goikolea J.M., Benabarre A., Martínez-Arán A., Group psychoeducation for stabilised bipolar disorders: 5-year outcome of a randomised clinical trial, “The British Journal of Psychiatry” 2009, 194(3), pp. 260–265.
Colom F., Vieta E., Podręcznik psychoedukacji w zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych, MediPage, Warszawa 2009.
Colom F., Vieta E., Martinez-Aran A., Reinares M., Goikolea J.M., Benabarre A., Torrent C., Comes M., Corbella B., Parramon G., Corominas J., A randomized trial on the efficacy of group psychoeducation in the prophylaxis of recurrences in bipolar patients whose disease is in remission, “Arch Gen Psychiatry” 2003, 60(4), pp. 402–407.
Ekhtiari H., Rezapour T., Aupperle R.L., Paulus M.P., Neuroscience-informed psychoeducation for addiction medicine: A neurocognitive perspective, “Progress In Brain Research” 2017, Vol. 235, pp. 239–264.
Kordas W., Warchoł K., Kurtyka A., Walczewski K., Bogacz J., Słowik P., Psychoedukacja i psychoprofilaktyka dla rodzin osób chorujących na schizofrenię – raport z realizacji projektu, “Hygeia Public Health” 2014, 49(1), pp. 120–126.
Kowalik S., Stosowana psychologia rehabilitacji, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2018.
Majewicz P., Psychoedukacja jako forma stymulacji rozwoju osób z niepełnosprawnością, [in:] Psychoedukacja w procesie wspomagania rehabilitacji osób z niepełnosprawnością, ed. P. Majewicz, M. Kościółek, E. Dyduch, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2017, pp. 11–24.
Majewicz P., Wolny J., Psychoedukacja jako płaszczyzna integracji działań psychologicznych, psychiatrycznych oraz pedagogicznych, “Humanum – Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne” 2017, no. 26(3), pp. 29–48.
Majewicz P., Zawadzki A., Wspomaganie rozwoju dzieci z zaburzeniami emocjonalnymi w młodszym i średnim wieku szkolnym, [in:] W. Pilecka, Majewicz, A. Zawadzki, Jak wspomagać psychospołeczny rozwój dzieci niepełnosprawnych somatycznie. Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 1999, pp. 77–118.
Mączka G., Grabski B., Gierowski J.K., Dudek D., Psychoedukacja grupowa w kompleksowym leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej – doświadczenia krakowskie, “Psychiatria Polska” 2010, volume XLIV, no. 1, p. 89–100.
Popławska R., Czernikiewicz A., Szulc A., Galińska B., Konarzewska B., Rudnik-Szałaj I., Ocena efektywności psychoedukacji w grupach pacjentów psychotycznych i depresyjnych – badania pilotażowe, “Psychiatria Polska” 2004, Vol. 38, no. 3, pp. 433–442.
Sawicka K., Socjoterapia, Methodological Centre of Psychological-Pedagogical Counselling Ministry of National Education, Warszawa 1998.
Wienberg G., Walther Ch., Berg M., Psychoedukacja grupowa z schizofrenii i zaburzeniach schizoafektywnych. Program PEGASUS, Wydawnictwo DK Media Poland, Warszawa 2015.
Witusik A., Leszto S., Pogdgórska-Jachnik D., Pietras T., Schizofrenia w kontekście nauk społecznych. Osoba chora na schizofrenię w obszarze zainteresowań pedagogiki specjalnej. Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2015.