Abstrakt
The aim of this article is to identify significant determinants of emancipation of persons with visual impairment. Ridding oneself of restrictions, stereotypes, and even violence affecting various spheres of functioning of a blind adult is crucial to the mdevelopment and consolidation of his/her subjectivity. It is assumed that conscious autonomy of visually impaired people, enabling and conditioning performance of the tasks related to adulthood, requires independence in orientation and mobility, independence in carrying out activities of daily living, easy access to information and opportunities to communicate, undertaking satisfying professional activities as well as rewarding family, social and cultural activities. Developing subjectivity and autonomy in adulthood requires support from the family, as well as well-planned and consistently implemented educational and rehabilitation activities. The process of expanding autonomy of an individual can take place in relationship to the emancipation process of the group. One example is the activities of foundations run by visually impaired persons, whose main purpose is promoting dignified living of the blind.
Bibliografia
Brzezińska A.I., Hejmanowski S., Okres późnej dorosłości. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać, [w:] Psychologiczne portrety człowieka, red. A.I. Brzezińska, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
Cytowska B., Trudne drogi adaptacji. Wątki emancypacyjne w analizie sytuacji dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnym społeczeństwie polskim, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2012.
Czerepaniak-Walczak M., Pedagogika emancypacyjna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.
Dykcik W., Problemy autonomii, integracji społecznej i normalizacji życia osób niepełno-sprawnych w środowisku, [w:] Pedagogika specjalna. Praca zbiorowa, red. W. Dykcik, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2001.
Krause A., Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Oficyna Wydawnicza „Im-puls”, Kraków 2010.
Nowacka-Pyrlik R., Rehabilitacja podstawowa osób niewidomych i słabowidzących dorosłych, zwłaszcza w starszym wieku, na podstawie doświadczeń z pracy w ramach programu realizowanego w Centralnej Przychodni Polskiego Związku Niewidomych w Warszawie, „Kontaktologia i Optyka Okulistyczna” 2008, nr 3.
Paplińska M., Konsekwencje wynikające z braku wzroku, [w:] Edukacja równych szans. Uczeń i student z dysfunkcją wzroku – nowe podejście, nowe możliwości, red. M. Paplińska, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2008.
Ploch L., W kręgu kultury osób niepełnosprawnych, „Socius” 2009, nr 3, s. 2.
Welsh R., Teaching Orientation and Mobility to Adults, [w:] Foundations of Orientation and Mobility. Volume II: Instructional Strategies and Practical Applications, red. W.R. Wiener, R.L. Welsh, B.B. Blasch, AFB Press, New York 2010.
Wiazowski J., Proces efektywnego doboru technologii wspierających edukację osób niewidomych i słabowidzących, [w:] Tyflopedagogika wobec współczesnej przestrzeni edukacyjno-rehabilitacyjnej, red. K. Czerwińska, M. Paplińska, M. Walkiewicz-Krutak, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2015.
Więckowski R., Audiodeskrypcja piękna, „Przekładaniec” 2014, nr 28.
Wojtasiak E., Aktywizacja zawodowa istotą procesu kompleksowej rehabilitacji, [w:] Poradnictwo zawodowe w rehabilitacji osób niepełnosprawnych, red. E. Wojtasiak, M. Wolan-Nowakowska, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2012.
Wolan-Nowakowska M., Opioła D., Możliwości i ograniczenia wykonywania pracy przez osoby z niepełnosprawnością, [w:] Poradnictwo zawodowe w rehabilitacji osób niepełnosprawnych, red. E. Wojtasiak, M. Wolan-Nowakowska, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2012.
Zaorska M., Tyflopedagog wobec problemu aktywności życiowej – zawodowej i prozawodowej osób dorosłych z niepełnosprawnością wzrokową, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2015.
Źródła internetowe
National Federation of the Blind, www.nfb.org [22.10.2015].
Fundacja Vis Maior, www.fundacjavismaior.pl [23.10.2015].
Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego, www.firr.org.pl [23.10.2015].
Fundacja Polskich Niewidomych i Słabowidzących „Trakt”, www.trakt.org.pl [23.10.2015].
Fundacja na Rzecz Osób Niewidomych i Słabowidzących VEGA, www.fundacja-vega.pl [23.10.2015].