Słowa kluczowe
ageism
concept of human rights
Jak cytować
Abstrakt
In this article we will present selected issues on the international protection of the dignity of the elderly and dignity as a human right in the internal legal order. We will also present danger to dignity of older persons in the contemporary social reality. We will show the complexity of the problems, expectations, and challenges faced by the elderly. We’ll discuss situations that threaten their sense of dignity, as well as a conscious way of the elderly leading to the realization of this feeling, and we will draw attention to the prohibition of discrimination based on age in the general international law.
Bibliografia
Bień B., Opieka zdrowotna nad ludźmi w starszym wieku. Stan a potrzeby w perspektywie starzenia się ludności Polski. Rządowa Rada Ludnościowa, Biuletyn nr 53. Warszawa 2008.
Błędowski P., Ubezpieczenia społeczne – ryzyko niesamodzielności, [w:] Stan przestrzegania praw osób starszych w Polsce. Analiza i rekomendacje działań, red. B. Szatur-
Jaworska, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Biuletyn RPO – Materiały nr 65, Warszawa 2008.
Borczyk W., Jachimowicz D., Nalepa W., Partycypacja osób starszych w życiu publicznym – wybrane zagadnienia, Ogólnopolska Federacja Stowarzyszeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku, Nowy Sącz 2015.
Butler R., Ageism: Another form of bigotry, “The Gerontologist” 1969, nr 9.
Chmaj M., Równość wobec prawa, [w:] Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. M. Chmaj, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
Czapiński J., Błędowski P. Aktywność społeczna osób starszych w kontekście percepcji Polaków. Diagnoza społeczna 2013, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej and Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2014.
Czapiński J., Panek T., Diagnoza Społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2015.
Czerepaniak-Walczak M., Pedagogika emancypacyjna. Rozwój świadomości krytycznej człowieka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Gdańsk 2006.
Derejczyk J., Bień B., Kokoszka-Paszkot J., Szczygieł J., Gerontologia i geriatria w Polsce na tle Europy – czy należy inwestować w ich rozwój w naszym kraju?, „Gerontologia Polska, 2008” tom 16, nr 3.
Góra M., Liwiński J., Sztanderska U., Rekomendacje, w: Dezaktywizacja osób w wieku okołoemerytalnym. Raport z badań, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Departament Analiz Ekonomicznych i Prognoz, Warszawa 2008.
Halicka M., Przemoc wobec osób starszych, w: Stan przestrzegania praw osób starszych w Polsce. Analiza i rekomendacje działań, red. B. Szatur-Jaworska, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Biuletyn RPO – Materiały nr 65, Warszawa 2008.
Halicki J., Obrazy starości rysowane przeżyciami seniorów., Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2010.
Hrynkiewicz J., Starzenie się ludności polskiej a system ubezpieczeń społecznych, Rządowa Rada Ludnościowa, Biuletyn nr 53, Warszawa 2008.
Jak usłyszeć głos seniora? Praktyczny przewodnik po partycypacji obywatelskiej osób starszych, Laboratorium Partycypacji Obywatelskiej, Fundacja Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”, Warszawa 2014.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
Księga Ubogich a.d. 2009, IX Konwencja Ruchu przeciw Bezradności Społecznej, Cz. V: Ubóstwo ludzi starszych na podstawie sesji czwartej: „Przyjazne środowisko jako zabezpieczenie przed ubóstwem i wykluczeniem osób starszych”, red. E. Wrońska, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Ruch przeciw Bezradności Społecznej, Warszawa 2009.
Matysiak A., Is Poland really ‘immune’ to the spread of cohabitation?, “Demographic Research” 2009, Vol. 21.
Mikołajczyk B., Międzynarodowa ochrona praw osób starszych., Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2012.
Romer T., Godność człowieka w prawie pracy i pomocy społecznej. W: Godność człowieka a prawa ekonomiczne i socjalne. Księga Jubileuszowa wydana w piętnastą rocznicę ustanowienia Rzecznika Praw Obywatelskich. Wydawnictwo Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2003, s. 59–83.
Rynek pracy i wykluczenie społeczne w kontekście percepcji Polaków Diagnoza Społeczna 2015, red. I.E. Kotowska, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2015.
Słownik socjologii i nauk społecznych, red., G. Marshall, Oxford, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
Strzelecki Z., Witkowski J., Przeszłość i perspektywy demograficzne Polski, Rządowa Rada Ludnościowa, Biuletyn nr 54, Warszawa 2009.
Szatur-Jaworska B., Uczestnictwo osób starszych w sferze publicznej, w: Stan przestrzegania praw osób starszych w Polsce. Analiza i rekomendacje działań, red. B. Szatur-Jaworska, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Biuletyn RPO – Materiały nr 65, Warszawa 2008.
Szczupał B., Równość wobec prawa jako jeden z warunków realizacji praw człowieka z niepełnosprawnością, Niepełnosprawność – półrocznik naukowy, nr 1: Teoretyczne i metodologiczne konteksty pedagogiki specjalnej, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2009.
Szukalski P., Uprzedzenia i dyskryminacja ze względu na wiek (ageizm) – przyczyny, przejawy, konsekwencje, „Polityka Społeczna” 2004, nr 2.
Szukalski P.,Zagrożenia praw osób starszych na rynku pracy w Polsce, w: Stan przestrzegania praw osób starszych w Polsce. Analiza i rekomendacje działań, red. B. Szatur-Jaworska, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Biuletyn RPO – Materiały nr 65, Warszawa 2008.
Trafiałek E., Rodzina i środowisko zamieszkania jako obszary ryzyka wykluczenia społecznego osób starszych, w: Stan przestrzegania praw osób starszych w Polsce. Analiza i rekomendacje działań, red. B. Szatur-Jaworska, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Biuletyn RPO – Materiały nr 65, Warszawa 2008.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. z 2009 r. Nr 52, poz. 417).
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. Przepisy wprowadzające ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, ustawę o akredytacji w ochronie zdrowia oraz ustawę o konsultantach w ochronie zdrowia (Dz.U. z 2009 r. Nr 76, poz. 641).
Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. z 20 września 2005 r. z późn. zm.).
Wilmowska-Pietruszyńska A., Putz J. Ubezpieczenie pielęgnacyjne jako propozycja rozwiązań systemowych potrzeb osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, „Postępy Nauk Medycznych” 2009, 4.
World Report on Ageing and Health, WHO, Luxembourg 2015.
Źródła internetowe
Bodnar A., Dyskryminacja ze względu na wiek – regulacje prawne, Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, Projekt „Zysk z dojrzałości”, Warszawa 2008 www.bezuprzedzen.org/doc/Dyskryminacja_prawo_wiek.pdf [31.03.2016].
Coiner of the term "ageism" dead at 83, 2010, www.all-things-aging.com/2010/07/coiner-of-term-ageism-dead-at-83.html [31.03.2016].
Gardocka T., Niektóre zagadnienia ochrony zdrowia na tle Konwencji bioetycznej i polskiego prawa medycznego, „Medyczna Wokanda” 2009, nr 1, s. 22–30. www.wil.org.pl/folder/biuletyn/wokanda_2010.pdf [31.03.2016].
Polska 2030 – wyzwania rozwojowe, red. M. Boni, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2009, www.zds.kprm.gov.pl [31.03.2016].
Prognoza ludności na lata 2008-2035 (Population projection for Poland 2008-2035), Główny Urząd Statystyczny, Departament Badań Demograficznych www.stat.gov.pl/gus/5840_5744_PLK_HTML.htm [31.03.2016].
Regulation (EC) no 883/2004 of the European Parliament and of the Council of 29 April 2004 on the coordination of social security systems, EN Official Journal of the European Union L 166/1, 30.4.2004, http://eur-lex.europa.eu [31.06.2016].
Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014–2050, Główny Urząd Statystyczny, Departament Badań Demograficznych, www.stat.gov.pl [31.03.2016].