Abstract
This paper explores the issue of social transmission regarding the issue of disability as done by Kazakh parents. It covers, in particular, parents’ knowledge about disability and the content of conversations they have with their children. The diagnostic survey method based on author’s questionnaire with open-ended questions was used. The study included 102 parents: 52 parents of children going to a mainstream school and 50 parents of children attending an inclusive school in, respectively, Astana and Almaty. The analysis has revealed that the parents of inclusive school children are more knowledgeable about disabilities than parents of mainstream school children at p<0.01. The knowledge of parents of the inclusive group is largely derived from their children’s educational environment and the media, and the parents of the mainstream group acquires their knowledge mostly from the media and by personal experience.
The content of the written statements has shown that, compared to the general population, the parental message in the inclusive group more strongly emphasizes tolerance and non-discrimination towards disabled peers. A new concept has also been revealed in the mainstream group that demonstrates negative stereotypical perception of the disabled as people who are abnormal, a concept against which those parents build an image of their own children as healthy and complete. This study confirms the impact of social context on knowledge, attitudes and the image of the disabled and its results are consistent with those of other authors.
References
Abayeva G.A. [Абаева Г.А.], Специальное образование Республики Казахстан: 20 лет независимости, КазГосЖЕНПУ, Алматы 2012.
Al-Khamisy D., Edukacja przedszkolna a integracja społeczna, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2006.
Banach I., Od integracji do inkluzji, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2014.
Butabyeva L.A., Atrakcyjność społeczna rówieśnika z niepełnosprawnością w wypowiedziach uczniów klas pierwszych kazachskich szkół. Praca doktorska, Biblioteka Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa 2016.
Stereotypy niepełnosprawności. Między wykluczeniem a integracją, red. M. Chodkowska, S. Byra, Z. Kazanowski, D. Osik-Chudowolska, M. Parachomiuk, B. Szabała, UMCS, Lublin 2010.
Czykwin E., Stygmat społeczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Durka G., Stereotypy i uprzedzenia wobec osób niepełnosprawnych, [w:] W kręgu niepełnosprawności – teoretyczne i praktyczne aspekty poszukiwań w pedagogice specjalnej, red. T. Żółkowska, L. Konopska, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2009.
Chrzanowska I., Pedagogika Specjalna. Od tradycji do współczesności, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2015.
Jachimczak B., Postawy wobec niepełnosprawności – szansa na społeczną akceptację, [w:] Pedagogika specjalna – koncepcje i rzeczywistość, red. T. Żółkowska, Print Group, Szczecin 2007.
Kenesbaev S.M. i in., Pytania o integrację systemów kształcenia w Kazachstanie, „Szkoła Specjalna” 2015, nr 5.
Kosakowski Cz., Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej, Wydawnictwo Akapit, Toruń 2003.
Kulesza E.M., Definiowanie pojęcia osoba niepełnosprawna przez uczniów klas pierwszej i trzeciej szkoły ogólnodostępnej, [w:] Edukacja w warunkach zmiany społecznej i kulturowej, red. E. Skrzetuska, M. Jurewicz, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2016.
Kulesza E.M., Autayeva A.N., Butabyeva L.A., Отношение казахских учащихся первых классов к совместному обучению с ровесниками с ограниченными возможностями здоровья, „Szkoła Specjalna” 2016, LXXVII, nr 4.
Kulesza E.M., Butabayeva L.A., Plusy i minusy edukacji włączającej w opinii kazachskich rodziców uczniów klas pierwszych, „Aktualni pitannya korekcyjnnoy oswity [Actual Problems of the Correctional Education]. Zbirnik naukowyh prac” 2017,Medobori-2006, Kamianiec-Podilskij, Issue 9, vol. 2.
Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2011.
Movkebayeva Z.A. i in., Metodycheskiye rekomendacyi po podgotovke pedagogom k vnedrenyu inkluzyvnogo obrazovanya, IP „Sagautdinova”, Almaty 2013.
Ostrowska A. i in., Niepełnosprawni w społeczeństwie 1993-2013, Wydawnictwo IFiSPAN, Warszawa 2015.
Oszustowicz B., Obraz osoby niepełnosprawnej w świadomości dzieci sześcioletnich z przedszkolnej grupy integracyjnej, [w:] Integracja społeczna osób niepełnosprawnych, red. G. Dryżałowska, H. Żuraw, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2004.
Olszewski S., Parys K., Trojańska M., Przestrzenie życia osób z niepełnosprawnością. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2012.
Państwowy program rozwoju oświaty Republiki Kazachstanu na lata 2010-2010 Zarządzenie Nr 1118 z dn. 07.12.2010, [Государственная программа развития образования РК на 2011-2020 гг. Приказ №1118 от 07.12.2010], Kazachstan 2010.
Przybyszewska D., Parents of children studying in integrated classes – their motives and expectations, [w:] Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, nr 6, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2014.
Sekułowicz M., Integracja przedszkolna dzieci a postawy rodziców wobec osób niepełnosprawnych, [w:] Pedagogika specjalna szansą na realizację potrzeb osób niepełnosprawnych, red. W. Dykcik, C. Kosakowski, J. Kuczyńska-Kwapisz, PTP, Olsztyn – Poznań – Warszawa 2002.
Sękowski A., Tendencje integracyjne a postawy wobec osób niepełnosprawnych, [w:] Pedagogika specjalna w reformowanym ustroju edukacyjnym. Materiały z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej, Kazimierz Dolny, 25–26 maja 2000, red. Z. Palak, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001.
Skura M., Postawy nauczycieli szkoły specjalnej wobec osób z niepełnosprawnością, „Szkoła Specjalna” 2015, nr 1.
Smogorzewska J., Szumski G., Rozwijanie kompetencji społecznych dzieci przedszkolnych. Teoria-Metodyka-Efekty, PWN, Warszawa 2015.
Soroka-Fedorczuk A., Osoby niepełnosprawne w opiniach dzieci, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2007.
Tersa K.A., Rola Innego w rozwoju szkoły i nauczyciela. O potencjale tolerancji wobec niepełnosprawnych, [w:] Tolerancja a edukacja, red. M. Patalon, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2008.
Zaions R., Attitudinal effects of mere exposure, “Journal of Personality and Social Psychology” 1968, Vol. 9.