Abstract
Barbara Winczura, Wczesne rozpoznawanie zaburzeń ze spektrum autyzmu – symptomy ryzyka, diagnoza wstępna, badania przesiewowe [Early detection of autism spectrum disorders – risk symptoms, initial diagnosis, screening]. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, nr 22, Poznań 2018. Pp. 73-103. Adam Mickiewicz University Press. ISSN 2300-391X. DOI: https://doi.org/10.14746/ikps.2018.22.05
The diagnosis of autism within the first two years of a child’s life is burdened by many difficulties. The most significant symptoms for early recognition of ASD are deemed to be emotional and social deficits, disturbances in the development of speech and communication as well as atypical behaviour in the form of limited, repetitive behaviour patterns. In the first as well as the second year of life, the most commonly confirmed early signs of ADS refer to the lack of behaviour indicating the child’s readiness to form social relations and to social communication, including in particular its reactions to its own name, limited eye contact, atypical facial expressions in social situations, the lack of emotional adaptation, limited interest in social impulses and poor vocalisation, as well as limited abilities to imitate, establish a common field of attention and the expression of attachment to the next of kin. In
the second year of age, the atypical behaviour is manifested more clearly and may, although it must not necessarily, shine through in all areas typical for autism.
Funding
en
References
Baird G., Charman T., Baron-Cohen S., A screening instrument for autism at 18 months of age: A 6- year follow – up study, „Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry” 2000, 39.
Ball J., Autyzm a wczesna interwencja. Rzeczowe pytania, życiowe odpowiedzi, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk 2016.
Baranek G.T., Autism during infancy: a retrospective video analysis of sensory – motor and social behaviors at 9-12 moths of age, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 1999, vol. 29, no. 3.
Baron-Cohen S., Allen J., Gillberg Ch., Can autism be detected at 18 months? The needle, the haystack, and the CHAT, “Brithish Journal of Psychiatry” 1992, 161.
Blok B., Brzeska Z., Ignaczewska B., Diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka z autyzmem w Specjalnym Ośrodku Rewalidacyjno – Wychowawczym dla Dzieci i młodzieży z Autyzmem, [w:] Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, red. T. Serafin, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, Warszawa 2005.
Błeszyński J., Czy echolalia w autyzmie jest problemem komunikacyjnym?, [w:] Autyzm. Na granicy zrozumienia, red. B. Winczura, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2009.
Błeszyński J. Autyzm a niepełnosprawność intelektualna i opóźnienie w rozwoju. Skala Oceny Zachowań Autystycznych, Wydawnictwo HARMONIA UNIWERSALIS, Gdańsk 2011.
Cotugno A.J. Terapia grupowa dla dzieci z zaburzeniami ze spectrum autyzmu. Rozwijanie kompetencji i umiejętności społecznych, Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2011.
Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Fifth edition, (DSM-5), American Psychiatric Association, APA, Washington DC 2013.
Diagnoza zaburzeń ze spektrum autyzmu, red. Goldstein S., Naglieri J., A., Ozonoff S., Wydawnictwo Uniwersytetu jagiellońskiego, Kraków 2017.
Frith U., Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Gdańsk 2008.
Jagielska G., Objawy autyzmu dziecięcego, [w:] Autyzm i zespół Aspergera, red. J. Komender, G. Jagielska, A. Bryńska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
Jaklewicz H., Autyzm dziecięcy, [w:] Psychiatria wieku rozwojowego, red. A. Popielarska, M. Popielarska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.
Kutscher M.L., Glick J., Zaburzenia integracji sensorycznej, [w:] Dzieci z zaburzeniami łączonymi, red. L.M. Kutscher, T. Attwood, R.R. Wolff, Wydawnictwo K.E.LIBER, Warszawa 2007.
Markiewicz K., Charakterystyka zmian w rozwoju umysłowym dzieci autystycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2007.
Meng-Chuan L., Lombardo, M.V., Chakrabarti, B., Baron-Cohen, S., Subgrouping the Autism “Spectrum”, Reflections on DSM-5. PLOS Biology, 2013, 11(4).
Osterling J., Dawson D., Early recognition of children with autism: A study of first brithday home videotapes, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 1994, 24.
Pisula E., Autyzm – fakty, wątpliwości, opinie, Wydawnictwo WSPS, Warszawa 1993.
Pisula E., Autyzm u dzieci. Diagnoza, klasyfikacja, etiologia., Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 1999.
Pisula E., Autyzm u dzieci. Diagnoza, klasyfikacja, etiologia, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2000.
Pisula E., Małe dziecko z autyzmem, diadnoza i terapia, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
Pisula E., Zaburzenia komunikacji u dzieci z autyzmem, [w:] Kiedy mózg pracuje inaczej…– postrzeganie, ruch, emocje, komunikacja, „Zeszyty Naukowe” 6 na Międzynarodowej Konferencji org. Przez Ogólnopolską Fundację na rzecz Dzieci Niepełnosprawnych „Promyk Słońca”, Wrocław, 5 grudnia 2008.
Pisula E., Autyzm. Przyczyny, symptomy, terapia, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2010.
Pisula E., Wspomaganie osób z zaburzeniami należącymi do autystycznego spektrum w perspektywie psychopatologii rozwojowej, [w:] Psychologia rozwoju człowieka, red. J. Trempała, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2011.
Pisula E., Od badań mózgu do praktyki psychologicznej AUTYZM, Wydawnictwo GWP, Sopot 2012.
Piszczek M., Kwestionariusz oceny kompetencji emocjonalno-społecznej (KOKE-S) wysoko funkcjonujących autystów i dzieci z zespołem Aspergera (część pierwsza), „Rewalidacja. Czasopismo dla nauczycieli i terapeutów” 2010, nr 1(27).
Randall P., Parker J., Autyzm. Jak pomóc rodzinie, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2010.
Robins D.L., Fein D., Barton M.L., Green J.A., The Modified – Checklist for Autism in Toddlers: An initial study investigating the early detection of autism and pervasive developmental disorders, “Journal of Autism and Developmental Disorders” 2001, 31(2).
Rynkiewicz A., Kulik M., Wystandaryzowane, interaktywne narzędzia do diagnozy zaburzeń ze spektrum autyzmu, a nowe kryteria diagnostyczne DSM-5, „Psychiatria” 2013, 10, nr 2.
Senator D., Przejawy autyzmu w pierwszym roku życia, „Pediatria Polska” 2006, nr 2.
Sigman M., Dijamco A., Gratier M., Rozga A., Early detection of core deficits in autism, „Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Reviews” 2004, 10.
Skórczyńska M., Wczesne diagnozowanie autyzmu – perspektywy i dylematy, [w:] Autyzm Na granicy zrozumienia, red. B. Winczura, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2009.
Skórczyńskka M., Autyzm a opóźnienie rozwoju, [w:] Dzieci z zaburzeniami łączonymi. Trudne ścieżki rozwoju, red. B. Winczura, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2012.
Steiner A., Goldsmith T.R., Snow A.V, Chawarska K., Practitioner’s Guide to Assessment of Autism Spectrum Disorders in Infants and Toddlers, “Journal of Autism and Developmental Disorders” 2012, 42(6).
Stone W.L., Coonrod E.E., Ousley O.Y., Brief report: Screening tool for autism in 2-yearolds (STAT): Development and preliminary data, “Journal of Autism and Developmental Disorders” 2000, 30(6).
Stone W.L., Lee E.B., Ashford L. i wsp., Can autism be diagnosed accurately in children under 3 years?, “Journal of Child Psychology and Psychiatry” 1999, 40(2).
Teitelbaum O., Teitelbaum P., Czy twoje dziecko ma autyzm? Jak rozpoznawać najwcześniejsze oznaki autyzmu, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk 2012.
Werner E., Dawson G., Munson J., Osterling J, Variation in early developmental course in autism and its relations with behavioral outcome at 3-4 years of age, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2005, 35.
Wiekiera E., Strategia postępowania z dziećmi autystycznymi, Przekład z „Engagement”, Poradnik praktyczny dla rodziców, Wydawnicwo Krajowe Towarzystwo Autyzmu Oddział w Krakowie, Kraków 1995.
Winczura B., Autyzm, autyzm atypowy a schizofrenia wczesnodziecięca, [w:] Dzieci z zaburzeniami łączonymi. Trudne ścieżki rozwoju, red. B. Winczura, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2012.
Wing L., Związek między zespołom Aspergera i autyzmem Kannera, [w:] Autyzm i zespół Aspergera, red. U. Frith, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
Wolski A., Diagnoza autyzmu u małego dziecka – implikacje do pracy w rodzinie, „Rewalidacja. Czasopismo dla nauczycieli i terapeutów” 2010, nr 2(28).