Keywords
parenting
interdisciplinary contexts
How to Cite
Abstract
The aim of the article is to present the issues of parenting of people with visual disabilities as a factor that dynamizes development, against the background of
selected interdisciplinary contexts (psychological, functional, pedagogical). The sphere of personality-emotional development was presented through a psychological context. The functional sphere is represented by the functional context, and the development in the cognitive area has been based on the pedagogical context. The study was summarized indicating areas requiring scientific penetration in the social context of the functioning of the parental practice of the blind and visually impaired. The text was based on the method of descriptive and critical literature analysis.
References
Allport G.W., Personalisty: a psychological interpretation, H. Holt, New York 1937.
Bakiera L., Pełnienie ról rodzicielskich a rozwój dorosłych w wieku średnim, „Psychologia
Rozwojowa” 2004, vol. 9 no. 2, pp. 37–46.
Bakiera L., Zaangażowane rodzicielstwo a autokreacyjny aspekt rozwoju dorosłych,
Wydawnictwo Difin S.A., Warsaw 2013.
Bojarska A., Uwarunkowania macierzyństwa kobiet niewidomych i słabowidzących, [in:] „Kobiecość a niepełnosprawność”, ed. W. Janocha, K. Zielińska-Król, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015, pp. 67–83.
Bronfenbrenner U., The ecology of human development: Experiments by nature and
design, Harvard University Press, Cambridge 1979.
Bulkowski K., Federowicz M., Grajkowski W., Kaczan R., Maliszewska K., Marszał D., Męziński M., Poziomek U., Rycielski P., Walczak D., Wichrowski A., Opinie i oczekiwania młodych dorosłych (osiemnastolatków) oraz rodziców dzieci w wieku szkolnym wobec edukacji dotyczącej rozwoju psychoseksualnego i seksualności.
Raport z badania, Educational Research Institute, Warsaw 2015.
Czerwińska K., Kucharczyk I., Tyflopsychologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsaw 2019.
Długosz-Kurczabowa K. (ed.), Wielki Słownik Etymologiczno-Historyczny Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsaw 2008.
Dubisz S. (ed.), Uniwersalny Słownik Języka Polskiego, vol. 3, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsaw 2003.
Duracz-Walczakowa A., Wybrane problemy życia rodzinnego niewidomych, “Studia Socjologiczne” 1966, no. 1, pp. 213–238.
Erikson E.H., Identity: Youth and crisis, W.W. Norton & Company, Inc., New York – London 1968.
Fernández R., Rola ojca, “Communio. Międzynarodowy Przegląd Teologiczny” 1999, no. 2, pp. 99–124.
Fornalik I., Edukacja seksualna osób niepełnosprawnych. Notatki na marginesach ministerialnych rozporządzeń, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2010, no. 2, pp. 103–119.
Fraszka E., Oleksiak E., Być mamą, być Tatą. Poradnik dla niewidomych rodziców, Polish Association of the Blind, Warsaw 2017.
Górnicka B., Pomimo niepełnosprawności… – wybrane aspekty rodzicielstwa w różnych fazach funkcjonowania rodziny z problemem niepełnej sprawności dziecka lub rodzica, [in:] Rodzicielstwo w różnych fazach rozwoju rodziny, ed. J. Brągiel, B. Górnicka, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2017, pp. 73–88.
Gurba E., Wczesna dorosłość, [in:] „Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka”, ed. B. Harwas-Napierała, J. Trempała, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsaw 2008, pp. 202–233.
Harwas-Napierała B., Zmiany w funkcjonowaniu rodziny i ich konsekwencje dla rozwoju rodziców, [in:] „Rodzina a rozwój człowieka dorosłego”, ed. B. Harwas-Napierała, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2003, pp. 11–23.
Havighurst R.J., Developmental tasks and education, Longman, New York – London 1981.
Jabłoński D., Ostasz D., Zarys wiedzy o rodzinie, małżeństwie, kohabitacji i konkubinacie. Perspektywa antropologii kulturowej i ogólnej, Wydawnictwo Adiaphora, Olsztyn 2001.
Kapperman G., Brown-Ogilvie T., Yesaitis J., Peskin A., Prevention of sexual assault against children who are visually impaired, “Division on Visual Impairments Quarterly” 2014, no. 59(2), pp. 33–38.
Kapperman G., Page K., Kelly S., Finding the One: Human mate selection applied to persons who are visually impaired, “Division on Visual Impairments Quarterly” 2014, no. 59(2), pp. 38–45.
Kawka J., Warunki wychowawcze dzieci w rodzinach inwalidów wzroku, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1996.
Kelly S.M., Kapperman G., Sexual activity of young adults who are visually impaired and the need for effective sex education, AFB “Journal of Visual Impairment & Blindness” 2012, no. 106, pp. 519–526.
Kornas-Biela D., Postawy społeczne wobec małżeństwa i macierzyństwa kobiet z niepełnosprawnością, [in:] „Kobiecość a niepełnosprawność”, ed. W. Janocha, K. Zielińska-Król, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015, pp. 18–48.
Kotowski S., Przewodnik po problematyce osób niewidomych i słabowidzących, Foundation of the Polish Blind and Visually Impaired “Trakt”, State Fund for Rehabilitation of Disabled People, Warsaw 2008.
Kozielecki J., Koncepcja transgresyjna człowieka, PWN, Warsaw 1987.
Krupa C., Esmail S., Sexual health education for children with visual impairments: Talking about sex is not enough, AFB “Journal of Visual Impairment & Blindness” 2010, no. 104, pp. 327–337.
Kwak A., Rodzicielstwo – przejaw społecznej współzależności, [in:] „Rodzicielstwo między domem, prawem, służbami społecznymi”, ed. A. Kwak, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warsaw 2008, pp. 7–39.
Kwak A., Rozwojowy charakter rodzicielstwa – podstawowe zakresy zmian, [in:] „Rodzicielstwo w różnych fazach rozwoju rodziny”, ed. J. Brągiel, B. Górnicka, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2017, pp. 37–49.
M. Orłowska, B. Sobczyk, Współczesny obraz rodziny – hit czy kit?, [in:] „Rodzicielstwo w sytuacji dezorganizacji rodziny i możliwości wspomagania rodziców”, ed. J. Brągiel, B. Górnicka, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego,
Opole 2014, pp. 17–26.
Majewski T., Psychologia niewidomych i niedowidzących, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warsaw 1983.
Matuszewska M., Funkcjonowanie w rolach rodzicielskich jako źródło rozwoju młodych dorosłych, [in:] „Rodzina a rozwój człowieka dorosłego”, ed. B. Harwas-Napierała, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2003, pp. 25–46.
Matuszewska M., Pełnienie społecznych ról rodzinnych przez młodych dorosłych i ich rozwój indywidualny, [in:] „Rodzina a rozwój jednostki”, ed. M. Tyszkowa, Centralny Program Badań Podstawowych CPBP, Poznań 1990, pp. 75–87.
Obuchowski K., Psychologia dążeń ludzkich, PWN, Warsaw 1966.
Oczkowska M., Sytuacja niewidomej kobiety. A typescript of the paper presented during the Conference of the Polish Association of the Blind, PZN, Muszyna 1958.
Ossowski R., Kształtowanie obrazu własnej sytuacji i siebie u inwalidów wzroku w procesie rehabilitacji, Wydawnictwo Uczelniane WSP Bydgoszcz, Bydgoszcz 1982.
Pava W.S., Visually impaired persons’ vulnerability to sexual and physical assault, AFB “Journal of Visual Impairment & Blindness” 1994, no. 88, pp. 103–112.
Pervin L.A., Psychologia osobowości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2002.
Regulation of the Minister of National Education of 12 August 1999 on the method of school teaching and the scope of content regarding knowledge on the sexual life of an individual, principles of conscious and responsible
parenthood, the value of the family, life in the prenatal phase, as well as on methods and measures of conscious procreation contained in the general education program (Journal of Laws 1999, no. 67, item 756).
Regulation of the Minister of National Education of 28 March 2017 on the outline timetables in public schools, in particular (Journal of Laws 2017, item 703).
Tyszkowa M., Jednostka a rodzina: interakcje, stosunki, rozwój, [in:] „Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogólne”, eds. M. Przetacznik-Gierowska, M. Tyszkowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsaw 2009, pp. 124–150.
Wałachowska M., Edukacja i rehabilitacja osób niewidomych i słabowidzących w działalności organizacji pozarządowych i wybranych instytucji rządowych III RP, Faculty of Educational Sciences, Maria Grzegorzewska University, Warsaw 2010, unpublished doctoral dissertation.
Waszczak S., Stosunek społeczeństwa do osób niepełnosprawnych, „Problemy Polityki Społecznej” 2000, no. 2, pp. 89–99.
Wawrocka A., Krawczyński M., Genetyka w okulistyce, [in:] „Okulistyka”, eds. A. Grzybowski, Edra Urban & Partner, Wrocław 2018, pp. 305–314.
Zaorska M., Etyka a problematyka seksualności osób z poważnymi, głębokimi niepełnosprawnościami, „Niepełnosprawność i Rehabilitacja” 2018, no. 1, pp. 42–53.