Słowa kluczowe
dysarthria
verbal communication
non-verbal communication
dementia
Jak cytować
Abstrakt
Progressive supranuclear palsy [Steele-Richardson-Olszewski] is a neurodegenerative disease of the central nervous system. It develops mainly in men over 40 years of age. The course of PSP is rather characteristic: motor, cognitive and non-cognitive impairments develop at a fairly rapid rate. The aim of the study is to assess interactional, communicative and linguistic competencies and skills, executive abilities (breathing, phonation and articulation) as well as primary functions of a patient diagnosed with PSP. The article confirms the thesis that dementia disorders overlap with motor disorders in the course of PSP.
Bibliografia
Dominguez D.I., De Strooper B., Novel therapeutic strategies provide the real test for the amyloid hypothesis of Alzheimer’s disease, „Trends in Pharmacological Sciences” 2002, no. 23, pp. 324–330.
Folstein M.F., Folstein S.E., Fanjiang G., Krótka Skala Oceny Stanu Umysłowego (MMSE). Polska normalizacja, J. Stańczak, Warszawa 2010.
Gatkowska I., Diagnoza dyzartrii u dorosłych w neurologii klinicznej, Wydawnictwo UJ, Kraków 2012.
Gliwa R., Fluencja słowna w otępieniu naczyniopochodnym — ujęcie kliniczne, [in:] E. Gacka, M. Kaźmierczak, Teoria i praktyka logopedyczna. Wybrane zagadnienia, Łódź 2018, pp. 83–102.
Goodglass H., Kaplan E., Boston Diagnostic Aphasia Examination, Lea & Febiger, Philadelphia 1972.
ICD 10, Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10, (dostęp: 28.06.2020).
Jauer-Niworowska O., Dyzartria nabyta. Diagnoza logopedyczna i terapia osób dorosłych, Wydawnictwo APS, Warszawa 2009.
Jauer-Niworowska O., Kwasiborska J., Dyzartria. Wskazówki do diagnozy różnicowej poszczególnych typów dyzartrii, Komlogo, Gliwice 2009.
Jendroska K., Rossor M.N., Mathias C.J., Daniel S.E., Morphological overlap between corticobasal degeneration and Pick’s disease: a clinicopathological report, „Movement” 1995, no. 10(1), pp. 111–114.
Kertesz A., Davidson W., Munoz D.G., Clinical and pathological overlap between frontotemporal dementia, primary progressive aphasia and corticobasal degeneration: The Pick complex, „Neurology” 1999, no. 10(1), pp. 46–49.
Kozubski W., Liberski P.P., Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
Krzymiński S., Test rysowania zegara, „Postępy Psychiatrii i Neurologii” 1995, no. 4 I(2), pp. 21–30.
Liberski P., Sobów T., Sikorska B., Postępujące zwyrodnienie nadjądrowe (choroba Steele-Richardsona-Olszewskiego), [in:] Neuropatologia Mossakowskiego, ed. by P.P. Liberski, W. Papierz, Wydawnictwo CZELEJ, Lublin 2005, pp. 538–545.
Litvan I., Agid Y., Calne D., Campbell G., Dubois B., Duvoisin R.C., Goetz C.G., Golbe L.I., Grafman J., Growdon J.H., Hallett M., Jankovic J., Quinn N.P., Tolosa E., Zee D.S., Clinical research criteria for the diagnosis of progressive supranuclear palsy (Steele-Richardson-Olszewski syndrome): report of the NINDS-SPSP international workshop, „Neurology” 1996a, no. 47(1), pp. 1–9.
Morales B., Martinez A., Gonzalo I., Vidal L., Ros R., Gomez-Tortosa E., Rabano A., Steele-Richardson-Olszewski syndrome in a patient with a single C212Y mutation in
the parkin protein, „Movement Disorders in Neurologic and Systemic Disease” 2002, no 17(6), pp. 1374–1380.
Morris H.R., Baker M., Yasojima K., Houlden H., Khan M.N., Wood N.W., Hardy J., Grossman M., Trojanowski J., Revesz T., Bigio E.H., Bergeron C., Janssen J.C.,
McGeer P.L., Rossor M.N., Lees A.J., Lantos P.L., Hutton M., Analysis of tau haplotypes in Pick’s disease, „Neurology” 2002, no. 59(3), pp. 443–445.
Olszewski H., Otępienie czołowo-skroniowe. Ujęcie neuropsychologiczne, Impuls, Kraków 2008.
Panasiuk J., Postępowanie logopedyczne w przypadkach chorób neurodegeneracyjnych, [in:] Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, ed. by S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2015, pp. 955–995.
Pąchalska M., Afazjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków 1999.
Pąchalska M., Kurzbauer H., Grochmal-Bach B., MacQeen B.D., Urbanik A., Herman-Sucharska I., Nietypowe zaburzenia języka i mowy u pacjentki z klinicznym rozpoznaniem zespołu Steele’a-Richardsona-Olszewskiego, [in:] Choroby otępienne. Teoria i praktyka, ed. by J. Leszek, Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2011, pp. 271–290.
Piskunowicz M., Bieliński M., Zgliński A., Borkowska A., Testy fluencji słownej – zastosowanie w diagnostyce neuropsychologicznej, „Psychiatria Polska” 2013, vol. XLVII, no. 3, pp. 475–485.
Richardson J.C., Steele J., Olszewski J., Supranuclear ophthalmoplegia, pseudobulbar palsy, nuchal dystonia and dementia. A clinical report on eight cases of „heterogeneous system degeneration”, „Transactions of the American Neurological Association” 1963, no. 88, pp. 25–29.
Steele J.C., Richardson J.C., Olszewski J., Progressive supranuclear palsy; a heterogenous degeneration involving the brain stem, ganglia and cerebellum with vertical gaze and pseudobulbar palsy, nuchal dystonia and dementia, „Archives of Neurology” 1964, no. 10, pp. 333–359.
Stręk P., Diagnostyka dysfagii ustno-gardłowej, „Terapia” 2002, no. 10(2), pp. 12–15.
Szepietowska E.M., Badanie neuropsychologiczne. Procedura i ocena, WydawnictwoUMCS, Lublin 2000.
Szepietowska E.M., Gawda B., Ścieszkami fluencji werbalnej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2011.
Szepietowska E.M., Hasiec T., Janczyk-Mikoś A., Fluencja słowna werbalna i niewerbalna w różnych stadiach i formach choroby Parkinsona, „Psychogeriatria Polska” 2012, no. 9(4), pp. 137–148.
Szepietowska E.M., Lipian J., Fluencja słowna neutralna i afektywna u chorych z uszkodzeniem prawej, lewej lub obu półkul mózgu, „Psychiatria Polska” 2012, no. XLVI(4), pp. 539–551.
Szumska J., Metody badania afazji, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 1980.
Tarkowski Z., Dyzartria, Wydawnictwo Fundacji „Orator”, Lublin 1999.
Tomik J., Solowska B., Zaburzenia połykania, „Neurolingwistyka Praktyczna” 2015, no. 1, pp. 27–41.
Warchala J., Dialog potoczny a tekst, Wydawnictwo UŚ, Katowice 1991.