Słowa kluczowe
visual art
art evaluation
aesthetic preference
Jak cytować
Abstrakt
Magdalena Szubielska, Katarzyna Pasternak, Marzena Wójtowicz, Anna Szymańska, Ocena sztuki osób z niepełnosprawnością wzroku przez dzieci i dorosłych [Evaluation of art of people with visual impairment by children and adults]. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, nr 22, Poznań 2018. Pp. 167-183. Adam Mickiewicz University Press. ISSN 2300-391X. DOI: https://doi.org/10.14746/ikps.2018.22.10
The aim of the study was to determine whether the age of the audience of the exhibition influences the assessment of aesthetic preferences of artistic products made up by people with visual impairment. The research was conducted to give an answer if there are differences in the preferences of different categories of artworks created by artists who are blind or low vision. The research consisted in the evaluation of raised-line drawings, photographs, sculptures and the tactile picturebook. These artistic products were presented in the art gallery. The assessments were made on a 5-point scale, where the respondents indicated how much they liked the artworks they were watching. In the study participated 118 people, including 80 children and 38 adults. It turned out that age and type of art had an interactive impact on the aesthetic assessment. Age differences in aesthetic preference were
found in reference to drawings and picture books. The visual art created by people with sight impairment was evaluated very positively.
Bibliografia
Berkson G., Intellectual and physical disabilities in prehistory and early civilization. „Mental Retardation” 2004, nr 42(3).
Brieber D., Nadal M., Leder H., In the white cube: Museum context enhances the valuation and memory of art, „Acta Psychologica” 2014, nr 154.
Czerwińska K., Obraz osób niewidomych w opiniach dzieci w wieku wczesnoszkolnym – komunikat z badań, „Niepełnosprawność i Rehabilitacja” 2011, nr 1.
Hong S.-Y., Kwon K.-A., Jeon H.-J., Children’s attitudes towards peers with disabilities: Associations with personal nd parental factors, „Infant and Child Development” 2014, nr 23(2).
Kennedy J.M., Drawing and the blind: Pictures to touch, CT: Yale University Press, New Haven 1993.
Larkowa H., Postawy społeczne wobec osób z odchyleniami od normy, [w:] Pedagogika rewalidacyjna, red. A. Hulek, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1980.
Marzec E., Modyfikacja postaw wobec osób z dysfunkcją wzroku, [w:] Postawy wobec niepełnosprawności, red. L. Frąckiewicz, Wydawnictwo Uczelniane AE, Katowice 2002.
Niestorowicz E., Świat w umyśle i rzeźbie osób głuchoniewidomych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2007.
Nissel J., Hawley-Dolan A.,Winner E., Can young children distinguish abstract expressionist art from superficially similar works by preschoolers and animals?, „Journal of Cognition and Development” 2016, nr 17(1).
Orłowska M., Postawy Polaków wobec osób niepełnosprawnych, „Szkoła Specjalna” 2001, nr 4.
Palak Z., Uczniowie niewidomi i słabowidzący w szkołach ogólnodostępnych, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2000.
Papuda-Dolińska B., Postawy wobec osób z niepełnosprawnością: na podstawie opinii polskich i holenderskich studentów, „Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa” 2012, nr 4.
Pielecki A., Zmiany postaw młodzieży wobec osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013.
Reina R., Lopez V., Jiménez M., García-Calvo T., Hutzler Y., Effects of awareness interventions on children’s attitudes toward peers with a visual impairment, „International Journal of Rehabilitation Research” 2011, nr 34(3).
Rothenstein J., The Blind Photographer: 150 Extraordinary Photographs from Around the World, Princeton Architectural Press, London 2016.
Skoczylas E., Dziecko z dysfunkcją wzroku w integracyjnym systemie kształcenia, [w:] Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w środowisku rówieśniczym, red. E. Domagała-Zyśk, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012.
Szubielska M., Bałaj B., Fudali-Czyż A., Estetyczny odbiór fotografii poprzez stereotyp umysłowej niepełnosprawności twórcy, „Psychologia Społeczna” 2012, nr 23(4).
Szubielska M., Niestorowicz E., Twórczość plastyczna jako forma wspierania rozwoju osób niewidomych i głuchoniewidomych, [w:] Rozwój i jego wspieranie w perspektywie rehabilitacji i resocjalizacji, red. D. Műller, A. Sobczak, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.
Szubielska M., Niestorowicz E., Sztuki wizualne oczami niewidomych, „Fragile” 2017,
nr 1(35), s. 36-40.
Szubielska M., Niestorowicz E., Marek B., Jak rysują osoby, które nigdy nie widziały? Badania niewidomych uczniów / Drawing without eyesight. Evidence from congenitally blind learners, „Roczniki Psychologiczne// Annals of Psychology” 2016, nr 19(4).
Szuman W., O dostępności rysunku dla dzieci niewidomych, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1967.
Zaorska, M., Andrulonis, E. Postawy społeczne wobec osób niepełnosprawnych. „Wychowanie na co dzień” 2006, nr 7-8(154-155).
Zielińska M., Postawy młodzieży licealnej wobec nie-pełnosprawnych rówieśników, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. T. Kotarbińskiego w Zielonej Górze. Niepublikowana praca magisterska, Zielona Góra 2000.
Podziękowania
Serdecznie dziękujemy Galerii Labirynt w Lublinie za pomoc w organizacji i przeprowadzeniu badań. Szczególnie wdzięczni jesteśmy Paniom Agacie Sztorc i Emilii Lipie oraz Panu Rafałowi Lisowi.