Abstrakt
One of the sources of a student’s self-esteem at a younger school age are social comparisons within their peer group. Articulation disorders may limit the effectiveness of communication and increase the likelihood of a sense of shame, stigmatisation, peer rejection or limitation of social contacts, which may lead to the formation of a negative self image and lower self-esteem. The research procedure was conducted in two groups of students in 10 primary schools in the Greater Poland region with the use of a reliable and valid research tool. The discussed research results constitute a part of a larger project concerning the significance of articulation disorders of the sigmatism type for interpersonal and intrapersonal attitudes and attitudes towards the world of students completing the stage of early education. In the present text, an analysis of the empirical material from the subscale: self-esteem is presented. The analysis did not reveal statistically significant differences. However, the fact that the level of self-esteem, regardless of the presence or absence of a speech impediment, in nearly 70% of all respondents remains at an average or low level is alarming.
Bibliografia
Appelt K., Wiek szkolny. Jak rozpoznać potencjał dziecka?, [in:] Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, ed. A.I. Brzezińska, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2019, pp. 274–295.
Biernat R., Troska o poczucie własnej wartości dzieci w rzeczywistości szkolnej – wymiar teoretyczny i praktyczne implikacje, “Społeczeństwo. Edukacja. Język” no. 4, 2016, p. 162.
Borowiecki P., Samoocena osób z niepełnosprawnością w świetle wybranej literatury i badań własnych, “Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania” no. II/2015(15).
Branden N., 6 filarów poczucia własnej wartości (translated by H. Dąbrowska), Wydawnictwo Ravi, Łódź 1998, pp. 220–221.
Erikson E., Dzieciństwo i społeczeństwo, translated by Przemysław Hejmej, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 1997, pp. 269–272.
Gacka E., Kaźmierczak M., Przesiewowe badania mowy jako przykład działań́ z zakresu profilaktyki logopedycznej, [in:] Logopaedica Lodziensa, (no. 1), ed. I. Jaros, Łódź 2017, p. 38.
Góralewska-Słońska A., Poczucie własnej wartości jako potencjał jednostki, “Problemy Profesjologii” no. 2, 2011, p. 101.
Góźdź J., Wysocka E., Kwestionariusz Nastawień Intrapersonalnych, Interpersonalnych i Nastawień wobec Świata (KNIIŚ). Podręcznik testu – wersja dla uczniów szkoły podstawowej klas I – III, Ministry of National Education, Warsaw 2011, pp. 39–41.
Jędrzejewska A., Samoocena dziecka – źródła i komunikaty weryfikujące, “Zbliżenia Cywilizacyjne” no. 1(1) 2016, pp. 144–161.
Jopkiewicz A., Konsekwencje społeczne, psychologiczne i pedagogiczne nieprawidłowego rozwoju mowy u dzieci, [in:] Acta Scientifica Academiae Ostroviensis no. 8, 2001, p. 119.
Kamza A., Rozwój dziecka. Wczesny wiek szkolny, [in:] Niezbędnik dobrego nauczyciela. Rozwój w okresie dzieciństwa i dorastania T3, (ed.) A. Brzezińska, Warsaw 2014, p. 28.
Kirby J.R., Williams N.H., Learning Problems. A Cognitive Approach. Toronto 1991.
Knopik M., Zaburzona komunikacja a relacje społeczne. Zagrożenia i strategie wsparcia, [in:] Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, ed. E. Domagała-Zyśk, Lublin 2012, pp. 30–36.
Knychalska-Zbierańska M., Sposób postrzegania osób z wadą wymowy przez społeczeństwo. Badania własne, [in:] Logopedia Silesiana 4, Katowice 2015, p. 385.
Konarzewski K., Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna, WSiP, Warsaw 2000, pp. 12–47.
Kulas H., Samoocena młodzieży, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warsaw 1986, p. 9.
Lerner R.M., Hultsch D.V., Human Development. A life-span perspective, McGraw-Hill 1983, pp. 5–6.
Lewandowska-Kidoń T., Wosik-Kowala D., Rozwijanie poczucia własnej wartości u dzieci w młodszym wieku szkolnym, Cracow 2009, pp. 20–24.
Malecha A., Samoocena a funkcjonowanie dziecka w warunkach klasy szkolnej, [in:] Współczesne trendy w edukacji dziecka, ed. M. Styczyński, M. Olejniczak, Konin 2015, p. 136, [after]: S. Coopersmith, The antecedents of self-esteem, San Francisco 1967.
Minczakiewicz E.M., Dyslalia na tle innych wad i zaburzeń mowy u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, [in:] Konteksty Pedagogiczne 1(8)/2017 Warsaw, p. 160.
Niebrzydowski L., O poznawaniu i ocenie samego siebie, Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warsaw 1976, p. 52.
Pluta-Wojciechowska D., Dyslalia obwodowa. Diagnoza i terapia logopedyczna wybranych form zaburzeń, Wydawnictwo Ergo-Sum, Bytom 2017, p. 273.
Pluta-Wojciechowska D., Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacji, Wydawnictwo Ergo-Sum, Bytom 2015, p. 168.
Rosenberg M., Society and adolescent self-image, Princeton University Press, New York 1965, pp. 30–31.
Ryś M., Kształtowanie się poczucia własnej wartości i relacji z innymi w różnych systemach rodzinnych, “Kwartalnik naukowy” 2(6), 2011, p. 77.
Sameroff A., A Unified Theory of Development: A Dialectic Integration of Nature and Nurture, “Child Development”, vol. 81(1), 2010, p. 16.
Schaffer R.H., Psychologia dziecka, Wydawnictwo PWN, Warsaw 2007, p. 336.
Schaffer H.R., Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Cracow 2006, pp. 169–184.
Stecko E., Zaburzenia mowy u dzieci. Wczesne rozpoznawanie i postępowanie logopedyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warsaw 2002, p. 54.
Supińska M., Dzieci izolowane i odrzucone, “Życie Szkoły” no. 2, 2003, p. 89, [after:] R. Biernat, Troska o poczucie własnej wartości dzieci w rzeczywistości szkolnej – wymiar teoretyczny i praktyczne implikacje, “Społeczeństwo. Edukacja. Język” no. 4, 2016, p. 163.
Szpitlak M., Polczyk R., Samoocena. Geneza, struktura, funkcje i metody pomiaru, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Cracow 2015, p. 10.
Tomik J., Solowska B., Wczesne wykrywanie wad rozwojowych u dzieci w wieku szkolnym w zakresie zaburzeń słuchu i wad wymowy, Cracow 2018, p. 10.
Wickham H., Stryjewski L., 40 years of boxplots, 2011, p. 2.
Zając M., Zaburzenia rozwoju mowy a samoocena dziecka, [in:] Terapia logopedyczna, ed. D. Baczała, J. Błeszyński, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2014, p. 250.