Abstrakt
This article presents problematics related to social policy and the system supporting the vocational activity of persons with intellectual disabilities in Poland. Analyses aimed at finding an answer to the question posed in the title are based on the results of a research project entitled Employment and disability. An analysis of the vocational experience of people with intellectual disabilities in Poland, which aimed at an exploration of the policy of the employment of persons with disabilities, practices in the area of employment services, and a reconstruction of the experience of subjects involved in the work situation: job coaches, persons with intellectual disabilities, and coordinators of employment projects. The methodological framework of the project was provided by the grounded theory set in social constructivism as presented in Charmaz’s works. The research material was collected in 25 workplaces employing persons with disabilities in various parts of Poland, mainly by means of in-depth interviews, observation, and field notes. The paper presents only a small fragment of the research results. The analyses focus on the presentation of the assumptions, goals, and trends of the employment policy, ways of functioning of the system of support of the vocational activity of persons with intellectual disabilities, and the confrontation of these systemic assumptions with the experience of persons involved in the implementation of this employment policy in the Polish reality. The article is therefore a critical analysis of the current policy of the employment of persons with intellectual disabilities, unmasking the existing paradoxes and apparent actions in the system of vocational support and the labour market
Bibliografia
Act of 27 August 1997 on Vocational and Social Rehabilitation and Employment of Persons with Disabilities. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19971230776 [7.11.2019].
Babbie E., Badania społeczne w praktyce. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
Barnes C., Mercer G., Niepełnosprawność, Sic! Warszawa 2008.
Barnes C., Roulstone A. (eds.), Working futures? Disabled people, policy and social inclusion, Policy Press University of Bristol, Bristol 2005
Bauman Z., Work, Consumerism and the New Poor, Open University Press. Philadelphia 1998.
Beck U., The Brave New World of Work, Polity Press. Cambridge 2005.
Cioch H., Wpływ prawa spółdzielczego na rozwój spółdzielczości po 1989 roku. 90 lat prawa spółdzielczego. Materiały pokonferencyjne. Biuletyn Instytutu Stefczyka. Instytut Stefczyka, Warszawa 2010.
Charmaz K., Teoria ugruntowana. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Convention on the Rights of Persons with Disabilities, https://www.un.org/development/desa/disabilities/convention-on-the-rights-of-persons-with-disabilities/convention-on-the-rights-of-persons-with-disabilities-2.html [15.04.2019].
Giddens A., Modernity and Self-identity: Self and Society in the Late Modern Age. Blackwell Publishers, Cambridge 1991.
Giermanowska E., Niepełnosprawny jako pracownik i pracodawca, [in:] E. Zakrzewska-Manterys, J. Niedbalski (eds.), Samodzielni, zaradni, niezależni. Ludzie niepełnosprawni w systemie polityki, pracy i edukacji, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016, pp. 67–98.
Giermanowska E., Racław M., Pomiędzy polityką życia, emancypacją i jej pozorowaniem. Pytania o nowy model polityki społecznej wobec zatrudnienia osób niepełnosprawnych. „Studia Socjologiczne” 2(213)/2014, pp. 107–128.
Giermanowska E., Racław M., Szawarska D., Employing People with Disabilities. Good Organisational. Practices and Socio-Cultural Conditions. Palgrave-Pivot. Macmillan, 2019.
Kukla D., Duda W., Czerw-Bajer M., Osoby niepełnosprawne w systemie edukacji i poradnictwa zawodowego. Difin. Warszawa 2011.
Kwiatkowski S.M. Pedagogika pracy, [in:] B. Śliwerski (eds.), Pedagogika, GWP, Gdańsk 2006, pp. 235–240.
Labour force survey in Poland II quarter 2019. Główny Urząd Statystyczny. Statistics Poland. Warsaw, www.stat.gov.pl [7.11.2–19].
Mikulski J., Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych, [in:] J. Auleytner (eds.), Polityka społeczna. Stan i perspektywy. Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. Warszawa 1995, pp. 220–230.
Mladenov T., Questioning Productivism Through the Lens of Disability: Reflections on State Socialist and Postsocialist Disability Policy, https://alterconf2015.sciencesconf.org/conference/alterconf2015/pages/Livret.pdf [15.04.2019].
Piotrowicz R., Wyznaczniki dorosłości osób z zespołem Downa, [in:] B. Kaczmarek (Eds.), Trudna dorosłość osób z zespołem Downa, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010, pp. 85–99.
Rancière J., Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka. Ha!art. Kraków 2007.
Rancière J., Na brzegach politycznego. Ha!art. Kraków 2008.
Report, PFRON, Badanie sytuacji warsztatów terapii zajęciowej. Raport końcowy z badania. Warszawa: Laboratorium badań społecznych, https://www.pfron.org.pl/fileadmin/files/r/5062_Raport_koncowy_WTZ.pdf [20.04.2020].
Report, PFRON, Badanie zakładów aktywności zawodowej. Raport końcowy, https://www.pfron.org.pl/aktualnosci/archiwum/szczegolyaktualnosci/news/badanie-zakladow-aktywnosci-zawodowej/ [20.04.2020].
Stańczyk P., Praca, [in:] M. Cackowska, L. Kopciewicz, M. Patalon, P. Stańczyk, K. Starego, T. Szkudlarek, Dyskursywna konstrukcja podmiotu, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2012, pp. 155–207.
Strauss A.L., Corbin, J., Basics of qualitative research: techniques and procedures for developing grounded theory, Sage: Thousand Oaks (CA), 1990.
Szkudlarek T., Różnice, równość i edukacja: polityki inkluzji i ignorancja, [in:] T. Szkudlarek, A. Komorowska-Zielony (eds.), Różnice, edukacja, inkluzja Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2015, pp. 53–70.
Wapiennik E., Report on the employment of disabled people in European countries. Country: Poland. Academic Network of European Disability Experts (ANED), https://www.disability-europe.net/downloads/508-pl-employment report [7.11.2019].
Wasilewska N., Nosal P., Niepełnosprawny jako pracujący w systemie ekonomii społecznej, [in:] E. Zakrzewska Manterys, J. Niedbalski (eds.), Samodzielni, zaradni, niezależni. Ludzie niepełnosprawni w systemie polityki, pracy i edukacji, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016, pp. 147–176.
Zakrzewska-Manterys E. (eds.), Podręcznik dla zainteresowanych wprowadzaniem osób upośledzonych umysłowo na rynek pracy do sektora społecznego, PFRON, Warsaw 2014.