Abstract
A theory of linguochronologization (TLCH) is outlined and offered for consideration. Linguochronology as a subdiscipline of applied linguistics is composed of a theoretical and a practical part. This latter could be termed linguochronography. The subject matter of TLCH is textual reality, that is, the reality comprised of all texts ever produced by the users of any given ethnic language, in this case Polish (the texts of which have been obtained from the dLibra system devised by the Poznan Supercomputing and Networking Center). The theory proposed here is particularly oriented towards the chronologization of units of language (types) via a datation operation of the textual objects (tokens) by which these units are represented. Within TLCH the following components are distinguishable: (i) primitive terms, (ii) postulates (axioms), (iii) directives, (iv) photodocumentation. The primitive terms include: units of language, textual objects, textual dimensions (parameters), and others. By means of the postulates, textual objects are characterized with respect to textual dimensions. The directives secure the application of effective procedures for a linguochronographic enterprise. One of these procedures is just photodocumentation which enhances the reliability of the inquiry into graphic properties of printed texts including both their spelling and typography and at the same time serving as a confirmation procedure. Subsequently some theoretical and practical problems of linguochronologization are submitted for discussion inspired by Prof. Krystyna Waszakowa’s paper (2010), which abounds in penetrating and critical observations and foreshadows, at long last, the beginning of a pertinent debate concerning TLCH.References
Białoskórska, M. 1992. Słownictwo prasy polskiej połowy XIX wieku. Zjawiska progresywne i recesywne. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecinskiego.
Burkacka, I., Pawelec, R., Zdunkiewicz-Jedynak, D. (red.). 2010. Słowa – kładki, na których spotykaja sie ludzie róznych swiatów. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Czajka, P. 2010. O aksjologicznym wymiarze dyskursu akademickiego na przykładzie podreczników do jezykoznawstwa. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oswiatowe.
Dubisz, S. 2001. Słownictwo współczesnej polszczyzny ogólnej w opisie leksykograficznym. W: Gajda, S. (red.). 2001, 73–90.
Gajda, S. (red.). 2001. Złota ksiega. Sciezkami współczesnego literaturoznawstwa i jezykoznawstwa. Opole: Instytut Filologii Polskiej.
Gockowski, J. 1984. Autorytety swiata uczonych. Warszawa: Panstwowy Instytut Wydawniczy.
Górny, M., Wierzchon, P. 2009. Polish digital libraries as a philologist’s tool. Based on 666 adjectives from the Digital Library of Wielkopolska. Poznan: IJ UAM.
Iwanowski, M. 2010. Einführung in die Validation des „Polnisch-deutschen Wörterbuchs der Neologismen” Harrassowitz Verlag 2007. Łask: LEKSEM.
Jadacka, H. 2001. System słowotwórczy polszczyzny (1945–2000). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jadacka, H. oraz Bondkowska, M., Burkacka, I., Grabska-Moyle, E., Karpowicz, T. 2001. Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego jezyka ogólnopolskiego. Gniazda odrzeczownikowe. Kraków: Universitas.
Jadacka, H. 2010. Neologizmy jako przedmiot opisu lingwistycznego (Na marginesie pracy E. Worbs, A. Markowskiego, A. Megera Polnisch-deutsches Wörterbuch der Neologismen. Neuer polnischer Wortschatz nach 1989). LingVaria 1 (9), 39–52.
Kleszczowa, K. 2003. Staropolskie derywaty przymiotnikowe i ich perspektywiczna ewolucja. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Slaskiego.
Kleszczowa, K. 2010. rec. poz. Koriakowcewa, E. (red.). 2009. Poradnik Jezykowy 6, 91–96.
Koriakowcewa, E. (red.). 2009. Przejawy internacjonalizacji w jezykach słowianskich. Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej.
Kmita, J. 1971. Z metodologicznych problemów interpretacji humanistycznej. Warszawa: PWN.
Kozielecki, J. 1979. Nauka i osobowosc. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kwapien, E. 2010a. Kształtowanie sie zasobu leksykalnego polszczyzny XIX wieku rzeczowniki (na podstawie danych leksykograficznych). Warszawa: Uniwersytet Warszawski – Wydział Polonistyki.
Kwapien, E. 2010b. Słowotwórstwo rzeczowników polskich w XIX wieku. Poradnik Jezykowy 2, 17–37.
Mistrík, J. 1989. Štylistyka. Bratislava: Slovenské pedagogické nakladatelstvo (wyd. II).
Ozóg, K. (red.). 2009. Jezyk zyje. Rzecz o współczesnej polszczyznie. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Przybylska, R. 1995. Super. Jezyk Polski LXXV, 104–107.
Przybylska, R. 2009. O pojeciu polszczyzny współczesnej z perspektywy leksykografa. W: Ozóg, K. (red.). 2009, 32–38.
Smółkowa, T. (red.). 2005. Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy lat 1993–2000. Kraków: IJP PAN.
Smółkowa, T. 2009. Słownik neologizmów. Jezyk Polski LXXXIX, 263–269.
Smółkowa, T., Tekiel, D. 1977. Nowe słownictwo polskie. Przymiotniki i przysłówki. Wrocław: Ossolineum.
Tekiel, D. (red.). 1988. Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy lat 1972–
Tekiel, D. 1981. Cz. I, A–O. Wrocław: Ossolineum.
Tekiel, D. (red.). 1989. Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy lat 1972–
Tekiel, D. 1981. Cz. II, P–Z. Wrocław: Ossolineum.
Urbanczyk, S. 1969. 25-lecie Słownika jezyka polskiego. „Zycie Literackie” 29, 6.
Urbanczyk, S. 1995. Dopisek. Jezyk Polski LXXV, 107.
Waszakowa, K. 2005. Przejawy internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Waszakowa, K. 2010. Czy jeszcze mozna, wypada, warto zajmowac sie neologizmami? (w zwiazku z fotodokumentacyjna metoda badawcza Piotra Wierzchonia). W: Burkacka, I., Pawelec, R., Zdunkiewicz-Jedynak, D. (red.). 2010, 193–207.
Wawrzynczyk, J. 2000. Słownik bibliograficzny jezyka polskiego. Wersja przedelektroniczna. Tom 1: A–C. Warszawa: Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych UW.
Weglarz, J. 2004a. Technologie informacyjne i infrastruktura informatyczna nauki. Nauka 1, 113–122.
Weglarz, J. 2004b. Gateway to the e-World. Academia 3, 7–9.
Wierzchon, P. 2008a. Fotodokumentacja. Chronologizacja. Emendacja. Teoria i praktyka weryfikacji materiału leksykalnego w badaniach lingwistycznych. Poznan: IJ UAM.
Wierzchon, P. 2008b. Jaskółki przejawów internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny. Łask: LEKSEM.
Wierzchon, P. 2009. Lingwochronografia na usługach słowotwórstwa gniazdowego. Kwartalnik Jezykoznawczy 1, 56–70.
Zimny, R. 2010. rec. poz. Górny, M., Wierzchon, P. 2009. Linguistica Bidgostiana VII, 201–205.
Zycinski, J. 1993. Granice racjonalnosci. Eseje z filozofii nauki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.