Słowa kluczowe
socjologia choroby
socjologia medycyny
interdyscyplinarność
Jak cytować
Abstrakt
Socjologia medycyny (szerzej ujmowana jako socjologia zdrowia, choroby i medycyny) jest jedną z najbardziej dynamicznych, prężnie rozwijających się i obiecujących subdyscyplin socjologii ogólnej. Celem artykułu jest zaprezentowanie interdyscyplinarnego charakteru dziedziny funkcjonującej w po-dwójnym układzie odniesienia: socjologia ogólna - medycyna. Odwołując się do klasycznej koncepcji R. Straussa (1957): sociology in/of medicine, autorki rozpatrują kwestię potencjalnej, pomyślnej współpracy przedstawicieli środowisk medycznego i socjologicznego (sociology with medicine). Dla zobrazowania powyższych rozważań w pracy przedstawiono kilka zagadnień znajdujących się w obszarze badawczym socjologii medycyny.Bibliografia
Aboelela S., Larson E., Bakken S., Carrasquillo O., Formicola A., Glied S., Haas J., Gebbie K. 2007, Defining interdisciplinary research: conclusions from a critical review of the literature, ”Health Services Research” 42
Aleksandrowicz J. 1982, Nie ma nieuleczalnie chorych, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie
Annandale E., Rabeharisoa V., Scambler G., Seale C., Umberson D., Giarelli G. 2012, Sociological theory and sociology of health and medicine in the international journals, ”Salute e Società. Sociology and sociology of health: a roundtrip” 2
Biegański W. 1957, Myśli i aforyzmy o etyce lekarskiej, Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich
Bogusz R. 2004, Zdrowie jako wartość deklarowana i realizowana, w: Piątkowski W. (red.), Zdrowie, choroba, społeczeństwo. Studia z socjologii medycyny, Lublin: Wydawnictwo UMCS
Brzeziński T. 2007, Rola przedmiotów humanistycznych w kształceniu i wychowaniu lekarza w: Suchorzewska J., Olejniczak M. (red)., Nauczanie etyki w uczelniach medycznych, Gdańsk: Akademia Medyczna.
Butrym Z., Piątkowski W., Stankiewicz W. 1982, Socjologia medycyny w opiniach studentów Wydziału Lekarskiego, „Zdrowie Publiczne” 11
Cockerham W.C. 2004, Medical Sociology, Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Education Inc.
Domańska U. 2007, Dyskurs medyczny w dobie medykalizacji, w: Homenda K., Grygorowicz E., Lesińska-Sawicka M. (red.), Człowiek i jego zdrowie w holistycznym modelu medycyny, Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej
Doroszewska A. 2013, Między teorią a praktyką – doświadczenia socjologa w instytucji medycznej, w: Piątkowski W. (red.), Zdrowie i choroba w badaniach socjologicznych prowadzonych na uniwersytecie medycznym w Lublinie 1995-2013, Lublin: Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Fijałek J. 1995, Medyczno-społeczne tradycje organizacyjne i naukowe w opiece zdrowotnej w XIX i XX, w: Brzeziński T. (red.), Historia medycyny, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Kawczyńska-Butrym Z. (red.) 1995, Uczelnia promująca zdrowie. Założenia programu, Lublin: Wydawnictwo UMCS
Klamut M. 1996, Między biotechnicznym a holistycznym modelem medycyny, „Alma Mater” 5(14)
Latoszek M. 2005, Nauczanie socjologii medycyny w kontekście realiów i wyzwań, w: Piątkowski W., Brodniak W.A. (red.), Zdrowie i choroba. Perspektywa socjologiczna, Tyczyn: Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza.
Majchrowska A. 2010, Socjologiczne mechanizmy medykalizacji zdrowia w społeczeństwie ponowoczesnym. Próba analizy na przykładzie społeczeństwa polskiego, w: Popielski K., Skrzypek M., Albińska E. (red.), Zdrowie i choroba w kontekście psychospołecznym, Lublin: Wydawnictwo KUL
Nair K., Dolovich L., Brazil K., Raina P. 2008, It’s all about relationships: A qualitative study of health researchers’ perspectives of conducting interdisciplinary health research, ”BMC Health Services Research” 8(110), http://www.biomedcentral.com/1472-6963/8/110 (dostęp: 13.01.2014)
Nissani M. 1997, Ten cheers for interdisciplinarity: The case for interdisciplinary knowledge and research, ”The Social Science Journal” 2
Ogryzko-Wiewiórowska M. 2002, Umierania i śmierć. Perspektywa socjomedyczna, w: Piątkowski W., Titkow A. (red.), W stronę socjologii zdrowia, Lublin: Wydawnictwo UMCS
Ogryzko-Wiewiórowska M. 2010, Szaleństwa ponowoczesności ze śmiercią w tle, w: Piątkowski W. (red.), Socjologia z medycyną. W kręgu myśli naukowej Magdaleny Sokołowskiej, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN
Ogryzko-Wiewiórkowska M. (red.) 2008, Zmiana przez zdrowie. Promocja zdrowia dla grup szczególnego ryzyka, Lublin: Wydawnictwo UMCS
Ostrowska A. 1997, Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN
Ostrowska A. 2008, Rozprawa z czasem w chorobie przewlekłej, w: Piątkowski W., Płonka-Syroka B. (red.), Socjologia i antropologia medycyny w działaniu, Wrocław,:Oficyna Wydawnicza Arboretum
Ostrowska A. 2010, Zróżnicowania społeczne i nierówności w zdrowiu, w: Piątkowski W. (red.), Socjologia z medycyną. W kręgu myśli naukowej Magdaleny Sokołowskiej, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN
Ostrowska A. 2012, Zdrowie i zachowania zdrowotne Polaków na początku XXI w., w: Frysztacki K., Sztompka P. (red.), Polska na początku XXI w.: zmiany kulturowe i cywilizacyjne, Warszawa: Wydawnictwo PAN
Parsons T. 1977, Przedmowa, w: Twaddle A., Hessler R. (red.) A sociology of health, Saint Louis: The C. V. Mosby Company
Parsons T. 2009, System społeczny, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos
Pawlik W. 2006, Interdyscyplinarność – postulat teoretyczny i doświadczenie. Dyskusja, ”Societas/Communitas” 1
Piątkowski W. 2002, Geneza i przedmiot socjologii medycyny, w: J. Barański, W. Piątkowski (red.), Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii medycyny, Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT
Piątkowski W. 2008, Lecznictwo niemedyczne w Polsce. Tradycja i współczesność, Lublin: Wydawnictwo UMCS
Piątkowski W. 2011, Transformacja systemowa i nierówności w zdrowiu. Perspektywa zwykłego człowieka, „Zdrowie Publiczne i Zarządzanie”, 9(2)
Piątkowski W. 2012a, Socjologia medycyny – między uniwersalnością a „polską specyfiką” w: Majkowski J., Doroszewska A., Brzozowski T. (red.), Wyzwania XXI wieku. Ochrona zdrowia i kształcenie medyczne. T.2, Warszawa: Federacja Polskich Towarzystw Medycznych.
Piątkowski W. 2012b, Beyond Medicine. Non-medical Methods of Treatment in Poland, Frankfurt a. Mein: Peter Lang
Piątkowski W., Nowakowska L. 2008, Nauczanie socjologii medycyny w Polsce. Przeszłość – Teraźniejszość-Przyszłość, w: Piątkowski W., Płonka-Syroka B. (red.), Socjologia i antropologia medycyny w działaniu, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum.
Piątkowski W., Skrzypek M. 2012, The social nature of health and illness – evolution of research approaches in Polish classical medical sociology, ”Annals of Agricultural and Environmental medicine”, 19(4)
Puchalski K., Korzeniowska E. 2004, Dlaczego nie dbamy o zdrowie. Rola potocznych racjonalizacji w wyjaśnianiu aktywności prozdrowotnej, w: Piątkowski W. (red.), Zdrowie, choroba, społeczeństwo. Studia z socjologii medycyny, Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Skrzypek M. 2011, Perspektywa chorego w socjologii choroby przewlekłej, Lublin: Wydawnictwo KUL
Sokołowska M. 1980, Granice medycyny, Warszawa: Wiedza Powszechna
Sokołowska M. 2009, Socjologia medycyny, w: Ostrowska A. (red.), Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy, Warszawa, IFiS PAN
Straus R. 1957, The nature and status of medical sociology, ”American Sociological Review” 22
Straus R. 1999, Medical sociology: a personal fifty year perspective, ”Journal of Health and Social Behaviour” 40
Synowiec-Piłat M. 2002, Zróżnicowania i nierówności społeczne a zdrowie, w: Barański J., Piątkowski W. (red.) Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii medycyny, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut
Szczeklik A. 2002, Katharsis, Kraków: Znak
Tatoń J. 2003, Filozofia w medycynie, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL
Titkow A. 2009, Zachowania związane ze zdrowiem i chorobą jako element wiedzy o społeczeństwie, w: Ostrowska A. (red.), Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy, Warszawa:Wydawnictwo IFiS PAN
Tobiasz-Adamczyk B. 2002, Relacje lekarz-pacjent w perspektywie socjologii medycyny, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tobiasz-Adamczyk B. 2009, Jakość życia uwarunkowana stanem zdrowia. Nowe spojrzenie na chorego, w: Ostrowska A. (red.), Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN
Tobiasz-Adamczyk B. 2010, Badania nad jakością życia uwarunkowaną stanem zdrowia, w: Piątkowski W. (red.), Socjologia z medycyną. W kręgu myśli naukowej Magdaleny Sokołowskiej, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN
Uramowska-Żyto B. 1980, Medycyna jako wiedza i system działań, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo PAN
Uramowska-Żyto B. 1992, Zdrowie i choroba w świetle wybranych teorii socjologicznych, Warszawa:IFiS PAN
Weiss G.L., Lonnquist L.E. 2006, The Sociology of Health, Healing and Illness, New Jersey: Pearson
Wszędyrówny M. 2002, Socjologia zdrowia, choroby i medycyny w opiniach studentów Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Lublinie, w: Piątkowski W., Titkow A. (red.), W stronę socjologii zdrowia, Lublin: Wydawnictwo UMCS
Wszędyrówny M. 2004, Nauczanie socjologii zdrowia, choroby i medycyny w lubelskiej Akademii Medycznej. Bilans na początku wieku, w: Piątkowski W. (red.), Zdrowie, choroba, społeczeństwo. Studia z socjologii medycyny, Lublin, Wydawnictwo UMCS.