Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem artykułu są organizacje pomostowe (zwane także ciałami buforowymi lub instytucjami mediacyjnymi) oraz ich szczególna forma, tzn. rady badawcze (nazywane również fundacjami, agencjami itp.). „Ciałem pomostowym” nazywa się formalnie powołaną organizację, usytuowaną między instytucjami rządowymi (np. ministrem szkolnictwa wyższego czy ministrem nauki) a organizacjami działającymi w danej sferze (np. szkołami wyższymi czy organizacjami badawczymi), która realizuje jeden lub więcej celów publicznych. Rada badawcza to organizacja lub grupa organizacji, które dokonują alokacji funduszy rządowych na badania podstawowe i strategiczne (tj. tych środków, które nie są przekazywane bezpośrednio uniwersytetom) i które uwzględniają udział społeczności badawczej w procesie rozdziału funduszy. W artykule przedstawiono charakterystykę ciał pomostowych oraz rad badawczych, pełnione przez nie role, a także zróżnicowanie tych instytucji. Omówione zostały dwa podstawowe ujęcia teoretyczne, pozwalające na zrozumienie relacji rad badawczych z rządem z jednej strony, a ze środowiskiem uczonych z drugiej (rada badawcza jako parlament nauki i rada w ujęciu agent - pryncypał). W końcowej części opracowania omówiono najnowsze tendencje zmian, dotyczące miejsca i znaczenia rad badawczych na świecie, a na tym tle - rolę pełnioną przez Komitet Badań Naukowych w Polsce.
Bibliografia
Becker T., Kogan M. 1990 Process and Structure in Higher Education, London, Heinemann Press.
Braun D. 1993 Who Governs Intermediary Agencies? Principal - Agent Relations in Research Policy Making, „Journal of Public Policy”, vol. 13, nr 2.
Clark B. 1983 The Higher Education System. Academic Organization in Cross National Perspective, University of California Press, Berkeley - Los Angeles - London.
El-Khawas E. 1993 Academic Buffer Organizations: Their Critical Role in a Democratic Society, w: Academic Freedom and University Autonomy, Papers on Higher Education, CEPES, UNESCO, Bucharest.
Fenger P .1992 Research Councils: Buffers under Cross Pressures, „Higher Education Management”, July, vol. 4, nr 2.
Guston D. 1996 Principal - Agent Theory and the Structure of Science Policy, „Science and Public Policy”, vol, 23, nr 4.
Jablecka J. 1995a The Changes of the Management and Financing ot the Research System in Poland, „Social Studies of Science”, nr 4, Special Issue.
Jablecka J. 1995b Procedury oceny projektów badawczych w wybranych agencjach, fundacjach i radach badawczych w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, „Zagadnienia Naukoznawstwa”, nr 3-4.
Johnson R. 1990 Project Selection Methods: International Comparisons, Technology and Social Center, University of Wollongong, Prepared under contract to the Office of Technology Assessment, Congress of the United States, June.
Kogan M. 1992 Research Councils: Buffers under Cross Pressures. A Commentary on P. Fengers Article, „Higher Education Management”, July, vol. 4, nr 2.
Polanyi M. 1962 The Republic o f Science, Its Political and Economic Theory, "Minerva", vol. I, nr 1, Autumn.
Rip A. 1994 The Republic of Science in the 1990s, „Higher Education”, nr 28.
Rip A., Van der Meulen B.J.R. 1994 Research Institutes in Transition, Centre for Studies of Science, Technology and Society, University of Twente, Eburon Publishers.
Shattock M. 1989 Higher Education and Research Councils, "Minerva", vol. XXVII, nr 2-3.
Skoie H. 1996 Basic Research - a New Funding Climate, „Science and Public Policy”, vol. 23, nr 2.