Jak cytować
Abstrakt
Jakość kształcenia stanowi przedmiot szczególnej troski w polskim szkolnictwie wyższym. Starania o zapewnienie jakości są wynikiem wielu zmian, jakie nastąpiły w tym szkolnictwie od początku lat dziewięćdziesiątych, a przyjmują charakter określonych działań potwierdzających spełnienie konkretnych wymagań jakościowych. Najpowszechniejszym narzędziem utożsamianym z procesem doskonalenia jakości kształcenia w polskich szkołach wyższych jest akredytacja. Z jednej strony jest ona związana z inicjatywą środowiska akademickiego poprzez działalność środowiskowych jednostek akredytujących, z drugiej - z obowiązkiem wynikającym z ostatnich uregulowań prawnych, a przejawiających się w powołaniu Państwowej Komisji Akredytacyjnej. Innym rozwiązaniem - do tej pory charakterystycznym dla praktyki gospodarczej, a proponującym konkretne założenia związane z doskonaleniem procesów i troską o jakość w organizacji - jest system zarządzania jakością zgodny z wymaganiami ISO 9001. Ostatnia nowelizacja tego międzynarodowego standardu pozwala na swobodniejszą adaptację zawartych w nim rozwiązań do organizacji o odmiennej specyfice. W artykule przedstawiono podobieństwa i różnice w traktowaniu jakości przez pryzmat procedury akredytacyjnej i certyfikacyjnej na zgodność z wymaganiami ISO 9001 oraz możliwości komplementarnego wykorzystania wymienionych narzędzi w procesie doskonalenia jakości kształcenia w polskich szkołach wyższych. W rozważaniach na temat akredytacji i certyfikacji uwzględniono następujące aspekty: a) porównanie procedury akredytacyjnej z procesem certyfikacyjnym na zgodność z międzynarodową normą dotyczącą zarządzania jakością ISO 9001; b) zilustrowanie mechanizmu doskonalenia jakości kształcenia w świetle procedury akredytacyjnej i certyfikacyjnej; c) przedstawienie standardów akredytacyjnych w świetle zarządzania procesowego.
Bibliografia
Barnett R. 1992 Improving Higher Education. Total Quality Care, The Society for Research into Higher Education & Open University Press, London.
Dietl J., Sapijaszka Z. (red.) 2001 Akredytacja programów dydaktycznych i uczelni jedną z dróg podniesienia jakości nauczania, Fundacja Edukacyjna Przedsiębiorczości, Łódź.
Feigenbaum A.V. 1994 Quality Education and America’s Competetiveness, „Quality Progress”, vol. 27, nr 9.
Kloze T . 2001 Normy ISO 9000:2000 Zasady zarządzania jakością, „ABC Jakości. Akredytacja. Badania. Certyfikacja. Quality Review”, nr 1 (25).
Kreier E., Łuczak J. (red.) 2001 Łatwy i skuteczny sposób uzyskania certyfikatu jakości ISO 9000, t. II, Wydawnictwo Forum Sp. z o.o., Poznań.
Laszlo G.R 2000 ISO 9000 - 2000 Version: Implications for Applicants and Examiners, „TOM Magazine”, vol. 12, nr 5.
Łańcucki J. (red.) 2001 Podstawy kompleksowego zarządzania jakością TOM, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
System akredytacji... 1998 System akredytacji programów kształcenia menedżerskiego, Stowarzyszenie Edukacji Menedżerskiej Forum, Warszawa.
Wójcicka M. (red.) 2001 Jakość kształcenia w szkolnictwie wyższym. Słownik tematyczny, Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Wójcicka M., Urbanikowa J. (red.) 2001 Zewnętrzne zapewnianie jakości kształcenia w szkolnictwie wyższym, Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Yorke M. 1999 Assuring Quality and Standards in Globalised Higher Education, „Quality Assurance in Education”, vol. 7, nr 1 (MCB University Press).
[The]Bologna ... [The] Bologna Declaration on the European Space for Higher Education, www.bg.ac.yu/tempus/index.html
Council for Higher Education Accreditation: http://www.chea.org/international/inter_glossary01.html
International Standard... 2002 International Standard ISO 19011 - Guidelines for Quality and/or Environmental Management Systems Auditing, International Standard Organization, 1 September 2002.
PN-EN ISO 9001 2001 PN-EN ISO 9001 Systemy zarządzania jakością - wymagania, Polski Komitet Normalizacyjny, wrzesień 2001.
Uniwersytecka Komisja Akredytacyjna: http://main.amu.edu.pl/~ects/uka/uka.html
Ustawa... 2001 Ustawa z dnia 20 lipca 2001 r. o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym, ustawy o wyższych szkołach zawodowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, DzU nr 85, poz. 924.
Ustawa... 2002 Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności, DzU nr 166, poz. 1360.