Słowa kluczowe
zarządzanie uniwersytetem
modele kształcenia uniwersyteckiego
model uniwersytetu przedsiębiorczego
organizacja oparta na wiedzy
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie transformacji uniwersytetów od modelu klasycznego, przez uniwersytet przedsiębiorczy, do uniwersytetu - organizacji podporządkowanej wiedzy. Pierwsza część zawiera rys historyczny, który jest, zdaniem Autora, bardzo istotny, gdyż pozwala uzmysłowić sobie złożoność czynników mających wpływ na kierunki ewolucji współczesnych uczelni. W drugiej części, odnoszącej się do przyszłości uniwersytetu, Autor przedstawia model uniwersytetu przedsiębiorczego Burtona Clarka, wskazując na zagrożenia we wdrożeniu tej ciekawej idei. W części trzeciej podejmuje próbę opisu cech współczesnego uniwersytetu jako organizacji podporządkowanej wiedzy. Autor stara się wykazać, że uniwersytet przyszłości będzie podlegał istotnym zmianom w zakresie organizacji, kultury organizacyjnej oraz technologii, których wprowadzenie będzie wymagało podejmowania trudnych decyzji i, jak się wydaje, czasu.
Bibliografia
Amabile T. 2001 The Work for Creativity, Oxford Forum for Assessment and Development.
Andrews N., D’Andrea Tyson L. 2005 The Upwardly Global MBA (Szkoły biznesu muszą się zbliżyć do praktyki), „Zarządzanie na Świecie”, nr 2.
Antonowicz D. 2005 Uniwersytet przyszłości. Wyzwania i modele, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Clark B.R. 1993 The Higher Education System. Academic Organization in Cross-National Perspective, University of California Press, San Francisco.
Clark B.R. 1998 Creating Entrepreneurial Universities: Organizational Pathways of Transformation, Pergamon for IAU Press, Oxford.
Clark B.R. 2005 Sustaining Change in Universities. Continuities in Case Studies and Concepts, The Society for Research into Higher Education & Open University Press, Mc Graw-Hill, Maidenhead, Berkshire.
Davenport Th.H., Prusak L. 2000 Working Knowledge. How Organizations Manage What They Know, Harvard Business School Press, Boston.
Deklaracja... 2006 Deklaracja z Glasgow. Silne uniwersytety dla silnej Europy, 1 maja 2006 (www.eua.be/eua/jsp/en/upload/GLASGOW declaration_FINAL_P0.1117550611801.pdf).
Drucker R 1989 What Can Business Learn from Non-profits, „Harvard Business Review”, lipiec - sierpień.
Drucker P. 1992 Innowacja i przedsiębiorczość, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Drucker R 2002 Myśli przewodnie Druckera, Wydawnictwo MT Biznes, Warszawa.
Drucker R 2004 Natchnienie i fart, czyli innowacja i przedsiębiorczość, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa.
Evans Ch. 2005 Zarządzanie wiedzą, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Finanse... 1996 Finanse szkół wyższych w 1995 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Goldberg I. 2004 Polska a gospodarka oparta na wiedzy. W kierunku zwiększania konkurencyjności Polski w Unii Europejskiej, Bank Światowy, Region Europy i Azji Centralnej, Departament Rozwoju Sektora Prywatnego i Finansowego, Rewasz Publishing House, Pruszków.
Jabłecka J. 1993 Niezależność, autonomia i wolność akademicka a model koordynacji szkolnictwa wyższego. Na marginesie artykułu C. Kerra, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 1.
Jabłecka J. 1996 Diagnoza oraz wizja przyszłości szkolnictwa wyższego w świetle dokumentów UNESCO i Banku Światowego, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 8.
Jabłecka J. 2000 Misja organizacji a misja uniwersytetu, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 2/16.
Jabłecka J. 2002 Koordynacja badań akademickich. Teorie, koncepcje i rzeczywistość, Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Jabłecka J. 2004 Planowanie strategiczne w uniwersytecie przedsiębiorczym, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 1/23.
Jasiński B. 2005 Turbulencja otoczenia, w: R. Krupski (red.): Zarządzanie przedsiębiorstwem w turbulentnym otoczeniu. Ku superelastycznej organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Jóźwiak J. 2003 Model uczelni przedsiębiorczej a model tradycyjny - doświadczenia polskie, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 1/21.
Kotler Ph., Fox K. 1995 Strategic Marketing for Educational Institutions, Prentice-Hall, Englewood Cliffs.
Koźmiński A.K. 1999 Misje i strategie szkół wyższych, w: J. Woźnicki J. (red.): Model zarządzania publiczną instytucją akademicką, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Krupski R. 2005 Elastyczność organizacji, w: J. Krupski (red.): Zarządzanie przedsiębiorstwem w turbulentnym otoczeniu. Ku superelastycznej organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kwiatkowski S. 2001 Szkoły wyższe - przykład organizacji nieinteligentnych?, w: Tworzenie organizacji, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa.
Kukliński A. 2003 Gospodarka oparta na wiedzy - społeczeństwo wiedzy - trajektoria regionalna, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 2/22.
Law S. (red.) 1939 Trzaski, Everta i Michalskiego encyklopedyczny słownik wyrazów obcych, Nakładem Księgarni Wydawniczej Trzaski, Everta i Michalskiego, Warszawa.
Leja K. 2005 Zarządzanie „środek-góra - dół” w uczelni, w: J. Lewandowski (red.): Zarządzanie organizacjami gospodarczymi w wieku informacji, Politechnika Łódzka, Łódź, 1.1.
Martin J.S., Wlarion R. 2005 Higher Education Leadership Roles in Knowledge Processing, „The Learning Organization”, vol. 12, nr 2.
Międzynarodowe Stowarzyszenie... 2000 Międzynarodowe Stowarzyszenie Prezydentów Uniwersytetów. Deklaracja misji uniwersytetu - synteza, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 2/16.
Mintzberg H. 1983 The Professional Bureaucracy, Designing Effective Organizations. Structures in Fives, Prentice- Hall, Englewood Cliffs.
Morgan G. 2005 Obrazy organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Oleksyn T. 2003 Systemy zarządzanie kompetencjami, w: B. Wawrzyniak (red.): Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2003.
Perechuda K. 2005 Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Prahalad C.K., Ramaswamy V. 2005 Przyszłość konkurencji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Prawo... 2005 Prawo o szkolnictwie wyższym. Ustawa z 21 lipca 2005 r., DzU 2005, nr 164, poz. 1365.
Rola uniwersytetów... 2004 Rola uniwersytetów w Europie wiedzy. Komunikat Komisji Europejskiej, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 1/23.
Sharifuddin Syed-lkhsan S.O., Rowland F. 2004 Knowledge Management in a Public Organization: A Study on the Relationship between Organizational Elements and the Performance of Knowledge Transfer, „Journal of Knowledge Management”, vol. 8, nr 2.
Shattock M. 2005 European Universities for Entrepreneurship: Their Role in the Europe of Knowledge. The Theoretical Context, „Higher Education Management and Policy”, vol. 17, nr 3.
Stabryła A. 2004 Analiza elastyczności systemu jako instrument programowania zmian i rozwoju, w: Elastyczność organizacji, Górnośląska Wyższa Szkota Handlowa, Katowice, materiał powielony.
Szczepański J. 1993 Granice reform szkolnictwa wyższego, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 2.
Szkoły wyższe... 2005 Szkoły wyższe i ich finanse w 2004 roku, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Światowa deklaracja... 1999 Światowa deklaracja UNESCO. Szkolnictwo wyższe wXXI wieku: od wizji do działania, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 14.
Wawrzyniak B. 2004 Państwo sprzyjające gospodarce opartej na wiedzy, w: W. Kieżun, J. Kubin J. (red.): Dobre państwo, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa.
Wielka... Wielka encyklopedia PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, t. 28.
Whatmore J. 1999 Releasing Creativity - How Leaders Develop Creative Potential in Their Teams, Kogan Page, London.
Wnuk-Lipińska E. 1996 Uniwersytet dzisiaj - idea, cele i zadania, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 8.
Wójcicka M. 1999 Zapewnienie jakości kształcenia w systemie szkolnictwa wyższego, w: J. Woźnicki (red.): Model zarządzania publiczną instytucją akademicką, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.