Słowa kluczowe
szkolnictwo wyższe
płeć
równouprawnienie.
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł stanowi porównawcze studium socjologiczne o charakterze teoretyczno-empirycznym nad procesem umasowienia szkolnictwa wyższego i reprodukcją nierówności płci w strukturach akademickich w Polsce i w Niemczech. Część empiryczna została poświęcona analizie zmian instytucjonalnych w szkolnictwie wyższym i ich konsekwencji dla akademickiego rynku pracy oraz analizie trendów uczestnictwa kobiet i mężczyzn w kształceniu na poziomie wyższym, ich miejsca na akademickim rynku pracy oraz przebiegu karier akademickich osób z tytułem profesora lub równoważnym statusem zawodowym. Głównym celem artykułu jest odpowiedź na następujące pytania: Jak zmiana sposobu funkcjonowania szkolnictwa wyższego oraz jego umasowienie wpłynęły na wyrównywanie dostępu kobiet i mężczyzn do szkół wyższych? Jak wpłynęło to na funkcjonowanie akademickiego rynku pracy i karier akademickich? Jak w obliczu tych zmian zmieniały się zasady doboru pracowników, a także jak owe - formalne i nieformalne - zasady i procesy doboru, selekcji i rekrutacji warunkują przebieg karier akademickich kobiet i mężczyzn? Dlaczego odsetek kobiet zmniejsza się z każdym kolejnym szczeblem w hierarchii akademickiej i kim są osoby tworzące elity akademickie w obu krajach? Ważnym wątkiem rozważań jest problem interpretacji zaobserwowanych nierówności płci oraz przeciwdziałanie dyskryminacji ze względu na płeć w kontekście dyskusji i reform podejmowanych przez Unię Europejską oraz kraje Europy Zachodniej, zwłaszcza Niemcy.
Bibliografia
Anger H .1960 Probleme der deutschen Universität, Tubingen.
Boedeker E., Meyer-Plath M. 1974 50 (Fünfzig) Jahre Habilitation von Frauen in Deutschland. Eine Dokumentation uber den Zeitraum von 1920-1970, Göttingen.
Buch F. i in. 2004 Zwei Jahre Juniorprofessur. Analysen und Empfehlungen, Gütersloh.
BLK 2003 Frauen in der Führungspositionen an Hochschulen und ausserhochschulischen Forschungseinrichtungen. Siebte Fortschreibung des Datenmaterials, Bund-Länder-Kommission für Bildungsplanung und Forschungsforderung (BLK), Bonn.
BuKoF 2000 Stellungnahme zum Bericht der Expertenkommission „Reform des Hochschuldienstrechts”, Bundeskonferenz der Frauen- und Gleichstellungsbeauftragten an Hochschulen (BuKoF) Bonn.
Bundesministerium... 2000 Hochschuldienstrecht für 21. Jahrhundert. Das Konzept des BMBF, Bundesministerium für Bildung und Forschung, Bonn.
Bundesministerium... 2004 Grund- und Strukturdaten: Bundesministerium für Bildung und Forschung, Bonn.
Council... 1999 Council Resolution on Women and Science adopted on 20 May 1999, The Council of the European Union, Brussels.
ENWISE 2004 Waste of Talents: Turning Private Struggles into a Public Issue. Women and Science in the ENWISE Countries, ENWISE Expert Group on Women Scientists in the Eastern and Central European Countries and in the Baltic States, European Commission Publications, Brussels.
ETAN 2000 Science Policies in the European Union: Promoting Excellence through Mainstreaming GenderEquality, Working Group on Women and Science, European Commission Publications, Brussels.
GUS 2001 Szkoły wyższe i ich finanse w 2000 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
GUS 2003 Szkoły wyższe i ich finanse w 2002 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Hochschullehreverband 2000 Positionspapier des Deutschen Hochschulverbandes zur Förderung des wissenschaftlichen Nachwuchses, Hochschullehreverband, Bonn.
Jastrząb-Mrozicka M., Kuniński M. 1995 System awansu w szkolnictwie wyższym - oceny i propozycje, Warszawa.
Löther A. 2003 Besetzung von Juniorprofessuren - Erste Erfahrungen und Ergebnisse einer Umfrage der BuKoF, Bonn.
Majcher A. 2002 Gender Inequality in German Academia and Strategies for Change, „German Policy Studies/Politikfeldanalyse”, nr 3.
Siemieńska R. 2000 Women in Academe in Poland: Winners among Losers, „Higher Education in Europe”, nr 2.
Vianello M,, Moore G. (red.) 2000 Gendering Elites: Economic and Political Leadership in 21 Industralised Countries, Houndsmill, New York.
Wenneras Ch., Wold A. 1997 Nepotism and Sexism in Peer-review, „Nature”, nr 387.
Zuckermann H., Cole J., Bruer J. 1991 The Outer Circle. Women in the Scientific Community, New York.