Adaptacja algorytmu prowadzenia procesu foresightu technologicznego w jednostkach badawczo-rozwojowych
PDF

Słowa kluczowe

foresight
zrównoważony rozwój
nanotechnologia

Jak cytować

Poteralska, B., & Sacio-Szymańska, A. (2016). Adaptacja algorytmu prowadzenia procesu foresightu technologicznego w jednostkach badawczo-rozwojowych. Nauka I Szkolnictwo Wyższe, (2(32), 84–95. Pobrano z https://pressto.amu.edu.pl/index.php/nsw/article/view/4834

Abstrakt

Dynamiczny wzrost znaczenia konkurencyjności i innowacyjności wysoko zaawansowanych technologii oraz wiążąca się z tym potrzeba strategicznego planowania działań zarówno w skali kraju, regionu, jak i poszczególnych instytucji determinuje działania rozwiniętych gospodarek świata ukierunkowane na przewidywanie zmian i tendencji rozwojowych, zwłaszcza w średnim i długim okresie. Efektywne narzędzie do realizacji tego celu stanowią techniki foresightu. Skuteczna realizacja foresightu wymaga zastosowania każdorazowo podejścia indywidualnego, uwzględniającego specyfikę kraju, instytucji lub tematyki. Autorki analizują specyficzne uwarunkowania społeczne i gospodarcze prowadzenia projektów typu foresight w Polsce. Szczególną uwagę zwracają na uwarunkowania wywierające negatywny wpływ na realizację i efekty projektów foresight, w tym: brak wystarczającej współpracy przedstawicieli środowisk biznesu, nauki, polityki i społeczeństwa, znikomy udział sektora prywatnego w pracach badawczo-rozwojowych, opieranie się na transferze i dyfuzji technologii, a nie na rozwijaniu technologii bazowych oraz biurokratyzacja systemu administracji. Na tym tle przedstawiają propozycję algorytmu postępowania w trakcie realizacji projektów foresight przez jednostki badawczo-rozwojowe działające na rzecz zrównoważonego rozwoju. Szczególną uwagę poświęcają dwóm podstawowym elementom determinującym efektywną realizację foresightu - doborowi metod oraz ekspertów. Z wykorzystaniem opracowanego algorytmu realizacji procesu foresight typują kluczowe kierunki badawcze w dziedzinie nanotechnologii w Polsce. W realizowanym zadaniu zdecydowały się na wybór metody kluczowych technologii jako metody głównej. Jako dodatkowe metody eksperckie przyjęły skanowanie otoczenia, technikę SWOT, drzewo odniesień i uzupełniły uzyskane rezultaty badaniami statystycznymi. W efekcie zidentyfikowały kierunki rozwijane obecnie w przodujących gospodarkach świata, w których Polska ma już znaczące osiągnięcia, a także dziedziny nowe dla Polski, w których istnieje obecnie w kraju niezbędny potencjał umożliwiający ich realizację oraz osiągnięcie w stosunkowo krótkim czasie liczącej się pozycji w Europie.

PDF

Bibliografia

Bruntland G. (red.) 1987 Our Common Future: The World Commission on Environment and Development, Oxford University Press, Oxford.

Keenan M., Butter M., Sainz de la Fuenta G., Popper R. 2006 Mapping Foresight in Europe and Other Regions of the World, European Foresight Monitoring Network.

Kleiber M. 2007 Narodowy Program Foresight „Polska 2020”, Konferencja Otwierająca Realizację NPF „Polska 2020”, 1 marca 2007, Warszawa.

Kozłowski J. 2001 Adaptation of Foresight Exercises in Central and Eastern European Countries, UNIDO Regional Conference on Technology Foresight for Central and Eastern Europę and the Newly Independent States, Wiedeń, 4 maja 2001.

Ku europejskiej... 2004 Ku europejskiej strategii dla nanotechnologii. Komunikat Komisji, Komisja Europejska. Bruksela, 12 maja 2004.

Martin B. 1996 Foresight in Science and Technology, „Technology Analysis and Strategic Management” nr 7.

Matczewski A. 2005 Raport końcowy z realizacji Pilotażowego Projektu Foresight w polu badawczym Zdrowie i Życie, Warszawa, czerwiec 2005.

Nanonauka... 2006 Nanonauka i nanotechnologia. Narodowa Strategia dla Polski, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Interdyscyplinarny Zespół do spraw Nanonauki i Nanotechnoplogii, Warszawa.

Nowicka I. 2007 Realizacja projektów typu foresight w Polsce, „Acta Bio-Optica et Informatica Medica”, t.13, nr 3.

Rader M., Porter A.L. 2004 FTA Assumptions: Methods and Approaches in the Context of Achieving Outcomes, EU-US Seminar: New Technology Foresight, Forecasting & Assessment Methods, Sewilla 13-14 maja 2004.

Sacio-Szymańska A., Kuciński J. 2007 National Foresight Programme „Poland 2020”, „EFMN Brief”, nr 121.

Tamowicz R, Szultka S. 2005 Innowacje i gospodarka - na przekór stereotypom, w: Między nauką a gospodarką - kontynuacja czy reforma?, „Niebieskie Księgi”, nr 18, Polskie Forum Strategii Lizbońskiej, Gdańsk.

UNIDO... 2005 UNIDO Technology Foresight Manual, Organisation and Methods, t.1, United Nations Industrial Development Organisation, Wien.

Ustawa... 2001 Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, DzU 2001, nr 62, poz. 627.