Jak cytować
Abstrakt
Autor przedstawia propozycje zmian w zakresie organizacji i zarządzania polskimi uczelniami akademickimi. Wnioski zawarte w artykule zostały zaczerpnięte z badań autorskich przeprowadzonych w University College London (UCL), a także z bogatej literatury przedmiotu. W pierwszej kolejności analizie poddane zostają szanse i zagrożenia związane z wprowadzeniem silnego przywództwa organizacyjnego. Autor postuluje nadanie rektorowi strategicznych kompetencji menedżerskich, odejście od demokratycznego wyboru władz akademickich i wprowadzenie - sprawdzonego na gruncie brytyjskim - kolegialnego the committe system. Ponadto w artykule rozważana jest możliwość zwiększenia władzy dziekańskiej w zakresie zarządzaniu zasobami (akademickimi), a także modernizacja relacji pracowniczych, które umożliwiłyby pełniejsze korzystanie z potencjału intelektualnego uczonych. W tym samym celu autor opowiada się za pełniejszym i systematycznym użyciem wewnętrznych procedur ewaluacyjnych, służących do stałego podnoszenia jakości funkcjonowania uczelni. W ostatniej części poruszona zostaje kwestia myślenia przedsiębiorczego w świecie akademickim, wymagającego określenia instytucjonalnej strategii oraz organizacyjnego konformizmu w realizacji wytyczonych celów na wszystkich poziomach funkcjonowania organizacji.
Bibliografia
Allison G. 1982 Public and Private Management: Are They Fundamentally Alike In All Important Respects, w: Frederick S. Lane (red.): Current Issues in Public Administration, New York.
Antonowicz D. 2003 Przyszłość uniwersytetu, jego kształtu, funkcji i wzorów działania, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 1(21), s. 63-73.
Antonowicz D. 2004 Bazarowy kapitalizm - szkolnictwo wyższe wobec problemu stratyfikacji, w: T. Szlendak, K. Pietrowicz (red.): Na pokaz. O konsumeryzmie w kapitalizmie bez kapitatu, Toruń.
Antonowicz D. 2004 Z tradycji w nowoczesność. Brytyjskie uniwersytety w drodze do społeczeństwa wiedzy. „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 1 (23), s. 111-124.
Ashby E. 1966 Universities: British, Indian and African, Harvard.
Becher T. 1989 Academic Tribes and Territories, Buckingham.
Beck U. 2002 Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Warszawa.
Bett Report 1999 Independent Review of Higher Education Pay and Conditions, London.
Białecki I. 2000 Tradycje akademickości i społeczeństwo wiedzy, „Zagadnienia Naukoznawstwa”, nr 4(146), s. 529-537.
Bratnicki M. 2002 Przedsiębiorczość i przedsiębiorcy współczesnych organizacji, Katowice.
Chevaillier T. 2001 French Academics: Between the Profession and the CMI Service, „Higher Education”, nr 41, s. 49-71.
Clark B. (red.) 1987 The Academic Profession: National, Interdisciplinary and Institutional Settings, Berkeley - Los Angeles - New York.
Clark B. 1998 Creating Entrepreneurial Universities: Organizational Pathways of Transformation, Oxford.
Clark B. 1993 The Higher Education System: Academic Organization in Cross National Perspective, Berkeley - Los Angeles - London.
Clark B. 1998 Creating Entrepreneurial Universities: Organizational Pathways of Transformation, Oxford.
Crozier M. 1967 Biurokracja. Anatomia zjawiska, Warszawa.
Dearlove J. 1998 Fundamental Changes in Institutional Governance Structures: The United Kingdom, „Higher Education Policy” nr 11, s. 111-120.
Dominiak R, Leja K. 2000 Czy uniwersytet potrzebuje strategii, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 2(16), s. 26-43.
Deem R. 2001. Globalisation, New Managerialism, Academic Capitalism and Entrepreneurial in Universities: Is the Local Dimension Still Important?, „Comparative Education”, vol. 37, nr. 1, s. 7-20.
Dochy E, Segers M., Wijnen W. 1990 Management Information and Performance Indicators in Higher Education: An International Issue, Assen.
Farnham D. 1985 Staffing in Higher Education: The Emerging Agenda, „Higher Education Review”, vol. 18, s. 43-60.
Fender Report 1983 Promoting People, Committee of Vice-Chancellors and Principals, London.
Gibbs P. 2001 Higher Education as a Market: A Problem or Solution?, „Studies in Higher Education”, vol. 26, nr 1, s. 85-94.
Goedegebuure L., Maassen R, Westerheijden D. (red.). 1990 Peer Review and Performance Indicators: Ouality Assessment in British and Dutch Higher Education, Utrecht.
Gouldner A. 1957 Cosmopolitans and Locals: Towards an Analysis of Latent Social Roles, „Administrative Science Quarterly”, nr 2(3), s. 281-306.
Hardy C. 1990 „Hard” Decisions and„Tough” Choices: The Business Approach to University Decline, „Higher Education” nr 20, s. 301-321.
Henkel M. 1997 Academic Values and the University as Corporate Enterprise, „Higher Education Ouarterly”, vol. 51, nr 2, s. 134-143.
Hiifner K. 1987 Differentiation and Competition in Higher Education: Recent Trends in the Federal Repubiic of Germany, „European Journal of Education” vol. 22 (2), s. 133-146.
Jabłecka J. 1993 Niezależność, autonomia i wolność akademicka a modele koordynacji szkolnictwa wyższego, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 1, s. 58-77.
Jabłecka J. 1996 Diagnozą oraz wizja przyszłości szkolnictwa wyższego w świetle dokumentów UNESCO i Banku Światowego, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” , nr 8, s. 41-55.
Jabłecka J. 1998 Zmiany w systemach zarządzania uniwersytetami w wybranych krajach Europy, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” , nr 12, s. 30-50.
Jabłecka J. 2000 Misja organizacji a misja uniwersytetu, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 2(16), s. 7-25.
Jabłecka J. 2002 Menedżeryzm i państwo ewaluacyjne - zmiany w zarządzaniu uniwersytetami na przykładzie Wielkiej Brytanii, w: M. Wójcicka (red.): Dywersyfikacja w szkolnictwie wyższym, Warszawa.
Jabłecka J. 2004 Planowanie strategiczne w uniwersytecie przedsiębiorczym, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 23, s. 33-48.
Jóźwiak J. 2003 Model uczelni przedsiębiorczej a model tradycyjny - doświadczenie polskie, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” , nr (1)21, s. 7-19.
Kerr C. 1993 Amerykańskie szkolnictwo wyższe - cztery kryteria zróżnicowania, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” nr 1, s. 40-57.
Kozłowski J. 1997 Polityka naukowa w Polsce - dziedzictwo, stan obecny, perspektywy, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 9, s. 14-50.
Kozłowski J. 1999 Od samorządu do polityki naukowej, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” nr 13, s. 66-81.
Lahteenmaki S., Tovonen J., Matila J. 2001 Critical Aspects of Organisational Learning Research and Proposal in its Measurements, „British Journal of Management” , vol. 12, s. 113-129.
Leja K. 2004 Warunki wstępne do opracowania strategii zarządzania wiedzą w szkole wyższej, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” nr 1(23), s. 48-61.
Maassen R, Van Vught F. (red.) 1997 Inside Academia, Utrecht.
MacGregor Burns J. 1978 Leadership, New York.
Melosik Z. 2002 Uniwersytet i społeczeństwo, Poznań.
Mervyn J. 2003 Achieving Excellence, Changing Paradigms, Cultures, Entrepreneurship and the Role of Continuing Professional Development in Science and Engineering, w: Gareth Williams (red.): The Enterprising University, Buckingham, s. 69-83.
Millon-Delsol Ch. 1995 Zasada pomocniczości, Kraków.
Mora J.-G. 1997 Market Trends in Spanish Higher Education, „Higher Education Policy”, vol. 10, nr 3-4, s. 187-198.
Mora J.-G. 2001 The Academic Profession in Spain: Between the C M Service and the Market, „Higher Education”, nr 41, s. 131-155.
Obłój K. 1994 Mikroszkółka zarządzania, Warszawa.
Peters T. 1997 The Circle of Innovation, Glasgow.
Ratajczak Z. 1997 Jakość kształcenia jako przedmiot misji uniwersytetu, w: M. Wójcicka (red.): Zapewnianie jakości kształcenia, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
Rowland S. Relations Between Teaching and Research, „Teaching in Higher Education”, nr 3(2), s. 133-141.
Salter B. i Tapper T. 1994 The State and the Higher Education, London.
Shattock M. 2001 The Academic Profession in Britain: A Study in the Failure to Adapt Change, „Higher Education”, nr 41, s, 27-47.
Silver H. 1999 Managing to Innovate in Higher Education, „British Journal of Educational Studies”, vol. 47, nr 2, s. 145-156.
Sławek T. 2002 Antygona w świecie korporacji, Katowice.
Steeples D. 1987 Successful Strategic Planning: Case Studies, Berkeley.
Stevens R. 2004 From University to Uni. The Politics of Higher Education in England since 1944, London,
Trow M. 2003 Managerialism and the Academic Profession. The Case of England, Stockholm.
Van Vught F. 1997 Combining Planning and the Market. An Analysis of the Government Strategy Toward Higher Education in the Netherlands, „Higher Education Policy”, vol. 10, nr 3/4, s. 211-224.
White Paper 2004 Designing a 10-year Strategy for UCL, University College London.
Wójcicka M., Urbanikowa J. (red.) 2001 Zewnętrzne zapewnianie jakości kształcenia w szkolnictwie wyższym, Warszawa.
Wójcicka M. (red.) 2002 Dywersyfikacja w szkolnictwie wyższym, Warszawa.
Weert E. de. 2001 Pressure and Facing the Academic Profession in the Netherlands, „Higher Education”, nr 41, s. 77-101.
Williams G. 1992 An evaluation of New Funding Mechanisms in British Higher Education: Some Microeconomic and Institutional Management Issues, „Higher Education in Europe”, nr 11, s. 65-85.
Williams G. 1997 The Market Route to Mass Higher Education: British Experience 1979-1996, „Higher Education Policy”, vol. 10, nr 3-4, s. 275-289.
Williams G. (red.) 2003 The Enterprising University, Buckingham.