Abstrakt
Artykuł stanowi analizę wartości tworzących amerykański mit w reportażu historycznym Małgorzaty Szejnert Wyspa klucz. Równość, wolność i sukces, z których słynął Nowy Świat, przyciągały miliony Europejczyków za ocean na przełomie XIX i XX wieku. Większość z nich przeszła kontrolę na Ellis Island, gdzie znajdowało się centrum imigracyjne. Reportaż, prezentując różne wymiary selekcji imigrantów, ograniczenia ich wolności oraz ambiwalentne sukcesy, obrazuje, jak nieprzystający do rzeczywistości był amerykański ideał demokracji. Artykuł uznaje Ellis Island za tzw. miejsce pamięci w rozumieniu, jakie nadał temu pojęciu Pierre Nora.
Bibliografia
Frukacz Katarzyna, 2016, „Czymże są nasze niepokoje przy ich niepokojach?” Historyczne fale emigracji polskiej do Stanów Zjednoczonych w reportażach Małgorzaty Szejnert, w: Literatura polska obu Ameryk. Studia i szkice. Seria druga, Szałasty-Rogowska B. (red.), Katowice, s. 273-283.
Huntington Samuel, 2007, Amerykańska tożsamość, w: Kim jesteśmy? Wyzwania dla amerykańskiej tożsamości, Pietrzyk B. (przeł.), Kraków, s. 43-129.
Kołakowski Leszek, 1984, Samozatrucie otwartego społeczeństwa, w: Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań, wyd. 2, Londyn, s. 206-216.
Lebiecki Tomasz M., 2008, Mit o Ameryce – ziemi obiecanej, w: Zderzenie wewnątrz cywilizacji? Czyli o współczesnym spojrzeniu na Amerykański Sen z perspektywy mniejszości latynoamerykańskiej w Stanach Zjednoczonych, Opole, s. 13-52.
Markowska Danuta, 1992, Dom – twierdza tożsamości, w: Dom we współczesnej Polsce, Łukasiewicz P., Siciński A. (red.), Wrocław, s. 196-216.
Mostwin Danuta, 1995, Trzecia wartość. O formowaniu się nowej tożsamości polskiego emigranta w Ameryce, Lublin.
Osiatyński Wiktor, 1971, W kręgu mitu amerykańskiego, Warszawa.
Rybicka Elżbieta, 2014, Topografie historii: miejsce, pamięć, literatura, w: Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków, s. 297-324.
Scheffer Paul, 2010, Druga ojczyzna. Imigranci w społeczeństwie otwartym, Jusewicz-Kalter E. (przeł.), Wołowiec.
Szejnert Małgorzata, 2009, Wyspa klucz, Warszawa.
Weber Max, 2010, Etyka protestancka a duch kapitalizmu, w: Etyka protestancka a duch kapitalizmu. Protestanckie „sekty” a duch kapitalizmu, Baran B, Miziński P. (przeł.), Warszawa, s. 23-133.
Wiszniowska Monika, 2016, Obraz Stanów Zjednoczonych we współczesnym reportażu polskim. Rekonesans, w: Literatura polska obu Ameryk. Studia i szkice. Seria druga, Szałasty-Rogowska B. (red.), Katowice, s. 257-271.
Żyro Tomasz, 1994, Boża plantacja. Historia utopii amerykańskiej, Warszawa.