Liceum, muzeum, mauzoleum… O wskrzeszaniu arcydzieł na lekcjach polskiego
PDF

Słowa kluczowe

sztuka
literatura
edukacja
podstawa programowa
projektowanie kształcenia w ramach szkolnego przedmiotu ‘język polski’

Jak cytować

Kołodziej, P. (2018). Liceum, muzeum, mauzoleum… O wskrzeszaniu arcydzieł na lekcjach polskiego. Polonistyka. Innowacje, (7), 105–118. https://doi.org/10.14746/pi.2018.7.9

Abstrakt

Theodor W. Adorno uważał, że „muzeum i mauzoleum łączy nie tylko skojarzenie fonetyczne. Muzea są jak rodzinne groby dzieł sztuki”. Autor szkicu dochodzi do wniosku, że do tego zestawu podobnie brzmiących słów można dopisać trzecie – liceum. W szkolnych programach i podręcznikach gromadzi się teksty kultury z jakichś powodów uznane za ważne i wartościowe oraz układa w rozmaitych porządkach (na poziomie liceum głównie w porządku chronologicznym). Ta „przymusowa zbiorowa egzystencja”, zrozumiała z perspektywy akademickiej (historia sztuki, historia literatury), z perspektywy ucznia często nie ma sensu. Autor szkicu zastanawia się, dlaczego tak się dzieje i jak spowodować, by liceum nie zamieniało się ani muzeum, ani tym bardziej w mauzoleum. Jak spowodować, by to, co uznane za wartość przez specjalistów, mogło stać się wartościowe również dla niespecjalistów, poddawanych w szkole edukacji ogólnej. Szukając rozwiązań, autor szkicu wychodzi od rozważań na temat fenomenu sztuki, krytycznie ocenia najnowszą podstawę programową dla liceum, odwołuje się do prac specjalistów z różnych dziedzin (m.in. historia sztuki, socjologia, dydaktyka, filozofia) i – przede wszystkim – do samych dzieł literackich i malarskich.

https://doi.org/10.14746/pi.2018.7.9
PDF

Bibliografia

Cueva de las Manos, Río Pinturas, http://whc.unesco.org/en/list/936 (dostęp: 30 XII 2017).

Golka Marian, 1996, Socjologiczny obraz sztuki, Poznań.

Gołaszewska Maria, 1997, Człowiek w zwierciadle sztuki. Studium z pogranicza estetyki i antropologii filozoficznej, Warszawa.

Guiraud Pierre, 1974, Semiologia, Cichowicz S. (przeł.), Warszawa.

Helman Alicja, 2004, Sztuka i psychologia w interpretacji Rudolfa Arnheima. Wstęp do pierwszego wydania polskiego, w: Arnheim R., Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka, Mach J. (przeł.), Gdańsk.

Herbert Zbigniew, 2008, „Mistrz z Delft” i inne utwory odnalezione, Toruńczyk B. (oprac., układ, komentarz), Citko H. (współpraca), Warszawa.

Herbert Zbigniew, 2014, Barbarzyńca w ogrodzie, Warszawa.

Kłakówna Zofia Agnieszka, 2003, Przymus i wolność. Projektowanie procesu kształcenia kulturowej kompetencji. Język polski w klasach IV-VI szkoły podstawowej, w gimnazjum i liceum, Kraków.

Kłakówna Zofia Agnieszka, 2016, Język polski. Wykłady z metodyki. Akademicki podręcznik myślenia o zawodzie szkolnego polonisty, Kraków.

Kłakówna Zofia Agnieszka, Kołodziej Piotr, Waligóra Janusz, 2011, Pakt dla szkoły. Zarys koncepcji kształcenia ogólnego, Gdańsk.

Koziołek Ryszard, 2016, Dobrze się myśli literaturą, Wołowiec.

Łotman Jurij, 1984, Struktura tekstu artystycznego, Tanalska A. (przeł.), Warszawa.

Marshall Michael, Oldest confirmed cave art is a single red dot, https://www.newscientist.com/article/dn21925-oldest-confirmed-cave-art-isa-

single-red-dot/ (dostęp: 30 XII 2017).

Poprzęcka Maria, 2000, Pochwała malarstwa. Studia z historii i teorii sztuki, Gdańsk.

Poprzęcka Maria, Na oko: Zbiegowiska arcydzieł, http://www.dwutygodnik.com/artykul/118-na-oko-zbiegowiska-arcydziel.html (dostęp: 30 XII 2017)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia, http://www.dziennikustaw.gov.pl/DU/2018/467 (dostęp: 20 IV 2018).

Spitzer Manfred, 2008, Jak uczy się mózg, Guzowska-Dąbrowska M. (przeł.), Warszawa.

Szymborska Wisława, 2000, Wiersze wybrane, Kraków.

Tischner Józef, 2001, Filozofia dramatu. Wprowadzenie, Kraków.

Vergano Dan, Cave Paintings in Indonesia Redraw Picture of Earliest Art, https://news.nationalgeographic.com/news/2014/10/141008-cave-artsulawesi-

hand-science/ (dostęp: 30 XII 2017).

Wóycicki Kazimierz, 1923, Obraz w nauczaniu języka ojczystego i literatury, Warszawa-Kraków-Lublin-Łódź-Poznań-Wilno-Zakopane.

Zagajewski Adam, 2017, Wiersze wybrane. Nowe wydanie, rozszerzone, Kraków.