Abstrakt
Autor analizuje w swym artykule film Romana Polańskiego Oficer i szpieg, film o sprawie Dreyfusa, przyglądając się uważnie wybranym scenom i sekwencjom, pokazując, w jaki sposób reżyser przedstawia i eksponuje temat antysemityzmu, jego zakorzenienie w elitach wojskowych i części społeczeństwa Francji końca XIX wieku. Sprawa fałszywego oskarżenia i skazania niewinnego oficera żydowskiego pochodzenia została pokazana w filmie jako złowróżbna zapowiedź nadchodzącego stulecia naznaczonego hekatombą Holokaustu, a wcześniej rzezią milionów ludzkich istnień na frontach I wojny światowej. W filmie Polańskiego pojawiają się aluzje do obu tych wydarzeń z historii. Autor wskazuje w artykule na obecne w dziele Polańskiego odniesienia do innych dzieł filmowych, nie tylko tych podejmujących temat sprawy Dreyfusa i słynnego artykułu Emila Zoli J’accuse.
Bibliografia
Arendt Hannah, 1989, Korzenie totalitaryzmu, tłum. Grynberg D., Szawiel M. (przeł.), Warszawa.
Bieńkowska Ewa, 1999, Spór o dziedzictwo europejskie. Między świętym a świeckim, Warszawa.
Budzanowska Anna, Pietrzykowski Tomasz, 2020, Wokół procesu Dreyfusa. Jednostka. Ideologia. Polityka, Kraków.
Doherty Thomas, From Méliès to Polanski: The Dreyfus Affair of Film (Preview), https://www.cineaste.com/fall2020/melies-polanski-dreyfus-affair-on-film (dostęp: 12.11.2020)
Horoszewicz Michał, 2017, Sprawa Dreyfusa. Ostrzeżenie sprzed wieku, Warszawa.
Harris Robert, 2020, Oficer i szpieg, Niewiadomski A. (przeł.), Warszawa.
Kluba Henryk, 2001, Podstawy inscenizacji, Łódź.
Kolasińska-Pasterczyk Iwona, 2009, Francuska szkoła impresjonistyczna w: Lubelski T., Sowińska I., Syska R. (red.), Historia kina. Kino nieme, Kraków, s. 723.
Lubelski Tadeusz, 2009, Lumière i Méliès: fotograf i iluzjonista inicjują kinematograf, w: Historia kina. Kino nieme, Lubelski T., Sowińska I., Syska R. (red.), Kraków, s. 127-128.
Matuszewski Bolesław, 1980, Ożywiona fotografia, czym jest, czym być powinna, w: Bolesław Matuszewski i jego pionierska myśl filmowa. Dokumenty i wstępne komentarze, Czeczot-Gawrak Z. (przeł.), Warszawa.
Osterhammel Jürgen, 2013, Historia XIX wieku. Przeobrażanie świata, Drozdowska-Broering I., Kałążny J., Peszke A., Śliwińska K. (przeł.), Poznań.
Plesnar Łukasz A., Syska Rafał, 2011, Kino amerykańskie lat 50: złota dekada, w: Historia kina. Kino klasyczne, Lubelski T., Sowińska I., Syska R. (red.),Kraków, s. 815.
Polański Roman, 1989, Roman, Szymanowscy K. i P. (przeł.), Warszawa.
Poliakov Leon, 2008, Historia antysemityzmu, Rasińska-Bóbr A., Hademann O. (przeł.), Kraków.