Abstrakt
Artykuł przedstawia współczesną koncepcję procesu wypalenia zawodowego oraz czynniki determinujące jego powstawanie. Zawód nauczyciela ze względu na konieczność budowania interakcji społecznych wymaga wielu umiejętności, nazywanych zasobami osobistymi. Ich brak może być predyktorem wypalenia zawodowego. Ważnymi zasobami osobistymi są: wewnętrzne poczucie kontroli, umiejętność twórczego myślenia, budowanie relacji osobistych, dających wsparcie społeczne oraz twardość. Profilaktyka syndromu wypalenia zawodowego polega na rozwijaniu tych umiejętności, pozwalających efektywnie radzić sobie w trudnych sytuacjach.
Bibliografia
Dziewiecki Marek, 2000, Nowoczesna profilaktyka uzależnień, Kielce.
Gaweł Anna, 2014, Zasoby zdrowotne młodzieży gimnazjalnej w kontekście ekosystemu szkoły, Kraków.
Kliś Maria, Kossewska Joanna, 1998, Cechy osobowościowe nauczycieli a syndrom wypalenia zawodowego, „Psychologia Wychowawcza”.
Maslach Christina, 1999, Wypalenie się – utrata troski o człowieka, w: Psychologia i życie, Zimbardo P., Ruch F. L. (red.), Warszawa.
Maslach Christina, Leiter Michael, 2011, Prawda o wypaleniu zawodowym. Co zrobić ze stresem w organizacji, Warszawa.
Popek Stanisław, 2000, Kwestionariusz twórczego zachowania KAHN, Lublin.
Popek Stanisław, 2001, Człowiek jako jednostka twórcza, Lublin.
Sęk Helena, Cieślak Roman, 2006, Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne, Sęk H., Cieślak R. (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, Warszawa.
Sęk Helena, 2007, Psychologia wobec promocji zdrowia, Heszen-Niejodek I., Sęk H. (red.), Psychologia zdrowia, Warszawa.
Szmidt Krzysztof J., 2009, W kierunku „kreatologii”. Charakterystyka najnowszych syntez wiedzy o twórczości (Weisberg, Runco, Sawyer), w: Popek S. (red.), Psychologia twórczości. Nowe horyzonty, Lublin.
Szmidt Krzysztof J., 2008, Trening kreatywności. Podręcznik dla pedagogów, psychologów i trenerów grupowych, Gliwice.
Szmigielska Barbara, 1999, Społeczno-uczeniowa teoria osobowości Juliana B. Rottera, w: Gałdowa A. (red.), Klasyczne i współczesne teorie osobowości, Kraków.
Świątkiewicz Grażyna, 2002, Profilaktyka w środowisku lokalnym, Warszawa.
Tucholska Stanisława, 2003, Wypalenie zawodowe nauczycieli, Lublin.
Wrona-Polańska Helena, 2003, Zdrowie jako funkcja twórczego radzenia sobie ze stresem. Psychologiczne mechanizmy i uwarunkowania zdrowia w zawodzie nauczyciela, Kraków.
Zajączkowski Krzysztof, 1997, Profilaktyka zachowań dewiacyjnych dzieci i młodzieży, Toruń.