Abstrakt
W artykule dokonuje się reinterpretacji obrazu Edouarda Maneta Śniadanie na trawie jako przykładu rekontekstualizacji i genderowych konsekwencji z tego wynikających. Zwraca się uwagę na próby zamknięcia prowokacyjnej treści obrazu do kontekstu kulturowego XIX w. i jego ograniczeń dotyczących m.in. kobiecej egzystencji, z której współczesność miałaby zostać wyzwolona. Przeciwstawiając się powyższemu, dowodzi się, że prowokacyjność obrazu jest nadal aktualna. Stawia się zarazem pytania o etyczny wymiar samego dzieła, jak i o cenę utożsamienia jej bohaterki z realną osobą.
Bibliografia
Rudolf Arnheim 2019, Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka, Mach J. (przekł.), Łódź.
Bajon Michał, 2020, Audiowizualność w pracy reżysera filmowego w: Flont Mateusz, Aksjologia audiowizualności (cz. 1), „Kultura – Media – Teologia”, nr 43, s. 124–125. https://kmt.uksw.edu.pl/media/pdf/43_Flont.pdf [dostęp: 15.03.2024]
Bartolena Simona, 2016, Manet, Brzeziński K. (przekł.), Warszawa.
Beckett Wendy, Wright Patricia, 1995, Historia malarstwa. Wędrówki po historii sztuki Zachodu, Andrzejewska H., Zych I., (przekł.), Warszawa.
Biedrzycki Krzysztof, 2024, Syn marnotrawny: emocje i interpretacja, w: Gis A., Koc K. (red.), Dobra szkoła. Edukacyjne rozważania nad pewną nieoczywistością. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Marii Kwiatkowskiej-Ratajczak na czterdziestopięciolecie pracy naukowej i dydaktycznej, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 125-136.
Brożek Bartosz, 2014, Granice interpretacji, Kraków.
Carrol Noël, 2002, Sztuka a krytyka etyczna. Przegląd najnowszych kierunków badań, Zięba J. (przekł.), „Teksty Drugie”, nr 1/2, s. 81-113.
Czyńska Małgorzata, 2024, Kobiety z obrazów [fragmenty], https://mooveme.pl/obiety-z-obrazow-fragment-ksiazki/ [dostęp: 1.03.2024]
Felski Rita, 2017, Kontekst jest do bani, Hoffmann K., Szwebs W. (przekł.), ForumPoetyki_wiosna_lato_2017.pdf [dostęp: 20.12.2024], s. 94-109. DOI: https://doi.org/10.14746/fp.2017.8-9.26777
Felski Rita, 2022, Urzeczenie. O sztuce i przywiązaniu, Budnik A., Waligórska A. (przekł.), Poznań. https://press.amu.edu.pl/pl/urzeczenie-o-sztuce-iprzywiazaniu-pdf.html [dostęp: 27.12. 2024] DOI: https://doi.org/10.14746/amup.9788323240716
Giorgione lub Tycjan, Koncert wiejski, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Fiesta_campestre.jpg/1920px-Fiesta_campestre.jpg [dostęp: 20.04.2024]
Gołaszewska Maria, 1984, Estetyka i antyestetyka, Warszawa.
Grochal Justyna, 2024, Impresjonistka, „Wysokie Obcasy”, 30 marca, s. 15-17.
Guze Joanna, 1976, Spotkania w muzeach świata, Warszawa.
Hollingworth Mary 1992, Sztuka w dziejach człowieka, Rościcki S. (przekł.), Wrocław.
Jankowiak-Konik Beata, 2013, Historia malarstwa. Jak czytać obrazy? Poznań.
Kuziak Michał, 2018, Mickiewicz i tradycja literacka (nowoczesność oraz próby ewakuacji z niej), „Interpretacje”, nr 1, s.75-93. https://muzeumpanatadeusza.ossolineum.pl/gabinet-literacki-im-tadeuszarozewicza-i-premiera-interpretacji/ [dostęp: 15.04.2023]
Łebkowska Anna, 2023, Antropologia i literatura – „dziwny romans”. Zwroty i przemiany, „Teksty Drugie”, nr 3, s. 30-44. https://journals.openedition.org/td/19218 [dostęp: 20.06.2024] DOI: https://doi.org/10.18318/td.2023.3.3
Magi Giovanna, 1999, Luwr i Muzeum D’Orsay, Kwiatkowska A. (przekł.), Łódź.
Manet Edouard, Śniadanie na trawie, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f1/Manet%2C_Edouard_Le_D%C3%A9jeuner_sur_l%27Herbe_%28The_Picnic%29_%281%29.jpg [dostęp: 1.03.2024]
Markowski Michał Paweł, 2024, Ja, heretyk, „Tygodnik Powszechny”, 21-27 lutego, s. 64-68.
Manet Edouard, https://niezlasztuka.net/o-sztuce/edouard-manet-sniadanie-natrawie [dostęp: 20.03. 2024]
Maurent Victorine, https://opolnocywparyzu.pl/victorine-meurent/ [dostęp: 1.03.2024]
Jaskółowa E., Jędrych K. (red), 2013, Nowe odsłony klasyki w szkole. Literatura XIX wieku, Katowice.
Niesporek-Szamburska B., Wójcik-Dudek M. (red), 2013, Nowe opisanie świata. Literatura i sztuka dla dzieci i młodzieży. W kręgach oddziaływań, Katowice.
Parandowski Jan, 1992, Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Londyn.
Rzepińska Maria, 1979, Siedem wieków malarstwa europejskiego, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk.
Solnit Rebecca, 2017, Mężczyźni objaśniają mi świat, Dzierzgowska A. (przekł.), Kraków.
Wójtewicz Anna, 2017, Kobiety w przestrzeni dziewiętnastowiecznego społeczeństwa. Rekapitulacja, „Litteraria Copernicana”, nr 2, s. 103–118. DOI: https://doi.org/10.12775/LC.2017.040
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Grażyna Tomaszewska

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
