Dzieci, zwierzęta i wielka zabawa. Przekształcenia wątków zwierzęcego folkloru w polskiej literaturze dla dzieci i młodzieży w perspektywie kulturowych studiów nad zwierzętami (cultural animal studies)
PDF

Słowa kluczowe

folklor dziecięcy
folklor zwierzęcy
kulturowe studia nad zwierzętami
zabawa

Jak cytować

Rąbkowska, E. (2017). Dzieci, zwierzęta i wielka zabawa. Przekształcenia wątków zwierzęcego folkloru w polskiej literaturze dla dzieci i młodzieży w perspektywie kulturowych studiów nad zwierzętami (cultural animal studies). Polonistyka. Innowacje, (5), 85–102. https://doi.org/10.14746/pi.2017.1.5.8

Abstrakt

Jednym z bardzo ważnych elementów teorii wielkiej zabawy autorstwa Jerzego Cieślikowskiego jest opis relacji dziecko-zwierzę. Realne sytuacje zabawy dziecka ze zwierzęciem według Cieślikowskiego były istotnym źródłem dziecięcego folkloru, a co za tym idzie, literatury dziecięcej. Autorka artykułu proponuje nową perspektywę badań literatury dziecięcej: critical animals studies (CAS). Spojrzenie to pozwala postawić hipotezy na temat specyficznych relacji dziecko-zwierzę w literaturze dziecięcej, nowych wartości edukacyjnych obejmujących ekologię, a także etykę, w których śmierć i cierpienie zwierząt zostałyby odtabuizowane.

https://doi.org/10.14746/pi.2017.1.5.8
PDF

Bibliografia

Ariés Philippe, 2010, Przyczynek do historii gier i zabaw, w: Historia dzieciństwa, Ochab M. (przeł.), Warszawa.

Baratay Éric, 2014, Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii, Tarasewicz P. (przeł.), Gdańsk.

Barcz Anna, 2014, Zmierzch cyrku w Zwierzyńcu Antoniego Ferdynanda Ossendowskiego na tle rozkwitu kultury cyrkowej w XIX wieku, http://napis.edu.pl/pdf/Napis020_artykuly/NAPIS-2014_SERIA-XX_s182-196_Anna-Barcz.pdf

Brzechwa Jan, 1973, ZOO, w: Brzechwa dzieciom, Szancer M. (il.), Warszawa.

Cieślikowski Jerzy, 1975, Literatura i podkultura dziecięca, Wrocław.

Cieślikowski Jerzy, 1985, Wielka zabawa, Wrocław.

Cieślikowski Jerzy, 1981, Wstęp, w: Antologia poezji dziecięcej, Cieślikowski J. (wybór i oprac.), Wrocław.

Grimm Wilhelm i Jacob, 1988, O czterech muzykantach z Bremy, w: Baśnie, Tarnowski M. (przeł.), Tuchanowska B., Majchrzak W. (il.), Warszawa.

Heska-Kwaśniewicz Krystyna, 1998, Zwycięstwo Koziołka-Matołka nad stalinizmem, w: Książka dla dziecka wczoraj – dziś – jutro, Heska-Kwaśniewicz K., Socha J. (red.), Katowice.

Huizinga Johan, 2011, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, Warszawa.

Hubben Kelly, 2017, Mr. Dog Is a Conservative: Representations of Children and/ as Animals in Little Golden Books, w: Childhood and Pethood in Literature and Culture. New Perspectives in Childhood Studies and Animal Studies, ed. Anna Feuerstein, Carmen Nolte-Odhiambo, Routledge.

Jaworek Marta, 2015, Mit dziecka. Korczak – Nietzsche – Zaratustra, Warszawa.

Kehily Mary Jane, 2008, Zrozumieć dzieciństwo: wprowadzenie w kluczowe tematy i zagadnienia, w: Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, Kościelniak M. (przeł.), Kehily M.J. (red.), Kraków.

Kern Ludwik Jerzy, 1998, Był sobie niedźwiedź, w: Wiersze dla dzieci, Person S. (il.), Poznań.

Konopnicka Maria, 1929, Filuś, Miluś i Kizia. Nasze kotki, Nowakowski B. (il.), Warszawa.

Konopnicka Maria, 1934, Żuczek, w: Poezje dla dzieci, Warszawa.

Konopnicka Maria, 1988, Prośba Filusia; Podróż na bocianie, w: Stary zegar od pradziada, Poreyko M. (il.), Warszawa.

Konopnicka Maria, 2011, Szkolne przygody Pimpusia Sadełko, Bauer A.M. (il.), Warszawa.

Korczak Janusz, 1984, Jak kochać dziecko, w: Janusz Korczak. Pisma wybrane, t. I, Lewin A. (wprow. i wybór), Warszawa.

Leszczyński Grzegorz, 2013, Dialektyka ról czytelniczych w prozie Korczaka, w: Janusz Korczak. Pisarz, Czernow A.M. (red.), Warszawa.

Nejman Marek, Grabowski Sławomir, 2013, Przygody kota Filemona, Karwowska-Wnuczak J. (il.), Warszawa.

Pokora Patrycja, 2016, Człowiek mówiący psim głosem. „Psie życie” Józefa Wilkonia w świetle studiów nad zwierzętami, w: Czytanie menażerii. Zwierzęta w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej, Mik A., Pokora P., Skowera M. (red.), Warszawa.

Schollenberger Justyna, 2014, Literackie ożywienie bestii – intertekstualne wątki bestiariuszy w „Harrym Potterze”, w: „Harry Potter”. Fenomen społeczny, zjawisko literackie, ikona popkultury, Kostecka W., Skowera M. (red.), Warszawa.

Schollenberger Justyna, 2016, Gadające konie. Zwierzęcy bohaterowie w „Czasie wojny” Michaela Morpurgo oraz „Koniu i jego chłopcu” C.S. Lewisa, w: Czytanie menażerii. Zwierzęta w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej, Mik A., Pokora P., Skowera M. (red.), Warszawa.

Stangret Michał, 2015, Otwórz klatkę i zaduś wiewiórkę. Opis bestialskiego traktowania zwierząt w lekturze, http://metrocafe.pl/metrocafe/1,145523,18993212,otworz-klatke-i-zadus-wiewiorke-opis-bestialskiego-traktowania.html (dostęp 10.10.2016 r.)

Wróblewska Violetta, 2014, Od potworów do znaków pustych. Ludowe demony w polskiej literaturze dla dzieci, Toruń.

Tuwim Julian, 1981, Pan Maluśkiewicz i wieloryb, Pokora M. (il.), Warszawa.

Tuwim Julian, 1985, W aeroplanie, Tokarczyk M. (il.), Warszawa.

Waśniowska Emilia, 1986, Kajtek, Orłowska-Gabryś M. (il.), Warszawa.