Abstract
The author presents the problem of school citizenship education. Based on facts from the literature on the subject and the results of a survey of 13- and 16-year-old students, the author indicates their little citizenship knowledge. The author successively refers to the analysis of core curriculas. The apparent richness of content clashes with the results of extensive analyzes of the team of researchers from the School Pedagogy Department of the Nicolaus Copernicus University in Toruń, who discovered in the kontent of the core curricula poverty of categories related to citizenship competencies. Finally, the researcher refers to Polish language educational practices, whose authors (teachers) are able to give citizenship education the right shape and direction.
References
Arena Idei. TVN24, program w dniu 10 listopada 2019 r. https://tvn24.pl/polska/arena-idei-w-tvn24-sasnal-chwin-zielonka-i-zajadlo-o-tym-czy-demokracjama-przyszlosc-ra984378-2289018.
Banach Czesław, 2000, Edukacja przyszłości, „Res Humana”, nr 2.
Branson Stimmann Margaret, 1998, The Role of Civic Education: A Forthcoming Education Policy Task Force Position Paper from the Communitarian Network. Waszyngton.
Bukowska Xymena, Wnuk-Lipiński Edmund, 2009, Obywatelskość ả la polonaise – czyli jakimi obywatelami są Polacy?, „Nauka”, nr 1.
Czapiński Janusz, 2006, Polska – państwo bez społeczeństwa, „Nauka”, nr 1.
Czerepaniak-Walczak Maria, 2006, Pedagogika emancypacyjna, Gdańsk.
ESS Round 9: European Social Survey Round 9 Data, 2018, Data file edition 1.2. NSD – Norwegian Centre for Research Data, Norway – Data Archive and distributor of ESS data for ESS ERIC.
Jaskółowa Ewa, 2018, Moderacja panelu dyskusyjnego Praktyczny wymiar edukacji, w: Ficek E., Ochwat M., Sujkowska-Sobisz K., Wójcik-Dudek M. (red.), Społeczeństwo obywatelskie. Edukacja, wartości, style komunikacyjne, Katowice [online], http://www.spoleczenstwoobywatelskie.edu.pl/#p=37 [dostęp: 11.09.2019].
Kopińska Violetta, Solarczyk-Szwec Hanna (red.), 2017, Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych kształcenia ogólnego. Analiza krytyczna, Toruń.
Kopińska Violetta, Solarczyk-Szwec Hanna, 2016, Edukacja dla wspólnoty? Krytyczna analiza podstaw programowych kształcenia ogólnego, „Forum Oświatowe”, vol. 28, no 1.
Kopińska Violetta, 2018, Zmiana polskich podstaw programowych kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji społecznych i obywatelskich. Analiza krytyczna, „Parezja”, nr 1.
Kuraś Sylwia, 2018, Historia to uzgodniony zestaw kłamstw. Jak „odkłamać” Innego na lekcjach języka polskiego?, w: Ficek E., Ochwat M., Sujkowska-Sobisz K., Wójcik-Dudek M. (red.), Społeczeństwo obywatelskie. Edukacja, wartości, style komunikacyjne, Katowice [online], http://www.spoleczenstwoobywatelskie.edu.pl/#p=37 [dostęp: 11.09.2019].
Kwaśnica Robert, 2015, Holistyczna szkoła całodniowa, w: Żakowski J. (red.), Reforma kulturowa 2020–2030–2040. Sukces wymaga zmian, Warszawa.
Kwieciński Zbigniew, 1995, Socjopatologia edukacji, Olecko.
Marzęcki Radosław, 2019, Obywatel patriota? Patriotyzm jako czynnik determinujący aktywność obywatelską młodych Polaków, „Przegląd Politologiczny”, nr 1.
Melosik Zbyszko, 2003, The Teenagers in the Global Consumptions Culture, w: Solarczyk-Ambrozik E., Przyszczypkowski K. (red.), Changing Citizenship, Poznań.
Nussbaum Martha Craven, 2008, W trosce o człowieczeństwo. Klasyczna obrona reformy kształcenia ogólnego, Męczkowska A. (przeł.), Wrocław.
Pawlus Tomasz, 2018, Ćwiczenia z nieposłuszeństwa, w: Społeczeństwo obywatelskie. Edukacja, wartości, style komunikacyjne, w: Ficek E., Ochwat M., Sujkowska-Sobisz K., Wójcik-Dudek M. (red.), Społeczeństwo obywatelskie. Edukacja, wartości, style komunikacyjne, Katowice [online], http://www.spoleczenstwoobywatelskie.edu.pl/#p=37 [dostęp: 11.09.2019].
Rozp. MEN w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół z dnia 23 grudnia 2008 r., Dz.U. 2009, nr 4, poz. 17.
Rozp. MENiS w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego z dnia 15 lutego 1999 r., Dz.U. 1999, nr 14, poz. 129.
Sławek Tadeusz, 2018, Kuria mać! Śmiech to ostatnia broń nadziei. Rozmowa z prof. Tadeuszem Sławkiem, wywiad Doroty Wodeckiej w „Gazecie Wyborczej” z dnia 31 marca.
Szafraniec Krystyna, 2011, Młodzi 2011, Warszawa.
Tischner Józef, 1994, Rząd i samorząd terytorialny wobec oświaty. Komunikat Biura Krajowego Unii Wolności, Warszawa, 19 maja.
Wnuk-Lipiński Edmund, 2005, Socjologia życia publicznego, Warszawa.
Współczesny słownik języka polskiego [online], https://wsjp.pl/do_druku.php?id_hasla=5331&id_znaczenia=0 [dostęp: 9.11.2019].
Wywiad Renaty Kim z Krystyną Szafraniec, „Newsweek Polska”, nr 20/2019, z dnia 12 maja.