Keywords
language of school education
pupils with migration experience
language-sensitive teaching
multilingual classrooms
How to Cite
Abstract
The paper discusses the current situation of pupils with migration background in the Polish education system, based on demo-linguistic data from the 2021 Census in Poland, as well as information about non-Polish children in Polish schools. The authors emphasize the significant increase in the number of non-Polish-speaking students in recent years, while highlighting the lack of teachers’ preparedness to work in multilingual classrooms. In the second part of the article, existing legal solutions and approaches aimed at supporting the learning and social integration of these pupils are discussed. It particularly focuses on teaching Polish as the language of school education and on language-sensitive teaching. The article concludes with guidelines for working with pupils with lower proficiency in the Polish language, as well as a list of sample materials for teaching Polish and other subjects in general classes that include students with migration experience, as well as in preparatory classes.
References
Anacka Marta, Janicka Anna, 2018, Prognoza ludności dla Polski na podstawie ekonometrycznej prognozy strumieni migracyjnych, „Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician”, nr 63 (8), s. 5-27. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.0686
Balyos Verena, Donath Silke, Neustadt Eva, Reinke Kerstin, 2016, Das DaZ-Buch – Für den intensiven Spracherwerb in der Sekundarstufe, Berlin.
Beacco Jean-Claude, Fleming Mike, Goullier Francis, Thürmann Eike, Vollmer Helmut, Sheils Joseph, 2016, A handbook for curriculum development and teacher training. The language dimension in all subjects, Strasbourg.
CeBaM UAM, 2024, Dobre początki obiecująca przyszłość. Dzieci z doświadczeniem migracyjnym w polskich szkołach. Kierownik projektu Elżbieta M. Goździak. (dostęp: 31.01.2024).
Chrostowska Paulina, 2022/2023, Uczniowie uchodźczy z Ukrainy w polskim systemie edukacji, Warszawa, https://ceo.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/Uczniowie-uchodzczy-w-polskim-systemie-edukacji-CEO-01_2024.pdf (dostęp: 31.01.2024).
Crystal Davis, 2013, The Cambridge encyclopaedia of language, wyd. 3, Cambridge.
Cummins Jim, 1979, Cognitive/academic language proficiency, linguistic interdependence, the optimum age question and some other matters, „Working Papers on Bilingualism”, nr 19, s. 121-129.
Cummins Jim, 1981a, Age on arrival and immigrant second language learning in Canada. A reassessment. „Applied Linguistics”, nr 2, s. 132-149. DOI: https://doi.org/10.1093/applin/2.2.132
Cummins Jim, 1981b, The role of primary language development in promoting educational success for language minority students, w: California State Department of Education (red.), Schooling and language minority students: A theoretical framework. Los Angeles.
Cummins Jim, 1984, Bilingualism and special education: Issues in assessment and pedagogy, Clevedon.
Cummins Jim, 2000b, Język, władza i pedagogika: Dzieci dwujęzyczne w ogniu krzyżowym, Bristol.
Cummins Jim, 1991, Conversational and academic language proficiency in bilingual contexts, „AILA Review”, nr 8, s. 5-89.
Cummins Jim, 2000a, Immersion education for the millennium: What we have learned from 30 years of research on second language immersion, w: Childs M. R., Bostwick R. M. (red.), Learning through two languages: Research and practice. Second Katoh Gakuen International Symposium on Immersion and Bilingual Education, Katoh Gakuen, Japonia, s. 34-47.
Cummins Jim, 2005, A proposal for action. Strategies for recognizing heritage language competence as a learning resource within the mainstream classroom, „Modern Language Journal”, nr 89, s. 585-592.
Cummins Jim, 2014, BICS and CALP, online (PDF) Basic Interpersonal Communicative Skills and Cognitive Academic Language Proficiency (researchgate.net) (dostęp: 30.01.2023).
Cummins, Jim i Early, Margaret, 2015, Big ideas for expanding minds: Teaching English language learners across the curriculum, Oakville.
Devine Dympna, 2013, Valuing children differently? Migrant children in education, „Children and Society”, nr 27 (4), s. 282-294. DOI: https://doi.org/10.1111/chso.12034
Echevarría Jana J., Vogt Mary Ellen J., Short Deborah, 2017, Making content comprehensible for elementary English learners: The SIOP model, wyd. 3, Londyn.
Edelsky Carole, 1990, With literacy and justice for all: Rethinking the social in language and education, Londyn.
Edelsky Carole, Hudelson Sarah, Altwerger Bess, Flores Barbara, Barkin Florence, Jilbert Kristina, 1983, Semilingualism and language deficit, "Applied Linguistics”, nr 4 (1), s. 1-22. DOI: https://doi.org/10.1093/applin/4.1.1
European Commission/Komisja Europejska, 2012, Rethinking education: Investing in skills for better socio-economic outcomes. http://eurlex.europa.eu/legalcontent/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52012DC0669&from=EN (dostęp: 29.01.2024).
Fundacja Reja, 2015, Program nauczania języka polskiego jako drugiego, http://fundacjareja.eu/wp-content/uploads/2015/11/Program-nauczaniaje%CC%A8zyka-polskiego-jako-drugiego-dla-oddzia%C5%82o%CC%81wprzygotowawczych-w-szkole-podstawowej.pdf (dostęp: 13.11.2023).
Gazeta Wyborcza (2022, 1.07.2022), Egzamin ósmoklasisty, „Gazeta Wyborcza”, https://wyborcza.pl/7,75398,28642585,egzamin-osmoklasisty-2022-cekpodala-wyniki-jak-poradzili.html (dostęp: 27.01.2024).
Giroux Henry A., 1988, Teachers as intellectuals: Toward a critical pedagogy of learning, Nowy Jork.
Gogolin Ingrid, Dirim Inci, Klinger Thorsten, Lange Imke, Lengyel Drorit, Michel Ute, Neumann Ursula, Reich Hans, Roth Hans-Joachim, Schwippert Knut, 2011, Förderung von Kindern und Jugendlichen mit Migrationshintergrund FÖRMIG. Bilanz und Perspektiven eines Modellprogramms, Münster.
GUS, 2023, Przynależność narodowo-etniczna i język używany w domu oraz przynależność do wyznania religijnego w Polsce w 2021, https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2021/nsp-2021-wyniki-ostateczne/tablice-z-ostatecznymidanymi-w-zakresie-przynaleznosci-narodowo-etnicznej-jezyka-uzywanego-w-domuoraz-przynaleznosci-do-wyznania-religijnego,10,1.html (dostęp: 28.12.2023).
Halliday Michael A. K., 1978, Język jako semiotyka społeczna. Społeczna interpretacja języka i znaczenia, Londyn.
Jędryka Beata Katarzyna, 2022, Zbiór zadań z języka polskiego jako języka edukacji szkolnej dla uczniów z doświadczeniem migracji, Warszawa.
Karczewska Julia, 2021, Poznaniacy i poznanianki, poznaj ich! – materiały edukacyjne do nauki języka polskiego jako drugiego, Poznań.
Kniffka Gabrielle, Neuer Birgit (red.), 2018, INTRO Deutsch als Zweitsprache. Zur Vorbereitung auf den Regelunterricht der Sekundarstufe, Braunschweig.
Komisja Europejska / EACEA / Eurydice, 2019, Integracja uczniów ze środowisk migracyjnych w szkołach w Europie: Krajowe polityki i środki. Raport Eurydice, Luksemburg.
Maas Utz, 2008, Sprache und Sprachen in der Migrationsgesellschaft. Die schriftkulturelle Dimension, Göttingen.
Martin-Jones Marylin, Romaine Suzanne, 1986, Semilingualism: A half-baked theory of communicative competence. „Applied Linguistics”, nr 7 (1), s. 26-38. DOI: https://doi.org/10.1093/applin/7.1.26
NIK / Najwyższa Izba Kontroli, 2020, Informacja o wynikach kontroli: Kształcenie dzieci rodziców powracających do kraju oraz dzieci cudzoziemców. https://www.nik.gov.pl/plik/id,22685,vp,25384.pdf (dostęp: 30.01.2024).
OECD, 2023, PISA 2022 Results (tom I: The state of learning and equity in education), Paryż.
Onet, 2023, Matury 2023. Dziś pierwszy egzamin – Wiadomości (onet.pl), https://wiadomosci.onet.pl/kraj/matury-2023-dzis-pierwszy-egzamin-jezykpolski-podstawowy/8srewx6 (dostęp: 30.01.2024).
Otwarte dane, 2023, https://dane.gov.pl/pl/dataset/1426,liczba-uczniowcudzoziemcow-wedug-gmin/resource/45537/table?page=1&per_page=20&q=&sort= (dostęp: 30.07.2023).
Pamuła-Behrens Małgorzata, Szymańska Marta, 2019, Program nauczania języka polskiego jako dla oddziałów przygotowawczych w szkole podstawowej. Metoda JES-Pl-przewodnik, Kraków.
Papasoulioti Aspasia, Fountana Maria, Szczepaniak-Kozak Anna, Adamczak-Krysztofowicz Sylwia, 2023, Approaches to the increasing linguistic diversity in Greek and Polish classrooms: Different contexts with similar problems, „Glottodidactica”, nr 50 (1), s. 161-189. DOI: https://doi.org/10.14746/gl.2023.50.1.9
Pawlak Mikołaj, 2013, Imitacja przy tworzeniu polskiej polityki integracji cudzoziemców, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny”, nr 39 (3), s. 97-121.
Portal Migracje, 2024, Migracje.gov.pl (dostęp: 26.01.2024).
Projekt MaMLiSE (2020-2023). Majority and Minority Languages in School Environment: Helping teachers, pupils and parents. http://mamlise.home.amu.edu.pl/ (dostęp: 28.08.2024).
Putzier Agnieszka, Hryniewicz-Piechowska Justyna, Brehmer Bernhard, 2022, „Muss es denn Polnisch sein?“ – Rahmenbedingungen und Umsetzung des durchgängigen Nachbarspracherwerbs am Beispiel des Polnischen in der Euroregion Pomerania, „Zeitschrift für Interkulturellen Fremdsprachenunterricht“, nr 27 (1), s. 47-79, http://tujournals.ulb.tudarmstadt.de/index.php/zif (dostęp: 13.11.2022).
Sime Daniela, Fox Rachael, 2015, Migrant children, social capital and access to services: transitions, negotiations and complex agencies, „Children & Society”, nr 29 (6), s. 524-534. DOI: https://doi.org/10.1111/chso.12092
Smyth Emer, Darmody Merike, McGinnity Frances, Byrne Delma, 2009, Adapting to diversity: Irish schools and newcomer students, Research series no 8, Dublin.
Szczepaniak-Kozak Anna, Farrell Angela, Ballweg Sandra, Daase Andrea, Wąsikiewicz-Firlej Emilia, Masterson Mary, 2023, Promoting multilingual practices in school and home environments: Perspectives from Germany, Greece, Ireland and Poland, Getynga. DOI: https://doi.org/10.14220/9783737015639
Szczepaniak-Kozak Anna, Wąsikiewicz-Firlej Emilia, 2024, Teacher agency in the times of crisis: A situational analysis of Polish teachers’ response to emergent multilingualism in the school environment after the 2022 Russian invasion in Ukraine, „Frontiers in Psychology”, nr 15:1382403. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2024.1382403
Zespół do spraw migracji, 2020, Polityka migracyjna Polski – diagnoza stanu wyjściowego. https://www.gov.pl/web/mswia/polityka-migracyjna-polski--diagnoza-stanu-wyjsciowego (dostęp: 31.01.2024).
Komunikat dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 19 sierpnia 2022 r. w sprawie szczegółowych sposobów dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty w roku szkolnym 2022/2023. https://oke.waw.pl/files/oke_waw_433020220819%20E8%202023/Komunikat/dostosowaniach.pdf (dostęp: 30.01.2024)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2022, poz. 1383. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001383 (dostęp: 31.01.2024).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2017, Dz.U. 2017 poz. 1655. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20170001655 (dostęp: 31.01.2024).
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 marca 2022 r. w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy, Dz.U. 2022 poz. 645). https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220000645 (dostęp: 31.01.2024).
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 8 kwietnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy, Dz.U. 2022, poz. 795). https://www.dziennikustaw.gov.pl/DU/rok/2022/pozycja/795 (dostęp: 31.01.2024).
License
Copyright (c) 2024 Anna Szczepaniak-Kozak, Emilia Wąsikiewicz-Firlej
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.