Dzieci „piszą” stan wojenny, dorośli „przepracowują” traumy. Pamięć stanu wojennego w świetle teorii Dominicka LaCapry

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę zrozumienia traumy stanu wojennego. Przy pomocy aparatu pojęciowego wypracowanego przez Dominicka LaCaprę analizie poddane zostały dwa utwory współczesnej literatury polskiej – Wilczek K. Ryrych oraz Wroniec J. Dukaja. Chociaż myśl amerykańskiego badacza skupia się przede wszystkim wokół treści traumatycznych powiązanych z II wojną światową i Zagładą, to jednak jego teoria przystaje także do innych trudnych wydarzeń historycznych. Autorka artykułu stara się zrewidować sposób, w jaki pamięć o stanie wojennym została zoperacjonalizowana przez pisarkę i pisarza, a także spojrzeć na ich teksty poprzez pryzmat osobistej strategii oswajania traumy. Analizowane utwory pokazują, iż stan wojenny nie jest „doświadczeniem niczyim”, a więc właściwie obecnym-nieobecnym, dotykającym każdego i nikogo, przeciwnie – to ważny problem społeczeństwa polskiego, który wymaga jednak przenicowania oraz nowego, być może także kreatywnego spojrzenia.