Abstrakt
Artykuł dotyczy roadkill – śmierci zwierząt na drogach. W kontekście studiów literaturoznawczych i kulturowych ten problem jest słabo obecny, mimo tego, że wypadki drogowe z udziałem zwierząt, w tym zwierząt dziko żyjących, są najczęstszą przyczyną ich śmierci w Europie, w tym w Polsce. Autor wprowadza koncepcję dyskursu troski, który mógłby się stać elementem kształcenia w szkołach średnich w celu uwrażliwienia młodych ludzi, przyszłych kierowców, na losy zwierząt skazanych na życie w coraz bardziej zaborczej cywilizacji stworzonej przez człowieka.
Bibliografia
Aloi Giovanni, 2014, Śmierć zwierzęcia w sztukach wizualnych, Motyczka M. (przeł.), w: Śmierć zwierzęcia. Współczesne zootanatologie, Kotyczka. M. (red.), Katowice, s. 103-116.
Baratay Éric, 2014, Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii, Tarasewicz P. (przeł.), Gdańsk.
Barcz Anna, 2016, Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej, Katowice.
Barcz Anna, 2017, Animal Narratives and Culture: Vulnerable Realism, Newcastle upon Tyne.
Barcz Anna, 2020, Wróbel – drogowskaz, na drodze jeż. O przemocy wobec zwierząt w metapoetyckiej refleksji Anity Jarzyny, „Teksty Drugie”, nr 5, s. 238-248. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2020.5.14
Bateson Paul Patrick Gordon, Klopfer Peter H. (red.), 1978, Perspectives in ethology, vol. 3, Social behavior, New York, London. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4684-2901-5
Czerniak Andrzej, Łukasz Tyburski, 2011, Zdarzenia drogowe z udziałem zwierzyny, „Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich”, nr 2, s. 275-283.
Fairclough Norman, 1995, Critical discourse analysis: the critical study of language, London.
Jarzyna Anita, 2019, Post-koiné. Studia o nieantropocentrycznych językach (poetyckich), Łódź. DOI: https://doi.org/10.18778/8142-426-4
Kääpä Pietari, 2014, Ecology and Contemporary Nordic Cinemas: From Nationbuilding to Ecocosmopolitanism, New York. DOI: https://doi.org/10.5040/9781628929959
Kääpä Pietari, 2018, Environmental Management of the Media: Policy, Industry, Practice, London. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315625690
Keen Suzanne, 2011, Epathetic Hardy: Bounded, Ambassadorial, and Broadcast Strategies of Narrative Empathy, „Poetics Today”, nr 32 (2), s. 349-389. DOI: https://doi.org/10.1215/03335372-1162695
Kent Eleri, Schwartz Amy, Perkins Sarah, 2021, Life in the fast lane: roadkill risk along an urban–rural gradient, „Journal of Urban Ecology”, vol. 7, issue 1, s. 1-11. DOI: https://doi.org/10.1093/jue/juaa039
Kruczyński Zenon, 2014, Piękne, wolne, ginące, w: Śmierć zwierzęcia. Współczesne zootanatologie, Kotyczka M. (red.), Katowice, s. 21-39.
Kulińska Ewa, Lilianna Wojtynek et.al., 2017, Wypadki z udziałem zwierząt w transporcie drogowym i kolejowym w Polsce, „Autobusy”, nr 6, s. 1460-1463.
Kull Kalevi, 2014, Zoosemiotics is the study of animal forms of knowing, „Semiotica”, nr 198, s. 47-60. DOI: https://doi.org/10.1515/sem-2013-0101
Lestel Dominique, Despret Vinciane, Marchesini Roberto, Celli Giorgio, 2013, Recent French, Belgian and Italian work in the cognitive science of animals, „Social Science Information”, vol. 52, issue 2, s. 187-209. DOI: https://doi.org/10.1177/0539018413477938
Małecki Wojciech, Bogusław Pawłowski, et al., 2019, Feeling for Textual Animals: Narrative Empathy across Species Lines, „Poetics”, vol. 74, s. 1-8. DOI: https://doi.org/10.1016/j.poetic.2018.11.003
Małecki Wojciech, Alexa Weik von Mossner, Piotr Sorokowski, Tomasz Frackowiak, Extinction Stories Matter: The Impact of Narrative Representations of Endangered Species Across Media, “ISLE: Interdisciplinary Studies in Literature and Environment 30.4” (Winter 2023), s. 846-864. DOI: https://doi.org/10.1093/isle/isab094
Matuszewski Michał, 2020, (Nie)żywe obrazy. Widmowość i cielesność filmowych zwierząt, „Kwartalnik Filmowy”, nr 111, s. 71-86. DOI: https://doi.org/10.36744/kf.385
Moore J. Lauren, Siliviu O. Petrovan, Adam J. Bates, et. al., 2023, Demographic effects of road mortality on mammalian populations: a systematic review, “Biological Reviews”, 98, 1033–1050. DOI: https://doi.org/10.1111/brv.12942
Perkins E. Sarah, Fraser Shilling, Wendy Collinson, 2022, Anthropause opportunities: Experimental perturbation of road traffic and the potential effects on wildlife, “Frontiers in Ecology and Evolution”, vol. 10, s. 1-7. DOI: https://doi.org/10.3389/fevo.2022.833129
Pick Anat, 2011, Creaturely Poetics: Animality and Vulnerability in Literature and Film, New York.
Raymond Sarah, Schwartz Amy L. W., et. al., 2021, Temporal patterns of wildlife roadkill in the UK, “PLoS ONE”, 16(10), s. 1-17. DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0258083
Rudnicki Janusz, 2009, Na wzgórzu, w: tegoż, Śmierć czeskiego psa, s. 94-101.
Suresh Frederick, 2019, Ecocriticism: Paradigms and Praxis, Chennai.
Tabaszewska Justyna, 2018, Ekorytyczna (samo)świadomość, „Teksty Drugie”, nr 2. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2018.2.1
Taylor Charles, 2005, Nowoczesne imaginaria społeczne, Kraków.
Tereszkiewicz Krzysztof, Choroszy Karolina, 2016, Analiza zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt w Polsce w latach 2006-2015, „Autobusy”, nr 12, s. 467-473.
Uliński Maciej, 2012, Etyka troski i jej pogranicza, Kraków.
Wheeler Wendy, 2006, The Whole Creature. Complexity, biosemiotics and the evolution of culture, London.
Wojtusiak Roman, 1986, Etologia opisowa zwierząt: obyczaje zwierząt, Kraków.
van Leeuwen Theo, 2005, Introducing Social Semiotics, New York. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203647028
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Marek Kaźmierczak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.