Słowa kluczowe
pole pojęciowo-leksykalne
językowy obraz świata
idiolektalna wizja świata
Jak cytować
Abstrakt
Analiza językowego obrazu wolności w pismach ks. Franciszka Blachnickiego, założyciela Ruchu „Światło-Życie”, wskazuje kilka ważnych cech tego obrazu. Charakteryzuje się on dużym bogactwem leksemów odnoszących się do pola pojęciowo-leksykalnego wolności i niewoli. W obrębie tych dwóch pól można wymienić różnego typu relacje znaczeniowe, ale dominują pary opozycyjnych leksemów typu: wolny – niewolnik, wyzwolenie – zniewolenie, wolność – swawola. W obrazie wolności ks. F. Blachnickiego określenia pozytywne górują zdecydowanie przed określeniami negatywnymi. Autor używa łagodniejszych terminów na określenie złego używania wolności, np. zamiast o swawoli czy samowoli mówi o pseudowolności. Rezygnuje z żywej w dyskursie religijnym metafory niewoli jako określenia szczególnego oddania się Bogu i ludziom. W zamian proponuje synonimy zależność i służba, chcąc uniknąć zdecydowanie pejoratywnej konotacji, jaką niesie w połączeniach typu niewola miłości słowo niewola.
Bibliografia
Abramowicz M., 1993, Wolność, w: Nazwy wartości. Studia leksykalno-semantyczne I, red. J. Bartmiński, M. Mazurkiewicz-Brzozowska, Lublin, s. 147–155.
Antosiak A., 2003, Obraz wolności w czasopiśmie młodzieżowym „Bravo Girl!”, w: Język w kręgu wartości. Studia semantyczne, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 361–381.
Bajerowa I., 1988, Kilka problemów stylistyczno-leksykalnych współczesnego polskiego języka religijnego, w: O języku religijnym. Zagadnienia wybrane, red. M. Karpluk, J. Sambor, Lublin, s. 21–44.
Bartmiński J., 1990, Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, w: Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 103–120.
Bugajski M., Wojciechowska A., 1996, Teoria językowego obrazu świata w badaniu idiolektu pisarza, „Poradnik Językowy”, nr 3, s. 17–25.
Grzegorczykowa R., 1990, Pojęcie językowego obrazu świata, w: Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1990, s. 39–46.
Grzegorczykowa R., 1993, „Pokora”, „pycha” i pojęcia pokrewne, w: Nazwy wartości. Studia leksykalno-semantyczne I, red. J. Bartmiński, M. Mazurkiewicz-Brzozowska, Lublin, s. 23–39.
Grzegorczykowa R., 1998, Profilowanie a inne pojęcia opisujące hierarchiczną strukturę znaczenia, w: Profilowanie w języku i w tekście, red. J. Bartmiński, R. Tokarski, Lublin, s. 9–17.
Kominek A., 2009, Metafory prawa moralnego w dyskursie religijno-etycznym. Studium lingwistyczno-kognitywne, Kielce.
Langacker R., 1995, Wykłady z gramatyki kognitywnej, Lublin.
Pisarek W., 2002, Polskie słowa sztandarowe i ich publiczność, Kraków.
Puzynina J., 1988, Konotacje leksykalne w interpretacji tekstu literackiego, w: Konotacja, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 83–97.
Puzynina J., 1992, Język wartości, Warszawa.
Rybka M., Sławek J., Wrześniewska-Pietrzak M., 2009, O „nie-byciu-wolnym” – czyli rozumienie wolności w homiliach Jana Pawła II, w: Jan Paweł II. Odnowiciel Mowy
Polskiej, red. S. Mikołajczak, M. Wrześniewska-Pietrzak, Poznań, s. 207–217.
Skarżyński M., 1989, Mały słownik słowotwórczy języka polskiego dla cudzoziemców, Kraków.
Skowronek K., 2006, Między sacrum a profanum. Studium językoznawcze listów pasterskich Konferencji Episkopatu Polski (1945–2005), Kraków.
Tokarski R., 1993, Słownictwo jako interpretacja świata, w: Encyklopedia kultury polskiej XX w. Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, wyd. I, Wrocław, s. 335–362.
Zaśko-Zielińska M., 2006, Profile pojęcia wolności w „Naszym Dzienniku”, „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego”, nr 33, Wrocław, s. 123–129.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Poznańskich Spotkaniach Językoznawczych pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).