Słowa kluczowe
translation
chronology
adaptation
adideation
reinterpretation
transposition
Jak cytować
Abstrakt
The article briefly presents the history of the absorption of foreign proper names by the Polish language. The introduction outlines the key properties that differentiate proper names from common names. Then the three chief periods in the history of Polish are presented, along with their typical, dominant ways of absorbing proper names. These periods coincide with the periodization proposed by Z. Klemensiewicz (Old-Polish, Middle-Polish, New-Polish periods). The author discusses finally the main modes of absorbing proper names: phonetic-morphologic adaptation (e.g. Piotr, Agnieszka, Szymbark), adideation and reinterpretation (e.g. Bakchus – Beczkoś), translation (e.g. Felix – Szczęsny, Parva – Mała), transposition (e.g. Milano, Trier, Inez).
Bibliografia
Bielski M., 1564, Kronika wszytkiego świata…, Kraków.
Biolik M. (red.), 1993, Onomastyka literacka, Olsztyn.
Biolik M., Duma J. (red.), 2011, Chrematonimia jako fenomen współczesności, Olsztyn.
Cienkowski W., 1992, Tajemnice imion własnych, Warszawa.
Cieślikowa A., 1980, Czy staropolski Żegota to Ignacy?, „Onomastica” XXV, s. 115–122.
Cieślikowa A., 1996, Jak „ocalić w tłumaczeniu” nazwy własne?, w: Między oryginałem a przekładem, t. II: Przekład, jego tworzenie się i wpływ, red. M. Filipowicz-Rudek i J. Konieczna-Twardzikowa, Kraków, s. 311–320.
Cieślikowa A., 1999, Nazwy własne we współczesnym języku polskim, w: Polszczyzna 2000, red. W. Pisarek, Kraków, s. 97–114.
Czerny A., 2011, Teoria nazw geograficznych, Warszawa.
Czopek B., 1988, Nazwy miejscowe dawnej ziemi chełmskiej i bełskiej (w granicach dzisie-jszego państwa polskiego), Wrocław.
Czopek-Kopciuch B., Rymut K. (red.), 2009, Nazwy miejscowe Polski. Historia – pochodzenie – zmiany, t. VIII, Kraków.
Decyk W., Dubisz S., 1996, Uwarunkowania zmian antroponimów w zbiorowościach polonijnych, w: Antroponimia słowiańska, red. E. Wolnicz-Pawłowska i J. Duma, Warszawa, s. 115–123.
Gajda S., 2004, Nazwy własne, w: Nazwy własne w języku, kulturze i komunikacji społecznej, red. R. Mrózek, Katowice.
Kaleta Z., 1998, Teoria nazw własnych, w: Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska-Feleszko, Warszawa–Kraków 1998.
Karaś H. (oprac.), 1994, Gramatyka historyczna języka polskiego. Materiały do ćwiczeń. Seria druga, Warszawa 1994.
Kosyl C., 1992, Nazwy własne w prozie Jarosława Iwaszkiewicza, Lublin.
Künstler M., 2006, O pewnych cechach specyficznych onomastyki dalekowschodniej, „Onomastica” LI, s. 65–72.
Lubaś W., 1992, Referencjalne i niereferencjalne aspekty transpozycji słowiańskich nazw własnych, w: Z polskich studiów slawistycznych. Seria 8. Językoznawstwo, Warszawa, s. 139–145.
Malec M., 1994, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków.
Malec M., 2001, Imię w polskiej antroponimii i kulturze, Kraków.
Mańczak W., 1970, Onomastyka a strukturalizm, w: tegoż, Z problemów językoznawstwa ogólnego, Wrocław, s. 250–254.
Perek M., 1998, Literacki przekład nazw własnych, „Onomastica” XLII, s. 215–237.
Rymut K. (red.), 1996–2007, Nazwy miejscowe Polski. Historia – pochodzenie – zmiany, t. I–VII, Kraków.
Rymut K. (wyd.), 1992–1994, Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych, t. I–X, Kraków.
Rzetelska-Feleszko E. (red.), 1998, Polskie nazwy własne. Encyklopedia, Warszawa–Kraków.
Rzetelska-Feleszko E., Cieślikowa A. (red.), 2002, Słowiańska onomastyka. Encyklopedia, t. 1, Warszawa–Kraków.
Sarnowska-Giefing I., 2003, Od onimu do gatunku tekstu. Nazewnictwo w satyrze polskiej do 1820 roku, Poznań.
Siatkowski J., 2006, Obce nazwy geograficzne w języku czeskim i polskim, Warszawa.
Walczak B., 2004, Dzieje języka a nazwy własne, w: Nazwy własne w języku, kulturze i komunikacji społecznej, red. R. Mrózek, Katowice, s. 29–45.
Wilkoń A., 1970, Nazewnictwo w utworach Stefana Żeromskiego, Wrocław.
Wolnicz-Pawłowska E., 1998, Pogranicze południowe, w: Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska-Feleszko, Warszawa–Kraków, s. 467–478.
Wolnicz-Pawłowska E., Szulowska W., 1998, Antroponimia Polski na Kresach południowo-wschodnich, Warszawa.
Wydra W., Rzepka W.R., 1995, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław.
Zierhoffer K., Zierhofferowa Z., 2000, Nazwy zachodnioeuropejskie w języku polskim a związki Polski z kulturą Europy, Poznań.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Poznańskich Spotkaniach Językoznawczych pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).