Słowa kluczowe
mowa bułgarska
norma mowy
mówiący Polak
obserwator zewnętrzny
Jak cytować
Abstrakt
Obiektem tekstu jest polska mowa codzienna w opinii nosiciela języka bułgarskiego. Celem jest ujawnienie najbardziej wyrazistych cech polszczyzny mówionej według obserwatora zewnętrznego. Cechy te ujawniają się przy zestawieniu norm używania języka polskiego z bułgarskimi normami mowy. Dla Bułgara polska codzienna komunikacja werbalna jest źródłem licznych zdziwień, ponieważ zauważa on znaczące różnice w porównaniu z używaniem języka w rodzimym społeczeństwie. Różnice te dotyczą rozmaitych aspektów języka polskiego i zachowań językowych Polaków. Ogólnie, według Bułgara mowa polska w sposób wyrazisty prezentuje archaiczny stan słowiańszczyzny, jest ona bardzo uprzejma, dialog jest pełny i przewidywalny, w zakresie wyrażania relacji społecznych przeważa tendencja podtrzymywania dystansu między rozmówcami, a mowę Polaków charakteryzuje socjalizacja obiektu mowy. Bardzo dziwi Bułgara zasada „aktualnej przeszłości” (wyróżniania określonej osoby tytułem, który jest już nieaktualny) oraz zasada „podwyższania stopnia zawodowego” (zwracanie się do obiektu mowy (lub mówienie o nim) w sposób, który wynosi go w hierarchii na pozycję wyższą niż mu jest właściwa). Poczucie znaczących różnic u nosiciela języka bułgarskiego powodują również zjawiska z zakresu językowego obrazu świata, np. asymetrie polsko bułgarskie w zakresie metaforyzacji językowej.
Bibliografia
Bartmiński J., 2001, Styl potoczny, w: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 115–134.
Bartmiński J., 2006, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin.
Bartmiński J., 2009, Stereotypy mieszkają w języku, Lublin.
Czeszewski M., 2006, Słownik polszczyzny potocznej, Warszawa.
Dunaj B., (red.), 2007, Współczesny słownik języka polskiego, Warszawa.
Grabias S., 1997, Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
Хъдсън Р., 1995, Социолингвистика, София.
Lakoff G., Johnson M., 1988, Metafory w naszym życiu, przeł. T.P. Krzeszowski, Warszawa.
Searle J., 1969, Speech Acts: An essay in the philosophy of language, Cambridge University Press.
Сотиров П., 2006, От съпоставителни граматики към съпоставителен анализ на
дискурси, w: Славистика и общество, ред. М. Младенова, И. Монова, София, с. 73–76.
Sotirov P., 2007, Zachowania językowe Polaków w wyobrażeniach Bułgarów zamieszkałych w Polsce, w: Potoczność a zachowania językowe Polaków, red. B. Boniecka, S. Grabias, Lublin, s. 193–203.
Степанов Ю., 1979, Семиотика, София.
van Dijk T. A., 2003, Dyskurs polityczny i ideologia, „Etnolingwistyka” 15, s. 7–28.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Poznańskich Spotkaniach Językoznawczych pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).