Abstrakt
Każdy tłumacz stoi przed wieloma dylematami, które musi pokonać, poszukując złotego środka pomiędzy tłumaczeniem wiernym oryginałowi a komunikatywnym wobec odbiorcy. Mimo tego każde tłumaczenie będzie już interpretacją. W przypadku tłumaczenia Biblii, konkretny wybór poszczególnych ekwiwalentów przez tłumacza może prowadzić do wykształcenia się zupełnie odmiennych teologii. Celem artykułu jest wskazanie na pewne konsekwencje teologiczno-pastoralne wyboru określonego ekwiwalentu na przykładzie przypowieści o synu marnotrawnym z Ewangelii wg św. Łukasza (Łk 15, 11–32). Określony wybór może skutkować odmienną wizją grzechu, natury relacji do Boga, sposobu powrotu do Niego (pokuta czy nawrócenie). Zadaniem kaznodziei pozostaje wykroczenie poza tekst tłumaczenia, nawet jeśli ma ono status tłumaczenie liturgicznego, często bowiem tłumaczenie pozostaje wierne słowom, a nie myśli. Zadaniem kaznodziei jest wydobyć myśl z tłumaczenia, aby świadomość wiernych nie zatrzymała się jedynie na słowach. Tym bowiem, co przede wszystkim kształtuje teologię i pobożność ludzi jest tekst Biblii w formie usłyszanej podczas liturgii.
Bibliografia
Bovon F., 1975, La parabole de l’enfant prodigue (Lc 15, 11–32), première lecture, w: F. Bovon, G. Rouiller (red.), Exegesis. Problèmes de méthode et exercices de lecture, Neuchâtel-Paris, s. 36–54.
Derrett J., Duncan M., 1967, Law in the New Testament: The Parable of the Prodigal Son, „New Testament Studies”, nr 14, s. 56–74.
Draguła A., 2014, Emaus, Tajemnice dnia ósmego, Warszawa.
Fontaine Ph., b.r., Le défi de la traduction: De l’impossible «traduction absolue» au généreux «bonheur de traduire»; http://lyc-sevres.ac-versailles.fr/eee.tice.09-10.traduction.PhF.pdf [dostęp: 13.03.2016].
Gide A., 1992, Powrót syna marnotrawnego, w: tenże, Próba miłosna, czyli traktat o czczej żądzy. Opowiadania, Warszawa, s. 24–48.
Górski K., 1962, Zagadnienia słownictwa reformacji polskiej, w: M.R. Mayenowa, Z. Klemensiewicz, Odrodzenie w Polsce. Historia języka, cz. II, Warszawa, s. 233–270.
Halík T., 2012, Zacheuszu! 44 kazania o sensie życia, Kraków.
Hieronymus, 1993, Liber de optimo genere interpretandi. Epistola 57 a Pammacchio, w: S. Nergaard, La teoria della traduzione nella storia, Milano, s. 7–28.
Johnson I., 2014, A Perspective from the Far (Medieval) West on Byzantine Theories of Authorship, w: A. Pizzone (ed.), The Author in Middle Byzantine Literature. Modes, Functions, and Identities, Boston – Berlin, s. 274–294.
Kubiś A., 2015, [Nietytułowana recenzja książki: A. Draguła, Emaus. Tajemnice dnia ósmego], „Verbum Vitae”, nr 28, s. 461–473.
Ligęza A., Wilk M., 2010, Od popiołu do ognia. Rozmowy o czytaniach liturgicznych okresu Wielkiego Postu. Nowy Testament, Kraków.
Mickiewicz F., 2011, Ewangelia wg św. Łukasza. Rozdziały 12–24 (Nowy Komentarz Biblijny. Nowy Testament, t. III, cz. 2), Częstochowa.
Nowy Pana Naszego Jezusa Chrystusa Testament. Na język polski przełożony przez Ks. Jakóba Wujka S.J., 1844, Lipsk.
Pietkiewicz R., 2015, Biblia Polonorum. Historia Biblii w języku polskim, t. V: Biblia Tysiąclecia (1965–2015), Poznań.
Ricoeur P., 1998, Penser la Bible, Paris.
Ricoeur P., 2004, Sur la traduction, Paris.
Rospond S., 1962, Język Renesansu a język Średniowiecza na podstawie literatury psałterzowo-biblijnej, w: M.R. Mayenowa, Z. Klemensiewicz, Odrodzenie w Polsce. Historia języka, cz. II, Warszawa, s. 61–181.
Winiarska-Górska I., 2009, Język, styl i kulturowa rola szesnastowiecznych protestanckich przekładów Nowego Testamentu na język polski: między nowatorstwem a tradycją, w: red. S. Koziara, W. Przyczyna, Polszczyzna biblijna – między tradycją a współczesnością, Tarnów, s. 279–312.
Wolniewicz M., 1965, Refleksje nad Biblią Tysiąclecia, „Przewodnik Katolicki”, nr 47, s. 416–417.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Poznańskich Spotkaniach Językoznawczych pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).