Słowa kluczowe
social assistance
social welfare
social pedagogy
Jak cytować
Abstrakt
The article presents the views of Helena Orsza Radlińska (1879–1954) in the context of the development of Polish social pedagogy. Radlińska is widely recognized as the most important figure in the development of social pedagogy in Poland, and the thesis regarding the topicality of her social thought is shared by many researchers. The article indicates the origin of the basic concepts that are the starting point for contemporary research in the field of social pedagogy: care, assistance, rescue and local environment. The aim of the considerations is an attempt to show the concept of “help” developed by Radlińska in its broad and narrow meaning, and to indicate the area of activity of a social worker, i.e. the local environment along with the entire context of its functioning (the role of leaders, social organizations and associates). The heritage of the Polish creator of the school of social pedagogy is an extraordinary source of inspiration for examining the correct functioning of an individual in his environment – both in the historical and contemporary context. The article is a contribution to in-depth research in this area and due to the volume, many issues have been treated only in passing.
Bibliografia
Brenk M., Praca socjalna w pedagogice społecznej Heleny Radlińskiej, [w:] W. Jamrożek, K. Ratajczak, D. Żołądź-Strzelczyk (red.), Ad novum fructum. Z okazji jubileuszu poznańskich historyków wychowania, Poznań 2007, s. 85–94.
Brenk M., Social work in the local environment in the theoretical thought of Helena Radlińska, [w:] Socialia 2017. Participácia sociálnych pedagógov a iných pomáhajúcich profesií na prevencii a riešení sociálnopatologických javov u detí, mládeže a dospelých v krajinách V4 – súčasný stav, problémy a priority, Banská Bystrica 2017, s. 199–204.
Coner D., Jakubowski M., Poglądy Heleny Radlińskiej na opiekę i wychowanie oraz ich wzajemne związki (w 100 rocznicę urodzin), „Kwartalnik Pedagogiczny” 1980, (2), s. 21–29.
Hrynkiewicz J., Kwestia społeczna w pracach Ludwika Krzywickiego, Warszawa 1988.
Kawula S., Wkład Heleny Radlińskiej w organizację zespołowych badań pedagogicznych, „Kultura i Społeczeństwo” 1979, (4), s. 89–102.
Krzeczkowski K., Idee przewodnie ubezpieczeń społecznych, Warszawa 1936.
Lepalczyk I., Helena Radlińska. Życie i twórczość, Toruń 2001.
Marynowicz-Hetka E., Warsztat pracownika socjalnego, Warszawa 1977.
Mazurkiewicz E.A., Inspiracje. Myśli Heleny Radlińskiej – próba odczytywania, [w:] I. Lepalczyk, B. Wasilewska (red.), Helena Radlińska – portret pedagoga (rozprawy, wspomnienia, materiały), Łódź 1994, s. 39–58.
Michalski S., Karpowicz, Warszawa 1979.
Mikulski J., Przygotowanie zawodowe pracownika socjalnego, Warszawa 1976.
Pyrzyk I., Pedagogika opieki Zdzisława Dąbrowskiego wśród różnych koncepcji polskiej pedagogiki opiekuńczej, [w:] T. Biernat (red.), Z problemów pedagogiki. Uniwersalność opieki międzyludzkiej. Studia ofiarowane Profesorowi Zdzisławowi Dąbrowskiemu w rocznicę urodzin, Chojnice 2011, s. 28–48.
Radlińska H., Egzamin z pedagogiki społecznej, Łódź 1951, [w:] eadem, Pedagogika społeczna, Wrocław 1961, s. 359–395.
Radlińska H., Istota i zakres służby społecznej, „Opieka nad Dzieckiem” 1928, (3), s. 201–206.
Radlińska H., Jak prowadzić bibljoteki wędrowne. Wskazówki i przykłady, Warszawa–Siedlce–Toruń 1922.
Radlińska H., Książka wśród ludzi. Uwagi o potrzebach i badaniu czytelnictwa, wyd. 2 rozszerzone, Warszawa 1934.
Radlińska H., Oświata dorosłych, Warszawa 1947, [w:] eadem, Pedagogika społeczna, Wrocław 1961, s. 275–288.
Radlińska H., Planowanie pracy wychowawczej na tle środowiska, „Ruch Pedagogiczny” 1933, 4(5), s. 157–168.
Radlińska H., Punkt widzenia pedagogiki społecznej, „Chowanna” 1934, (5), s. 209–214.
Radlińska H., Rozważania, [w:] eadem, Pedagogika społeczna, Wrocław 1961, s. 339–344.
Radlińska H., Służba społeczna pielęgniarki. Pogadanki o postawach psychologicznych i pedagogicznych pracy pielęgniarek, Warszawa 1935.
Radlińska H., Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego. Szkice z pedagogiki społecznej, [w:] eadem, Pedagogika społeczna, Wrocław 1961, s. 21–70.
Radlińska H., Zagadnienie opieki społecznej, „Praca i Opieka Społeczna” 1947, (4), s. 277–285.
Rudniański J., Słowo wstępne, [w:] E.A. Mazurkiewicz, Sprawność działania socjalnego w pedagogice społecznej Heleny Radlińskiej. U źródeł zastosowań prakseologii w pracy socjalnej, Wrocław 1983, s. 5–7.
Rudnicki S., Polska mozaika społeczna, [w:] K. Persak, P. Machcewicz (red.), Polski wiek XX, t. 1, Warszawa 2009, s. 301–327.
Szturm de Szterm T., Instytut Gospodarstwa Społecznego 1920–1944, Warszawa 1959.
Theiss W., Radlińska, Warszawa 1984.
Ustawa z dnia 16 sierpnia 1923 roku o opiece społecznej, Dz.U. 1923 nr 92 poz. 726.
Uziembło A.O., Towarzystwo Wolnej Wszechnicy Polskiej jako wyraz więzi społecznej i ideowej, [w:] I. Lepalczyk (red.), Stowarzyszenie społeczne jako środowisko wychowawcze, Warszawa 1974, s. 341–347.
Winiarski M., W kręgu pedagogiki społecznej. Studia, szkice, refleksje, Warszawa–Łódź 2017.
Witkowski L., Niewidzialne środowisko. Pedagogika kompletna Heleny Radlińskiej jako krytyczna ekologia idei, umysłu i wychowania. O miejscu pedagogiki w przełomie dwoistości w humanistyce, Kraków 2014.
Wódz K., Profesjonalizm jako podstawowy wyznacznik tożsamości zawodowej pracownika socjalnego, [w:] A. Niesporek, K. Wódz (red.), Praca socjalna w Polsce. Badania, kształcenie, potrzeby praktyki. Materiały z VIII Zjazdu Polskiego Stowarzyszenia Szkół Pracy Socjalnej w Katowicach, Katowice 1999, s. 135–146.
Wroczyński R., Wprowadzenie do pedagogiki społecznej, Warszawa 1966.
Wyrobkowa-Pawłowska W., Studium Pracy Społeczno-Oświatowej Wolnej Wszechnicy Polskiej, [w:] E. Leś i J. Rosner (red.), Kształcenie pracowników socjalnych, Warszawa 1991, s. 15–24.
Żukiewicz A., Wprowadzenie do ontologii pracy społecznej. Odniesienia do społeczno-pedagogicznej refleksji Heleny Radlińskiej, Kraków 2009.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Mikołaj Brenk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.