Między konwencją a inwencją. Osobliwości językowe w listach abpa Adama Sapiehy skierowanych do prymasa Augusta Hlonda
PDF

Słowa kluczowe

The stylistic features of the language
the phraseologies
the phraseological contaminaction
phraseological modifications
idiolectic metaphor

Jak cytować

Sieradzka, P. (2018). Między konwencją a inwencją. Osobliwości językowe w listach abpa Adama Sapiehy skierowanych do prymasa Augusta Hlonda. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 24(2), 233–244. https://doi.org/10.14746/pspsj.2017.24.2.14

Abstrakt

In this text the stylistic features of Polish letters of Archbishop Adam Sapieha addressed to the Primate August Hlond. To these letters, the author arrived, by inquiring in Archdiocesan Archives in Gniezno. The relevant subject of the article is five puzzling expressions in terms of usage, meaning and construction. The first example: a coterie is a single lex, the other four: real rape, journalistic nerve, thick gloves and operettas performances are constant expressions. As demonstrated by the analysis of the occurence of words and the analysis of expressions, the word coterie reveals the pejorative relation of the speaker to the circumstances described. The expression of real rape is an idiolectic metaphor and the expression of journalistic nerve is a phraseological modification. The phrase to put thick gloves as well as the expression of operetta performances are contaminations. They prove the existence of Sapieha’s individual language and the efforts of the sender of the letters to make the word and its meaning as complete as possible.
https://doi.org/10.14746/pspsj.2017.24.2.14
PDF

Bibliografia

Bąba Stanisław (2009), Frazeologia polska. Studia i szkice, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań.

Bąba Stanisław, Liberek Jarosław (2001), Słownik frazeologiczny współczesnej pol­szczyzny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Czajkowski Jacek (1997), Kardynał Sapieha, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.

Dunaj Bogusław (1994), Kategoria oficjalności, w: Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej (oficjalnej), red. Zofia Kurzowa, Władysław Śliwiński, Universitas, Kraków, s. 23–31.

Górny Halszka (2010), Beczkami diabłów sypać – frazeologizmy we Wspomnieniach z lat ubiegłych Zofii z Fredrów Szeptyckiej, „Język Polski”, z. 4–5, s. 321–336.

Irzykowski Karol (1975), Wybór pism krytycznoliterackich, oprac. Wojciech Głowala, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.

Lewicki Andrzej Maria, Pajdzińska Anna (2012), Frazeologia, w: Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 315–333.

Mańczak Witold (1980), Moda na zdrobnienia, „Język Polski”, z. 1, s. 69–71.

Pawlikowski Tomasz (2004), Kardynał Sapieha, Wydawnictwo Test, Lublin.

Skorupka Stanisław (1967), Wstęp, w: idem, Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 1, Wiedza Powszechna, Warszawa.

Sławiński Janusz, red. (1989), Słownik terminów literackich, Ossolineum, Wrocław.

Zagórski Zygmunt (2013), Z badań nad kontaminacją, w: Cum reverentia, gratia, amicitia. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogdanowi Walczakowi, t. 3, red. Jolanta Migdał, Agnieszka Piotrowska-Wojaczyk, Wydawnictwo Rys, Poznań, s. 537–543.