Abstrakt
The object of the analysis is the way of creating commercial utterances and functional names in which the formal indicator is the dialectal lexeme gryfnie recognized as a fashionable component of Polish language of consumption. According to the communicative practice of the creators of cultural texts, the use of the gryfny component valorizes products, identifies service objects, assesses offers and highlights the speakers of the language living in the Upper Silesia region. The analytical material coming from the advertisements spread by media and on the Internet was described from the perspective of cultural linguistics and pragmalinguistics. The references to cognitive conception of meaning fields were made taking into account the appropriate methodological solutions and the complex polisystem of commercial conditions.
Bibliografia
Słowniki
MSGŚ – Jadwiga Wronicz, red., Mały słownik gwar polskich, Wydawnictwo Lexis, Kraków 2010.
NŚS – Dariusz Kortko, Leszek Jodliński, red., Antologia. Najpiękniejsze śląskie słowa, Muzeum Śląskie, Katowice 2010.
SGŚ – Barbara i Adam Podgórscy, Słownik gwar śląskich. Godómy po naszymu, czyli po Śląsku, Wydawnictwo KOS, Katowice 2008.
Literatura
Awdiejew Aleksy (2004), Systemowe środki perswazji, w: Manipulacja w języku, red. Piotr Krzyżanowski, Paweł Nowak, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 71–80.
Dunaj Bogusław (2000), O stanie współczesnej polszczyzny, w: Język a komunikacja 1: Zbiór referatów z konferencji „Język trzeciego tysiąclecia”. Kraków 2–4 marca 2000, red. Grzegorz Szpila, Krakowskie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej „Tertium”, Kraków, s. 25–34.
Gałkowski Artur (2011), Chrematonimy w funkcji kulturowo-użytkowej. Onomastyczne studium porównawcze na materiale polskim, włoskim, francuskim, wyd. 2, Wydawnictwo UŁ, Łódź.
Grabias Stanisław (1999), Uwagi o wartościowaniu w socjolektach, w: Wartościowanie w dyskursie edukacyjnym, red. Jan Ożdżyński, Sławomir Śniatkowski, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków (Studia Logopedyczne, t. 5), s. 53–67.
Jaracz Małgorzata (2002), Uwagi na temat mody językowej w wybranych systemach nazw własnych, w: Moda jako problem lingwistyczny, red. Krystyna Wojtczuk, Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, Siedlce, s. 177–287.
Kita Małgorzata (2001), Język potoczny jako język bliskości, w: Język w komunikacji, t. 1, red. Grażyna Habrajska, Wydawnictwo AHE, Łódź, s. 170–175.
Kniagininowa Maria, Pisarek Walery (1965), Język w reklamie pasowej, w: Reklama prasowa. Zawartość, język, odbiór, red. Paweł Dubiel i in., Wydawnictwo UJ, Kraków.
Kołodziejek Ewa (2006), Festiwal radosnych zakupów – moda językowa na tle współczesnych zmian kulturowych, w: W kręgu polszczyzny dawnej i współczesnej. Księga ofiarowana dr. hab. Kazimierzowi Długoszowi, profesorowi Uniwersytetu Szczecińskiego, red. Ewa Kołodziejek, Wydawnictwo Naukowe US, Szczecin 2006, s. 219–231.
Langacker Ronald (1987), Foundations of Cognitive, Stanford University Press, Stanford.
Laskowska Ewa (2008), Wartościowanie jako środek perswazji, w: Język, społeczeństwo, wartości, red. Ewa Laskowska, Iwona Benenowska, Małgorzata Jaracz, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz, s. 219–226.
Loewe Iwona (1997), Reklama zaprasza do gry, czyli o tym, jak i o co się gra w tekście reklamowym, w: Gry w języku, literaturze i kulturze, red. Ewa Jędrzejko, Urszula Żydek-Bednarczuk, Wydawnictwo Energia, Warszawa, s. 99–110. Lubaś Władysław (2000), Słownictwo potoczne w mediach, w: Język w mediach masowych, red. Jerzy Bralczyk, Katarzyna Mosiołek-Kłosińska, Wydawnictwo Upowszechnianie Nauki-Oświata „UN-O”, Warszawa, s. 83–95.
Łabądź Justyna Weronika (2019), Gryfnie – czyli ładnie i pięknie o Śląsku po Śląsku, „2B Style” grudzień ’18 – styczeń ’19, s. 76–79.
Łuc Izabela (2010), Współczesne gry komunikacyjnojęzykowe, Wydawnictwo UŚ, Katowice.
Łuc Izabela (2018), Komercyjna waloryzacja gwary śląskiej w reklamowej narracji, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 18, s. 139–164.
Łuc Izabela (2019a), Chrematonimy marketingowe o podstawie gwarowej jako nośnik wartościowania przestrzeni Górnego Śląska, w: Nazwy własne w języku, literaturze i kulturze. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesor Zofii Abramowicz, red. Anna Rygorowicz-Kuźma, Krzysztof Rutkowski, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2019, s. 387–417.
Łuc Izabela (2019b), Gwara śląska jako wartościujący determinant reklamowy, „Słowo. Studia językoznawcze”, nr 9 [w druku].
Młynarczyk Ewa (2016), Modne nazwy firmowe (na przykładzie nazw salonów kosmetycznych), „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. 32, s. 117–125.
Ożóg Kazimierz (2004), Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, wyd. 3, Stowarzyszenie Literacko-Artystyczne „Fraza”, Rzeszów.
Pelcowa Halina (2013), Gwara jako nośnik lokalnego i regionalnego dziedzictwa kulturowego, w: Niematerialne dziedzictwo kulturowe: źródła – wartości – ochrona, red. Jan Adamowski, Katarzyna Smyk, Wydawnictwo UMCS, Lublin–Warszawa, s. 219–229.
Pisarek Walery (1993), Słowa na usługach reklamy w Polsce (1962–1993), „Zeszyty Prasoznawcze”, nr 3–4, s. 65–77.
Rutkowski Mariusz (2012), Słownik metafor i konotacji nazw własnych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn.
Storey John (2003), Studia kulturowe i badania kultury popularnej. Teorie i metody, przeł. Janusz Barański, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Szlendak Tomasz, Pietrowicz Krzysztof (2005), Kultura konsumpcji jako kultura wyzwolenia? Między krytyką konsumeryzmu a społeczeństwem opartym na modzie, „Kultura i Społeczeństwo”, t. 49, nr 3, s. 85–108.
Wierzbicka Anna (2008), Slogany reklamowe uczelni wyższych – marketing czy/i kreowanie nowej rzeczywistości?, w: Język w marketingu, red. K. Michalewski, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2008, s. 292–340.
Wojtak Maria (2002), Potoczność w tekstach prasowych, w: Język trzeciego tysiąclecia, t. 2: Nowe oblicza komunikacji we współczesnej polszczyźnie, red. Grzegorz Szpila,
Krakowskie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej „Tertium”, Kraków, s. 323–334.
Wronicz Jadwiga (2013), Gwara jako element regionalnego dziedzictwa kulturowego, w: Niematerialne dziedzictwo kulturowe: źródła – wartości – ochrona, red. Jan Adamowski, Katarzyna Smyk, Wydawnictwo UMCS, Lublin–Warszawa, s. 231–237.
Strony internetowe
https://natemat.pl/27723,gryfnie-czyli-pieknie-slask-odzyskuje-swoja-mowe-gwaraznow-w-modzie [dostęp: 28 stycznia 2019].
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).