Abstrakt
The Dictionary of Clothing by Irena Turnau records 113 lexemes defining the colours of clothes and fabrics used in the Polish language from the 14th century until the beginning of the 19th century. The material collected by the author of the Dictionary originates from the sources that are seldom taken into account by lexicographers, that is from inventories, last wills, bills, the data recorded by guilds and merchandise official prices, and because of this a large group of words was not documented in the dictionaries of historical Polish and monographs devoted to the names of colours (in the index placed at the end of the article, such words have been highlighted with bold type).In the analysed material, a quite numerous group of loan words (mainly from French and Italian) is represented, used in Polish only periodically, but also the vernacular formations, most often found with the suffix -owy, derived from the word-forming bases being the names of flora, fauna and cookery, precious and semiprecious stones, minerals, metals, atmospheric phenomena etc.
The names of various shades of red colour, then yellow, blue and green dominate among the lexical items describing the colours of clothes and fabrics. The remaining palette of colours is represented by fewer examples. We can include here such names of colours as: grey-brown, brown, violet and white.
The descriptions of the colours of clothes and fabrics contained in the Dictionary of Clothes by Irena Turnau, do not fully represent a whole richness of lexicon of the studied semantic field. It is also difficult to answer unambiguously the question about the reasons which decided about this specific selection of material, because, next to the names which were not documented previously, there appears here also the generally known vocabulary which has been in use in the Polish language until today. Also, the author does not separate the lexicon used all over Poland from dialectal names.
Bibliografia
M. Ampel-Rudolf, Kolory. Z badań leksykalnych i składniowo-semantycznych języka polskiego, Rzeszów 1994.
W. Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.
J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Słownik języka polskiego, t. 1-8, Warszawa 1900-1927; wyd. fotooffsetowe, Warszawa 1952-1953.
S.B. Linde, Słownik języka polskiego, t. 1-6, wyd. 2 popr. i pomnożone, Lwów 1854-1860; wyd. fotooffsetowe, Warszawa 1994-1995.
Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 1-10, Warszawa 1958-1968, t. 11: Suplement, Warszawa 1969.
Słownik języka polskiego, red. A. Zdanowicz et al., t. 1-2, Wilno 1861.
Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M.R. Mayenowa, t. 1-32, Wrocław–Warszawa 1966-2004.
Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t. 1-11, Wrocław–Kraków 1953-1995.
R. Tokarski, Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie, wyd. 2 rozszerz., Lublin 2004.
I. Turnau, Słownik ubiorów. Tkaniny, wyroby pozatkackie, skóry, broń i klejnoty oraz barwy znane w Polsce od średniowiecza do początku XIX w., Warszawa 1999.
Wielki słownik francusko-polski, t. 2, red. J. Dobrzyński, A. Dutka, B. Frosztęga et al., wyd. 7, Warszawa 2003.
A. Zaręba, Nazwy barw w dialektach i historii języka polskiego, Wrocław 1954.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).