Abstrakt
The article attempts to analyze the phraseological innovations that introduce partial replacement of phrases in the novel Solaris and a collection of short stories Dzienniki gwiazdowe [Memoirs of a Space Traveller]. The innovations, being the result of a replacement of a component with another one which seems to the creator of a text more appropriate, attractive, or simply more fit to the text, have been classified in relation to their approach towards the context and situational conditioning. Semantic relations between the replaced and the replacing component and their influence upon the change in the meaning of a phaseologism are considered. The basic assumption is to investigate the function replacing innovations perform in science fiction literature. The functional criterion has been adopted as a basis for establishing the usefulness of an innovation. This criterion makes it possible to evaluate whether a given innovation is semantically and stylistically correct, whether it is appropriately attuned to the context, whether its meaning renders the communicative intentions of the writer, and, finally, whether it satisfies the assigned stylistic and stylization functions.Bibliografia
M. Bańko, Słownik porównań, Warszawa 2004.
S. Bąba, Twardy orzech do zgryzienia, czyli o poprawności frazeologicznej, Poznań 1986.
S. Bąba, J. Liberek, Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny, Warszawa 2002.
G. Dziamska-Lenart, Innowacje frazeologiczne w powojennej felietonistyce polskiej, Poznań 2004.
R. Głowacka-Dutkiewicz, Język i kultura u Lema, w: Wartości w języku i tekście, red. J. Puzynina, J. Anusiewicz, Wrocław 1991, Język a Kultura, t. 3.
R. Handke, Fantastyka wobec transcendencji, w: Fantastyka, fantastyczność, fantazmaty, red. A. Martuszewska, Gdańsk 1994.
J. Jarzębski, Posłowie, w: S. Lem, Bajki robotów, Warszawa 1983.
A. Kłosińska, E. Sobol, A. Stankiewicz, Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami, Warszawa 2005.
S. Lem, Dzienniki gwiazdowe, Kraków 1982.
S. Lem, Solaris, Kraków 2004.
P. Müldner-Nieckowski, Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa 2003.
A. Niewiadomski, A. Smuszkiewicz, Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej, Poznań 1990.
Nowy słownik języka polskiego, red. E. Sobol, Warszawa 2003.
M. Olszewski, R. Radłowska, Lem w drodze na Marsa, „Duży Format” 2006, z. 14.
S. Skorupka, Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 1, Warszawa 1967.
S. Skorupka, Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 2, Warszawa 1968.
Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław 1998.
Słownik wyrazów obcych, red. E. Sobol, Warszawa 2003.
A. Smuszkiewicz, Zaczarowana gra. Zarys dziejów polskiej fantastyki naukowej, Poznań 1982.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).