Abstrakt
Linguistic variants are elements that are considered identically in terms of functionality, though they differ formally. The present article discusses variant forms of nouns. The study refers both to variants in the strict sense, i.e. identical in terms of function, and oscillating variants, i.e. those that differ in one quality, i.e. chronology, frequency, social range, stylistic character or the degree of expressiveness or emotiveness. The examples have been excerpted from Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN [The PWN New Dictionary of Correct Polish Usage]. The collected material has been classified into several groups depending on the relations between variants defined by means of qualifiers and abbreviations. Formal and linguistic expressions of noun variantivity are also presented. The examples under scrutiny indicate that the linguistic norm (standard) accepts far more nominal variant forms than the linguistic custom presents as it has sanctioned only a certain part of the analysed examples. A detailed and thorough study on the functioning of nominal variants in the linguistic custom is, however, difficult to carry out.Bibliografia
Ch.J.N. Bailey, Variation and Linguistic Theory, Arlington 1973.
K.S. Gorbaczewicz, Wariantnost slowa i jazykowaja norma. Na materiale sowremennogo russkogo jazyka, Leningrad 1978.
I. Bajerowa, Znaczenie wariancji w ewolucji języka ogólnego, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 40, 1986.
M. Brzezina, Wariancja rodzaju gramatycznego rzeczowników nieżywotnych w potocznej polszczyźnie, Wrocław 1982.
D. Buttler, Polskie warianty syntaktyczne w zakresie walencji wyrazów, w: Wariancja normy we współczesnych słowiańskich językach literackich, red. S. Urbańczyk, Wrocław 1977.
Z. Gołąb, A. Heinz, K. Polański, Warianty [hasło], w: Słownik terminologii językoznawczej,
Warszawa 1968.
A. Heinz, Pojęcie i rola wariantu językowego, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 32, 1974.
H. Jadacka, Synonimia słowotwórcza – perspektywy badawcze, „Poradnik Językowy” 1986, z. 6.
J. Kąś, Wariantywność fonetyczna w mowie ludności wiejskiej obrzeży Krakowa, Kraków 1988.
B. Klebanowska, Synonimia składniowa. Ćwiczenia dla cudzoziemców, Warszawa 1990.
K. Kowalik, Struktura morfonologiczna współczesnej polszczyzny, Kraków 1997.
P. Krzyżanowski, Temat fleksyjny w odmianie polskich rzeczowników, Lublin 1992.
W. Książek-Bryłowa, Wariantywność fleksji w historii i gwarach języka polskiego, Lublin 1994.
H. Kurkowska, Słownictwo a gramatyka, w: D. Buttler, H. Kurkowska, H. Satkiewicz, Kultura języka polskiego. Zagadnienia poprawności leksykalnej (Słownictwo rodzime), Warszawa 1982.
W. Lubaś, Wariantywność w kodyfikacji językowej, w: Kultura języka dziś, red. W. Pisarek, H. Zgółkowa, Poznań 1995.
L. Madelska, Słownik wariantywności fonetycznej współczesnej polszczyzny, Kraków 2005.
A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2005.
Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 1999.
K. Polański, Warianty [hasło], w: Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, Wrocław 1991.
K. Polański, Warianty językowe [hasło], w: Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993.
M. Ruszkowski, Wariantywność w obrębie kategorii nazw mieszkańców, w: Preteksty – teksty – konteksty, red. M. Barański, Z. Trzaskowski, Kielce 2007.
T. Skubalanka, W. Książek-Bryłowa, Wariantywność polskiej fleksji, Wrocław 1992.
Słownik wymowy polskiej PWN, red. M. Karaś, M. Madejowa, Warszawa–Kraków 1977.
A. Szczaus, Rzeczownikowe synonimy słowotwórcze w polszczyźnie XVI wieku, Szczecin 2005.
N.S. Trubiecki, Podstawy fonologii, Warszawa 1975.
Wariancja normy we współczesnych słowiańskich językach literackich, red. S. Urbańczyk, Wrocław 1977.
Wariancja w języku, red. S. Gajda, Opole 1991.
K. Janaszek, Norma i wariancja w teorii i praktyce języka rosyjskiego w konfrontacji z językiem polskim i niemieckim, Szczecin 2003.
Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 2006.
H. Wróbel, K. Kowalik, A. Orzechowska, T. Rokicka, Mały słownik odmiany wyrazów trudnych, Warszawa 1993.
A. Dyszak, Mały słownik rzeczowników osobliwych (o nietypowej odmianie), Kraków–Warszawa 1999.
M. Żurek, Synonimy słowotwórcze w sferze nazw osób we współczesnym języku rosyjskim, Kielce 1997.
J. Kaliszan, Synonimia słowotwórcza rzeczowników w języku polskim i rosyjskim, Poznań 2000.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).