Abstrakt
Polish memoirs and diaries from the beginning of the seventeenth century provide priceless yet little known source material for linguistic research studies, including lexical studies. Within the scope of the discussed thematic field (i.e. names of dishes, beverages and tableware), the diaries provide a sizeable and diversified source material. Among the names of dishes and tableware mentioned in the excerpted diary of Stanisław Niemojewski, well-known definitions and those deeply-rooted in the tradition in the Polish language are dominant. In many instances, they belong to common lexical resources of the Polish and Russian languages, though substantially numerous foreign (Russian) borrowings do occur. The Polish guests at the Tsar’s court at the time were not capable of identifying or naming many dishes. When this was the case, they resorted to using descriptive and multi-element designations. The otherness of Russian culture, coupled with the perceivable dissimilarities in table culture, triggered evaluative and affective responses and judgments of the diarists. Thus, so many evaluative assessments of the food, more often than not negative rather that favourable. This unfavourable attitude of Polish diarists with regard to what they saw and experienced stemmed not only from objective observation but was also influenced by a difficult situation the diarists were in after their arrival in Russia. Things as they were, the beginning of the seventeenth century was marked by the tumultuous and complicated period of Russian-Polish relations.Bibliografia
V. Dal’, Tolkovyj slovar’ živogo velikorusskogo jazyka, t. 1–4, St. Petersburg–Moskva 1880–1882.
Dyariusz Wacława Dyamentowskiego (1605–1609), w: Polska a Moskwa w pierwszej połowie wieku XVII. Zbiór materyałów do historyi stosunków polsko-rosyjskich za Zygmunta III, wydał A. Hirschberg, Lwów 1901.
H. Dziechcińska, Diariusz [hasło], w: Słownik literatury staropolskiej (średniowiecze – renesans – barok), red. T. Michałowska, Wrocław–Warszawa–Kraków 1990.
S. Herberstein, Zapiski o Moskovii, Moskva 1988.
R. Krzywy, Pamiętnikarz i jego dzieło, w: S. Niemojewski, Diariusz drogi spisanej i różnych przypadków pociesznych i żałosnych prowadząc córkę Jerzego Mniszka, Marynę, Dymitrowi Iwanowiczowi w roku 1606, wydał R. Krzywy, Warszawa 2006.
S.B. Linde, Słownik języka polskiego, t. 1–6, Warszawa 1807–1814.
J. Piprek, J. Ippold, Wielki słownik niemiecko-polski, t. 2, Warszawa 1983.
P. Palczowski, Kolęda moskiewska, oprac. G. Franczak, Warszawa 2010.
W. Radoliński, Pamiętnik podróży odbytej r. 1661–1663 po Austryi, Włoszech i Francyi, Toruń 1874; M.K. Radziwiłł Sierotka, Peregrinacya abo Pielgrzymowanie do Ziemie Świętey (1582–1584), Kraków 1628.
Slovar’ Akademii Rossijskoj po azbučnomu porjadku, t. 1–4, St. Petersburg 1806–1822.
Slovar’ russkogo jazyka XI–XVII vv., t. 1–26, Moskva 1975–2002.
Slovar’ russkogo jazyka, t. 1–4, Moskva 1981–1984.
Słownik języka polskiego XVII i 1. połowy XVIII wieku, dostępny w internecie: http://sxvii.pl.
Słownik polszczyzny XVI wieku, t. 1–34, red. M.R. Mayenowa et al., Wrocław 1966–2010.
Ukraїns’ko-rosijs’kyj slovnyk, Kyїv 1971; Russko-ukrainskij slovar’, t. 1–3, Kiev 1983–1984.
M. Vasmer, Etimologičeskij slovar’ russkogo jazyka, t. 4, Moskva 1987.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).