Akomodacja składniowa w obrębie grup imiennych z liczebnikiem głównym w średniowiecznej polszczyźnie

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: sty 1, 2011
DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2011.18.2.6
Słowa kluczowe:
numeral, syntax, accommodation, nominal group, Middle Ages

Main Article Content

Agnieszka Słoboda
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Abstrakt

This article aims at providing a description of nominal groups with the cardinal number in which a fluctuation in syntactic accommodation within the relations with the remaining elements of the group, i.e. adjectives and pronouns, occurs. In a separate evaluation – on account of idiosyncratic morphological and syntactic properties – groups with the numeral dwa (two) and with numerals with the paradigms of the nominal declension of the type pięć (five) are discussed. With the instance of groups with the numeral dwa, the reason for fluctuations is not only the gradual disappearance of the dual form, but also the influence of Latin, in which this category receded very early. With numerals of the type pięć, a gradual switch from the syntax subordinate to the numeral to the syntax subordinate to the superordinate noun in the nominal group is observable. This process was effected by a change in the syntactic function of the numeral and its gradual adjectivization.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Słoboda, A. (2011). Akomodacja składniowa w obrębie grup imiennych z liczebnikiem głównym w średniowiecznej polszczyźnie. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 18(2), 91-104. https://doi.org/10.14746/pspsj.2011.18.2.6
Numer
Tom 18 Nr 2 (2011)
Dział
Studia nad historią języka

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w  oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Biogram autora

Agnieszka Słoboda, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

dr Agnieszka Słoboda, Zakład Historii Języka Polskiego, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza; zainteresowania badawcze: składnia historyczna języka polskiego, psycholingwistyka oraz ewolucja języka.

Bibliografia

  1. M. Basaj, Morfologia i składnia liczebnika w języku czeskim do końca XVI wieku, Wrocław 1974.
  2. Biblia królowej Zofii (szaroszpatacka) wraz ze staroczeskim przekładem Biblii, wyd. S. Urbańczyk, V. Kyas, Wrocław 1965–1971.
  3. Biblioteka zabytków piśmiennictwa średniowiecznego, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 2006 [CD-ROM].
  4. A. Bogusławski, Semantyczne pojęcie liczebnika i jego morfologia w języku rosyjskim, Wrocław 1966.
  5. A. Kępińska, Fleksja i składnia liczebników w „Rozmyślaniu przemyskim” – łączliwość z rzeczownikiem, „Poradnik Językowy” 2005, z. 3.
  6. A. Kępińska, Mianownikowe konstrukcje składniowe z liczebnikiem w „Rozmyślaniu przemyskim”, „Prace Filologiczne” 2004, t. 49.
  7. Z. Klemensiewicz, Liczebnik główny w polszczyźnie literackiej. Historia formy i składni, Warszawa 1930.
  8. Z. Klemensiewicz, T. Lehr-Spławiński, S. Urbańczyk, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1965.
  9. K. Pisarkowa, Historia składni języka polskiego, Wrocław 1984.
  10. Rozmyślanie przemyskie, wyd. F. Keller, W. Twardzik, t. 1–2, Weiher-Freiburg i. Br. 1998–2000.
  11. M. Siuciak, Kształtowanie się kategorii gramatycznej liczebnika w języku polskim, Katowice 2008.
  12. Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t. 1–11, Wrocław–Warszawa–Kraków 1953–2003.
  13. I. Stąpor, Kształtowanie się normy dotyczącej fleksji liczebników polskich od XVI do XIX wieku, Warszawa 2008.
  14. B. Walczak, Jeszcze o formach typu dwa braty, dwa świadki, w: Munera linguistica Ladislao Kuraszkiewicz dedicata, Wrocław 1993.
  15. Wielkopolskie roty sądowe XIV–XV wieku, red. H. Kowalewicz, W. Kuraszkiewicz, t. 1: Roty poznańskie, t. 2: Roty pyzdrskie, t. 3: Roty kościańskie, t. 4: Roty kaliskie, t. 5: A: Roty gnieźnieńskie, B: Roty konińskie, Wrocław 1959–1981.
  16. P. Zbróg, Budowa i składnia podmiotu szeregowego w polszczyźnie do 1939 roku, Kielce 2010.